شێعری قوتابخانە

شێعری قوتابخانەی شەریف ‌حوسێن پەناهی یێکێکە لەو ھۆنراوانەی ملوانکەی شین.ئەو شێعری یێکێکە لەو ناسراوانەی ئەم شاعیرە هەروەها زۆروتراوەتەوە و هەروەها فیلمی لێ درووستکراوە.

دقی شێعرەکە:

پاش ئەوەی کە خۆر هەڵدێ

پڕشنگ ئەخاتە سەر دێ

خوێندەواران دێنە دەر

ڕێی مەکتەب دەگرنە بەر

***

لە نێو کۆمەڵی ماڵان

بۆ خوێندنی منداڵان

ماڵێکی زۆر وێرانە

کراوەتە قوتابخانە

کاکی مودیر بەیانی

بەر لە خوێندەوارانی

ئەڕوات و لەو بەر درگا

ماوەیێ هاتوچۆ دەکا

ڕەوشتی کاکی مودیر

لاوی ژیر و ڕۆشنبیر

لە نێو دڵی خەڵکی دێ

بە جوانی گرتوویە جێ

یاری هەژارەکانە

هیوای نەدارەکانە

لاوێکی چاک و ڕووخۆش

کوردی وێژ و کوردی پۆش

بەڕاستی خەڵکی ئەوێ

گیانیان بۆ مودیر ئەوێ

***

ماوەی تر مەکتەبی دێ

گەرم ئەبێ بە سروودێ

لە پەنجەرەی پورتوکاو

تیشکی خۆر ئەداتە ناو

مامۆستا وەکوو جاران

ئەڵێ بە خوێندەواران:

دیسان رۆژی شەممەیە

کاتی پرسینەوەیە

( وریا تۆ هەستە سەر پێ

دەرسی پێشووم بۆ بڵێ

(ئا) وێنەی چی؟ (ب) وەک چی؟

(ت) وێنەی چی؟ (پ) وەک چی؟

لە ئەلفەوە تاکوو یێ

هەرچی دەیزانی بیڵێ. )

وریا بیر ئەکاتەوە

وەڵامی ئەداتەوە:

( ئا وێنەی ئازادی

ئاڵای ئاوات و شادی

بێ وەکوو برسییەتی

پێ بەوێنەی پێ پەتی

تێ وەکوو تاڵی ژین

تاریکی و تێکۆشین)

کاتێ شتێ نازانێ

بۆ منداڵان ئەڕوانێ

(نون بە وێنەی نەدار

هـێ بە چەشنی هەژار)

***

کاکی مودیر هەڵدەستێ

بەرامبەریان دەوەستێ

ئەڵێ: (بەسیەتی ئیتر

دەس کەینە باسێکی تر

هەتا من لە بیرم بێ

ئەم وشانە ئەگوترێ

تاکەی دەرسی دڵتەنگی؟

تاکەی دەرد و بێدەنگی؟

ئیتر لایان بەین لە بیر

روو کەینە را و تەگبیر)

***

منداڵەکان مات ئەبن

دەرسی تازە گوێ دەگرن

بێدەنگی قوتابخانە

پڕ دەبێ لەم وشانە:

(ئا وێنەی ئازادی

ئاڵای ئاوات و شادی

بێ وەکوو بیرەوەر

تێ وێنەی تێکۆشەر

سێ وەکوو سەربەستی

سەر و سێدارە و سستی)

منداڵ بە یەک دەنگەوە

دەڵێن بە ئاهەنگەوە:

(خێ بە وێنەی خەبات

خوێندن و خوێن و خەڵات

کاف وێنەی کوردستان

کورد و کۆمەڵ و کوێستان)

***

ماوەی بەر لە نیوەڕۆ

دوایی دێ دەرسی ئەمڕۆ

ئێوارە منداڵەکان

لە نێو باخ و لە سەربان

دەرسی تازە دەخوێنن

بە خەڵکی رادەگەیێنن:

(یێ وەکوو یەکیەتی

یەکگرتن و یارمەتی)

***

ڕۆژی شەممەی داهاتوو

ئەم دەرسەیان لەبەر بوو

بەڵام تاکوو خۆراوا

بەو گەرمای خۆرەتاوا

لە ڕێی شارا وەستابوون

چاوەڕێی مامۆستا بوون

تینی خۆر و خەمباری

پرسین و چاوەنواڕی:

(مامۆستامان وا لە کوێ؟

بۆچی نایەتەوە دێ؟ )

***

ڕۆژی ئەوڵی زستان

کە سەرما هاتە کوێستان

کەسێ هەواڵێ دێنێ

دڵی دێ ئەلەر زێنێ

پێش ئەوەی تاریک دابێ

هەواڵێ کەوتە نێو دێ:

(مامۆستای قوتابخانە

کەوتووەتە بەندیخانە

مامۆستای قوتابخانە

کەوتووەتە بەندیخانە)

***

ماوەی حەفتەیێ دەگوزەرێ

نابێ لەوی خەبەرێ

بەڵام خوێندەوارەکان

هەر لە قوتابخانەدان

دەنگی بەرزی دەرسی جوان

ئەڕوا بەرەو ئاسمان:

(ب وێنەی بێگانە

برین و بەندیخانە... )

چاویان وا بە ڕێەوە

مامۆستایان بێتەوە

ڕۆژی هەوەڵی زستان

کە سەرما هاتە کوێستان

کەسێ هەواڵێ دێنێ

دڵی دێ ئەلەرزێنێ:

(چەن لاوێکی رۆشنبیر

بە هاوڕێی کاکی مودیر

ئەو ڕۆژە تاریک و ڕوون

لە سێدارە درابوون)

***

ئیتر ئەو منداڵانە

جێ دێڵن قوتابخانە

کاتێ ئەڕۆن بە دڵتەنگ

چاو بە فرمێسک و بێدەنگ

خوێندەوارێ کش و مات

سەرنجی دیوار ئەدات

فرمێسکی پڕ لە گرێ

دێت و بەر چاوی دەگرێ

لە بان تەختەی سەر دیوار

خەتێ مابوو بە یادگار

دڵی نەدەهات کەسێ

شتی لە سەر بنووسێ:

(ئا وێنەی ئازادی

ئاڵای ئاوات و شادی

ب وێنەی بێگانە

بڕین و بەندیخانە)