شەڕی گالیپۆلی
شەڕی گالیپۆلی (شەڕی چناق قەلا) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بەشێک لە شەڕی جیھانیی یەکەم | |||||||
شەڕی گالیپۆلی، ئەپریلی ١٩١٥. | |||||||
| |||||||
شەڕکەرەکان | |||||||
Ottoman Empire Germany[١] Austria-Hungary[٢] | |||||||
فەرماندە و سەرکردەکان | |||||||
Sir Ian Hamilton Lord Kitchener John de Robeck Lord Birdwood |
ئۆتۆ لیمان ڤۆن زاندێرس Mustafa Kemal Esat Pasha Vehip Pasha Cevat Pasha | ||||||
ھێز | |||||||
British Empire: ٤٨٩٬٠٠٠[٤] فەڕەنسا: ٧٩٬٠٠٠[٤] ٥ divisions (initial) 16 divisions (final) |
Ottoman Empire: ٣١٥٬٥٠٠[٤] 6 divisions (initial) 15 divisions (final) | ||||||
زەرەر و زیانە گیانییەکان | |||||||
220,000, 59% casualty rate[٥] | 251,000, 60% casualty rate[٦] |
شەڕی گالیپۆلی یان شەڕی چناق قەڵا (بە ئینگلیزی: Battle of Gallipoli) (بە تورکی: Çanakkale Savaşı)، نێوی شەڕێکە کە لە شەڕی جیھانیی یەکەم دا و لە نێوان ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی و ھێزی ھاوپەیمانان (ئینگلتەرا، فەڕەنسا و ئانزاکەکان لە تەنگەی ڕووباری داردانێل ڕووی دا. ئەم شەڕە کە زیاتر لە ھەشت مانگی خایاند، لە ٢٥٦ ئەپریلی ١٩١٥ دەستی پێکرد و لە کۆتایی دا لە دێسامبری ١٩١٥ بە دۆڕانی ھاوپەیمانان کۆتایی پێھات. لە کۆتایی شەڕەکە دا ھەردووک لا زیاتر لە نیو ملیۆن کەس کووژراو و برینداریان ھەبوو. لەم شەڕە دا کەشتییەکانی ھاوپەیمانان زیانێکی زۆریان بەرکەوت، بەڵام لە کۆتایی دا ئەوان براوەی شەڕی جیھانیی یەکەم بوون. مستەفا کەمال ئاتاتورک، ئەفسەرێکی تورک بوو کە لەم شەڕە دا ئاوازەی پەیدا کرد و دوای داڕمانی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی بوو بە دامەزرێنەری توورکیای نوێ.
لە ھەندێک وڵاتی وەکوو ئوسترالیا، نیووزیلاند و تورکیا ھەمووساڵێک، یادەوەری ئەم شەڕە پیرۆز ڕادەگیرێ.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ھەڵەی لوا لە مۆدیوول:Citation/CS1/Date_validation لە ڕیزی 625:attempt to compare two nil values.
- ^ Jung Peter, Austro-Hungarian Forces in World War 1 (Part 1),(Osprey, 2003), p.47
- ^ Les Carlyon, p.518
- ^ ئ ا ب Erickson, Edward J. (2001). Ordered to die: a history of the Ottoman army in the First World War. Westport, CT: Greenwood Publishing. ISBN 0-313-31516-7, page 94-95
- ^ Dennis, Peter. "Gallipoli Campaign." Microsoft Student 2006 [DVD]. Microsoft Corporation, 2005. Microsoft Encarta 2006. 1993–2005 Microsoft Corporation. All rights reserved.
- ^ «Sehitsayisi». canakkale1915.com website (بە Turkish). لە ڕەسەنەکە لە ٢ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
{{cite web}}
: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=
و|archive-url=
دیاری کراوە (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|dead-url=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
پیوند بە بیرون
[دەستکاری]کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە Battle of Gallipoli تێدایە. |
- ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو
- شەڕی گالیپۆلی
- ئانزاک
- ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی لە ١٩١٥
- شەڕەکانی ئەڵمانیا لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی ئوسترالیا لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی بریتانیا لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی فەڕەنسا لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی نیووزیلاند لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی نیوفاندلەند لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕەکانی ھیندی بەریتانی لە شەری جیھانیی یەکەم
- شەڕی جیھانیی یەکەم
- نیوزیلاند، ١٩١٥
- وینستۆن چێرچیل
- ململانێکانی ١٩١٥
- ململانێکانی ١٩١٦