شەڕی گالیپۆلی

شەڕی گالیپۆلی (شەڕی چناق قەلا)
	بەشێک لە شەڕی جیهانیی یەکەم
	G.C. 18 March 1915 Gallipoli Campaign Article.jpg; شەڕی گالیپۆلی ، ئەپریلی ١٩١٥.
ڕێکەوت	25 April 1915 – 9 January 1916; (ھەڵەی لوا لە مۆدیوول:Age لە ڕیزی 828:attempt to call method 'subtract' (a nil value).)
شوێن	گالیپۆلی، ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی
ئاکام	سەرکەوتنی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی Stalemate on Gallipoli peninsula leading to evacuation of Allied forces;
شەڕ لە نێوان
Allies; United Kingdom ئۆسترالیا; India; Newfoundland; نیوزیلاند; فەڕەنسا ئافریقای ڕۆژاوای فەڕەنسا;	هێزەکانی ناوەند; Ottoman Empire; Germany; Austria-Hungary
سەرکردەکان و ڕێبەران
Sir Ian Hamilton; Lord Kitchener; John de Robeck; Lord Birdwood	ئۆتۆ لیمان ڤۆن زاندێرس; Mustafa Kemal; Esat Pasha; Vehip Pasha; Cevat Pasha
شەڕکەر
British Empire:; ٤٨٩،٠٠٠; فەڕەنسا:; ٧٩،٠٠٠; ٥ divisions (initial); 16 divisions (final)	Ottoman Empire:; ٣١٥،٥٠٠; 6 divisions (initial); 15 divisions (final)
زیانەکان و دۆڕانەکان
220,000, 59% casualty rate	251,000, 60% casualty rate

تیپی تۆپخانەی عوسمانی لە چناق قەلا

دەدەوانە ئوسترالیەکان لە شەڕی گالیپۆلی

شەڕی گالیپۆلی یان شەڕی چناق قەڵا (بە ئینگلیزی: Battle of Gallipoli) (بە تورکی: Çanakkale Savaşı)، نێوی شەڕێکە کە لە شەڕی جیهانیی یەکەم دا و لە نێوان ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی و هێزی هاوپەیمانان (ئینگلتەرا، فەڕەنسا و ئانزاکەکان لە تەنگەی ڕووباری داردانێل ڕووی دا. ئەم شەڕە کە زیاتر لە هەشت مانگی خایاند، لە ٢٥٦ ئەپریلی ١٩١٥ دەستی پێکرد و لە کۆتایی دا لە دێسامبری ١٩١٥ بە دۆڕانی هاوپەیمانان کۆتایی پێهات. لە کۆتایی شەڕەکە دا هەردووک لا زیاتر لە نیو ملیۆن کەس کووژراو و برینداریان هەبوو. لەم شەڕە دا کەشتیەکانی هاوپەیمانان زیانێکی زۆریان بەرکەوت، بەڵام لە کۆتایی دا ئەوان براوەی شەڕی جیهانیی یەکەم بوون. موستەفا کەمال ئاتاتورک، ئەفسەرێکی تورک بوو کە لەم شەڕە دا ئاوازەی پەیدا کرد و دوای داڕمانی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی بوو بە دامەزرێنەری توورکیای نوێ.

لە هەندێک وڵاتی وەکوو ئوسترالیا، نیوزیلاند و تورکیا هەمووساڵێک، یادەوەری ئەم شەڕە پیرۆز رادەگیرێ.

سەرچاوە[دەستکاری]

^ Les Carlyon, p.518
^ Dale، C. (٢٠٠٣-٢٠٠٨). "German and Austro-Hungarian Forces on Ottoman Fronts 1914-1918(follow link)". German Colonial Uniforms website. لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٥. لە ڕێکەوتی ٠٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٨ ھێنراوە.
^ Jung Peter, Austro-Hungarian Forces in World War 1 (Part 1),(Osprey, 2003), p.47
^ ^ی ^ا ^ب Erickson, Edward J. (2001). Ordered to die: a history of the Ottoman army in the First World War. Westport, CT: Greenwood Publishing. ISBN 0-313-31516-7, page 94-95
^ Dennis, Peter. "Gallipoli Campaign." Microsoft Student 2006 [DVD]. Microsoft Corporation, 2005. Microsoft Encarta 2006. 1993–2005 Microsoft Corporation. All rights reserved.
^ "Sehitsayisi". canakkale1915.com website (بە زمانی Turkish). لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢ی ئەیلوولی ٢٠١٥. لە ڕێکەوتی ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.