عەرەبیی میسری

عەرەبیی میسری (بە عەرەبی: اللغة العامية المصرية،^[١]^[٢]^[٣]) یان بە سادەیی مەسری.^[٤]^[٥] زمانی زۆرترین ئاخێوەری جۆری عەرەبیی ڕەسەنە لە میسردا.^[٦]^[٧] بەشێکە لە بنەماڵەی زمانی ئەفرۆ-ئاسیایی، و لە دەلتای نیل، میسری خواروو سەرچاوەی گرتووە. بە مەزەندەکردن ١٠٠ ملیۆن میسری بە بەردەوامی بەم زاراوەیە قسە دەکەن، لە نێو زاراوەکانیش کایرێن دیارترینە. ھەروەھا لە زۆربەی وڵاتانی عەرەبی زماندا بەھۆی کاریگەریی بەرفراوانی عەرەبیی میسری لە ناوچەکەدا، دەتوانن لەم شێوەزارە بە ئاسانی تێبگەن، لەنێویاندا لە ڕێگەی سینەمای میسری و مۆسیقای میسرییەوە. ئەم ھۆکارانە یارمەتیدەرن بۆ ئەوەی ببێتە زۆرترین ئاخێوەری عەرەبیی میسری.^[٨]^[٩]^[١٠]^[١١]^[١٢]

لە کاتێکدا کە بە پلەی یەکەم زمانێکی قسەکردنە، بەڵام لە شێوازی نووسینی ڕۆمان، شانۆنامە و شیعرەکاندا (ئەدەبیاتی ڕەسەن) بەکاردەھێنرێت، ھەروەھا لە کۆمیک، ڕیکلام، ھەندێک ڕۆژنامە و نووسینەوەی گۆرانییە باوەکاندا بەکاردەھێنرێت. زاراوەی عەرەبیی میسری بەزۆری بە ھاوواتای عەرەبی کایرێن بەکاردەھێنرێت کە لە ڕووی گشتییەوە زاراوەیەکی عەرەبیی میسرییە. ناوی ڕەسەنی وڵاتەکە، میسر لە پاڵیدا دادەنرێت، زۆرجار لە ناوخۆدا ئەمە بەکاردێت بۆ ئاماژەدان بە خودی قاھیرە. وەک چۆن لە فەڕەنسی پاریسیدا ھەیە، عەرەبیی شێوەزاری کایرێن باوترین زاراوەیە لە وڵاتەکەدا.^[١٣]

سەرچاوەکان

^ سبيرو (1999). قاموس اللهجة العامية المصرية، عربي – إنكليزي (بە عەرەبی). مكتبة لبنان ناشرون. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.
^ تتويج رواية مكتوبة بالعامية.. طيف طه حسين ومستقبل الثقافة بمصر. www.aljazeera.net (بە عەرەبی). لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
^ Musa، Heba (١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦). طه حسين.. عشق الفصحى وكره العامية ودعى لتفهم التوارة والإنجيل والقرآن. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
^ «Different Arabic Dialects Spoken Around the Arab World». ١٥ی نیسانی ٢٠١٨. لە ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «Disney returns to using Egyptian dialect in dubbing movies». Enterprise. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی ئایاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «Languages Spoken In Egypt». WorldAtlas (بە ئینگلیزی). ٢٥ی نیسانی ٢٠١٧. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ Ondras، Frantisek (2005-04-26). Egyptian Colloquial Arabic (بە ئینگلیزی). Czech Institute of Egyptology. ISBN 9788086277363. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.
^ Dick، Marlin. «TBS 15 The State of the Musalsal: Arab Television Drama and Comedy and the Politics of the Satellite Era by Marlin Dick». Arab Media & Society. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ Mahmoud Gaafar, Jane Wightwick (2014).Colloquial Arabic of Egypt: The Complete Course for Beginners.
^ Ostergren، Robert C. (2011-06-15). The Europeans, Second Edition: A Geography of People, Culture, and Environment (بە ئینگلیزی). Guilford Press. ISBN 978-1-60918-244-1. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.
^ Richardson، Dan (2007-08-02). The Rough Guide to Egypt (بە ئینگلیزی). Rough Guides UK. ISBN 978-1-84836-798-2. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.
^ Asante، Molefi Kete (2002). Culture and Customs of Egypt (بە ئینگلیزی). Greenwood Publishing Group. p. 117. ISBN 978-0-313-31740-8. egyptian arabic influence.
^ «World Natural Heritage». Oxford Public International Law (بە ئینگلیزی). doi:10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e1950. لە ٢ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[1] سبيرو (1999). قاموس اللهجة العامية المصرية، عربي – إنكليزي (بە عەرەبی). مكتبة لبنان ناشرون. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.

[2] تتويج رواية مكتوبة بالعامية.. طيف طه حسين ومستقبل الثقافة بمصر. www.aljazeera.net (بە عەرەبی). لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢٠ ھێنراوە.

[3] Musa، Heba (١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦). طه حسين.. عشق الفصحى وكره العامية ودعى لتفهم التوارة والإنجيل والقرآن. لە ٨ی نیسانی ٢٠٢٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢٠ ھێنراوە.

[4] «Different Arabic Dialects Spoken Around the Arab World». ١٥ی نیسانی ٢٠١٨. لە ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.

[5] «Disney returns to using Egyptian dialect in dubbing movies». Enterprise. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٣١ی ئایاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[6] «Languages Spoken In Egypt». WorldAtlas (بە ئینگلیزی). ٢٥ی نیسانی ٢٠١٧. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٩ ھێنراوە.

[7] Ondras، Frantisek (2005-04-26). Egyptian Colloquial Arabic (بە ئینگلیزی). Czech Institute of Egyptology. ISBN 9788086277363. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.

[8] Dick، Marlin. «TBS 15 The State of the Musalsal: Arab Television Drama and Comedy and the Politics of the Satellite Era by Marlin Dick». Arab Media & Society. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[9] Mahmoud Gaafar, Jane Wightwick (2014).Colloquial Arabic of Egypt: The Complete Course for Beginners.

[10] Ostergren، Robert C. (2011-06-15). The Europeans, Second Edition: A Geography of People, Culture, and Environment (بە ئینگلیزی). Guilford Press. ISBN 978-1-60918-244-1. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.

[11] Richardson، Dan (2007-08-02). The Rough Guide to Egypt (بە ئینگلیزی). Rough Guides UK. ISBN 978-1-84836-798-2. لە 2023-03-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2020-10-25 ھێنراوە.

[12] Asante، Molefi Kete (2002). Culture and Customs of Egypt (بە ئینگلیزی). Greenwood Publishing Group. p. 117. ISBN 978-0-313-31740-8. egyptian arabic influence.

[13] «World Natural Heritage». Oxford Public International Law (بە ئینگلیزی). doi:10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e1950. لە ٢ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]