دەروونناسیی ئەزموونی

دەروونناسیی ئەزموونی یەکێکە لە لقە سەرەکییەکانی دەروونناسی کە ئامانجی داھێنانی شێوازی نوێی توێژینەوەی زانستی و پەرەپێدانی تەکنیک و ئەنجامدان و دیزاینکردنی تاقیکردنەوە زانستییەکانە، کە دەبێتە ھۆی پێشکەوتن و پەرەسەندنی شێوازی توێژینەوە لە بواری دەروونناسیدا.

سەرھەڵدانی دەروونناسی ئەزموونی

دەتوانین بڵێین دەروونناسی ئەزموونی زانستێکی تاڕادەیەک تازەیە، بەڵام لەگەڵ ئەمەشدا لەناکاو سەری ھەڵنەداوە کە کاتێک فۆنت Wundt یەکەم تاقیگەی دەروونناسی لە زانکۆی لایپزیگ لە ئەڵمانیا لە ساڵی ١٨٧٩ دامەزراند، بۆیە پەرەسەندنی ھەر زانستێک پەرەسەندنێکی پلەپلەیە.

لە کاتی دەسپێکردنی دەروونناسی ئەزموونی مۆدێرن لە ناوەڕاستی سەدەی نۆزدەھەمدا شێوە فۆرمێکی بلوری وەرگرتنی، پێش ئەوە مێژوویەکی دوور و درێژی ھەبوو. دەتوانین ڕەگ و ڕیشەی لە فەلسەفەدا بدۆزینەوە، کە لە سەردەمی ئەرستۆوە دەست پێدەکات، یان لە فەلسەفەی دیکارتەوە، کە جیھانی ئەزموونی بەسەر ماددە و عەقڵدا دابەش کرد. ئەم دووانەیە بۆ ماوەی سێ سەدە دەروونناسانی تووشی سەرسووڕمان کرد.

سەرچاوەکان

• Mayr, U., & Keele, SW (2000). Guhertina astengiyên navxweyî yên li ser çalakiyê: Rola astengkirina paşverû. Journal of Experimental Psychology: Giştî, 129, 4-26