یاسای ڕاکێشانی گەردوونی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
Xqbot (لێدوان | بەشدارییەکان) ب robot guhêrandin: ka:მსოფლიო მიზიდულობის კანონი; تغييرات تجميلية |
SieBot (لێدوان | بەشدارییەکان) ب robot serzêde kirin: bn:নিউটনের মহাকর্ষ সূত্র |
||
ھێڵی ٢٧: | ھێڵی ٢٧: | ||
[[be:Закон сусветнага прыцягнення]] |
[[be:Закон сусветнага прыцягнення]] |
||
[[bg:Закон за всеобщото привличане]] |
[[bg:Закон за всеобщото привличане]] |
||
[[bn:নিউটনের মহাকর্ষ সূত্র]] |
|||
[[ca:Llei de la gravitació universal]] |
[[ca:Llei de la gravitació universal]] |
||
[[cdo:Uâng-iū īng-lĭk dêng-lŭk]] |
[[cdo:Uâng-iū īng-lĭk dêng-lŭk]] |
وەک پێداچوونەوەی ٠٩:٢١، ٣ی شوباتی ٢٠١٠
یاسای ڕاکێشانی گەردوونی نیوتن دەڵێت کە هەر شتێک لە گەردووندا هەر شتێکی تر لە ڕێگای هێزێکەوە ڕادەکێشێت، کە ئەو هێزە ڕاستەوخۆ هاوڕێژەیە لەگەڵ بارستکانی ئەو دوو شتە و بە پێچەوانەوە هاوڕێژەیە لەگەڵ مەودای نێوانیاندا دووجا. ئەمە یاسایەکی فیزیکی گشتییە کە لە ڕوانینە ئەزموونییەکان [١] بە دەست هاتووە، بە هۆی ئەو شتەوە کە نیوتن پێی وتووە هەڵهێنجان. ئەم یاسایە بەشێکە لە میکانیکی کلاسیک و لە پەڕتووکەکەی نیوتن، پرەنسیپە بیرکارییەکانی فەلسەفەى سروشتیدا، کە یەکەمجار ساڵی ١٦٨٧ بڵاوبۆتەوە، فورمووڵرێژی کراوە.
بە زمانی مۆدێرن، یاساکە ئەمەیە:
هەر هەرژەی نوقتەیییەک [٢] هەر بارستی نوقتەیییەکی تر لە رێگای هێزێکەوە کە دەکەوێتە درێژایی ئەو هێڵە کە دوو نوقتەکە پێکەوە دەلکێنێت، ڕادەکێشێت. هێزەکە ڕاستەوخۆ هاورێژەیە لەگەڵ بەرهەمی لێکدانی دوو بارستکە و بەپێچەوانەوە هاورێژەیە لەگەڵ دووجای مەودای نێوانیاندا:
- ،
کە تێیدا:
- F گەورەیی هێزی ڕاکێشانی نێوان دوو بارستکەیە،
- G نەگۆڕی ڕاکێشانە،
- m1 بارستی نوقتەی یەکەمە،
- m2 بارستی نوقتەی دووهەمە، وە
- r مەودای نێوانی دوو نوقتەکەیە.