بەرگریکاری مافی مرۆڤ

بەرگریکەری مافی مرۆڤ
لقی	political activist
بواری پیشە	human rights activism، protection of human rights
فۆڕمی ناونیشانی نێر	ناشط حقوق الإنسان، праваабаронец، defensor de los derechos humanos، militant pour les droits de la personne humaine، aktîvîstê mafên mirovan
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

بەرگریکاری مافی مرۆڤ یان چالاکوانی مافی مرۆڤ ئەو کەسەیە کە بە تاک یان لەگەڵ کەسانی دیکەدا بۆ پێشخستنی مافەکانی مرۆڤ یان پاراستنی مافەکانی مرۆڤ کاردەکات. دەتوانن ڕۆژنامەنووس، ژینگەپارێز، زانیاریدەر، سەندیکاکان، پارێزەر، مامۆستا، ھەڵمەتی نیشتەجێبوون، بەشداربووان لە کردەی ڕاستەوخۆ ببن، یان تەنھا تاکەکان کە بە تەنیا مامەڵە دەکەن. دەتوانن وەک بەشێک لە کارەکانیان یان بە شێوەیەکی خۆبەخشانە بەرگری لە مافەکان بکەن. لە ئەنجامی چالاکییەکانیاندا، زۆرجار بەرگریکارانی مافی مرۆڤ (HRDs) تووشی تۆڵەسەندنەوە دەبن لەوانە چەواشەکاری، چاودێری، ھەراسانکردن، تۆمەتی درۆ، دەستبەسەرکردنی ئارەزوومەندانە، سنووردارکردنی مافی ئازادی کۆبوونەوە، ھێرشی جەستەیی و تەنانەت کوشتن. لە ساڵی ٢٠٢٠دا لانیکەم ٣٣١ کەسی HRD لە ٢٥ وڵاتدا کوژراون. کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ھەندێک لە حکوومەتە نیشتمانییەکان ھەوڵیان داوە لە ڕێگەی پاراستنی جۆراوجۆرەوە وەڵامی ئەم توندوتیژییە بدەنەوە، بەڵام توندوتیژییەکان دژی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ بەردەوامە لە بەرزبوونەوە. ژنانی داکۆکیکارانی مافی مرۆڤ و پارێزەرانی مافی مرۆڤی ژینگەیی (کە زۆرجار خەڵکی ڕەسەنن) ڕووبەڕووی سەرکوت و مەترسیی گەورەتر دەبنەوە لە چاو ئەو داکۆکیکارانەی مافی مرۆڤ کە کار لەسەر پرسەکانی تر دەکەن.

لە ساڵی ١٩٩٨ نەتەوە یەکگرتووەکان بەیاننامەی خۆیان سەبارەت بە داکۆکیکارانی مافی مرۆڤ دەرکرد بۆ شەرعییەتدان بە کاری داکۆکیکارانی مافی مرۆڤ و درێژکردنەوەی پاراستن بۆ چالاکییەکانی مافی مرۆڤ. دوای ئەم بەیاننامەیە، ژمارەیەکی زیاتر لە چالاکوانان ناوی HRD یان گرتووەتەبەر؛ ئەمە بە تایبەتی بۆ کارمەندانی پیشەیی مافی مرۆڤ ڕاستە.