بیردۆزی سێ جۆرەکەی کەرتی کار

ڕاژە^{[بەستەری مردوو]} (کەرتی سێیەم)، ساڵی ٢٠٠٥.

بەرھەمھێنان^{[بەستەری مردوو]} (کەرتی دووەم)، ساڵی ٢٠٠٥.

بیرۆدزی سێ جۆرەکەی کەرتی کار لە ئابوورزانیدا، ئابووری دابەش دەکاتە سەر سێ جۆری جیاواز و ئاستی جیاواز: دەرھێنان و پاڵاوتنی ماددەی خاو (کەرتی یەکەم)، بەرھەمھێنانی لەڕێگەی ئەو ماددە خاوانەوە (کەرتی دووەم)، ڕاژە (کەرتی سێیەم). ئەم بیردۆزە/مۆدێلە لەلایەن ھەریەک لە ئالان فیشەر، کۆڵین کلارک و ژان فۆراستییەوە داھێنراوە.^[١]^[٢]^[٣]

بەپێی ئەم بیردۆزە بێت، دەستپێکی چالایە ئابوورییەکان لە کەرتی یەکەمەوە دەستپێدەکەن و دواتر بە کەرتی دووەم و سێیەمدا تێپەڕ دەبن.

ناوەڕۆک[دەستکاری]

فۆراستی لە پەرتووکی «ھیوای مەزنی سەدەی بیستەم» دەربارەی ئەم سێ کەرتە دەڵێت کە ئەمانە ھۆی باشی جۆرێتی ژیان، دڵنیایی کۆمەڵایەتی، پڕۆژەی خێرخوازی و نەھێشتنی بێکارین، ھەر بە گوتەی خۆیشی دابەشبوونی کار بەسەر ئەم سێ کەرتە بە چەندین قۆناغی جیاواز تێپەڕ دەبێت:

قۆناغی یەکەم: شارستانێتی باو[دەستکاری]

کامە کەرت زۆرترین کاری لەخۆگرتووە:

کەرتی یەکەم: ٦٤٫٥٪
کەرتی دووەم: ٢٠٪
کەرتی سێیەم: ١٥٫٥٪

ئەم قۆناغە لەو وڵاتانە بەدی دەکرێت کە ھێشتا لەڕووی زانستەوە پێشکەوتوو نین و پشت بە ئامێری پیشکەوتوو نابەستن. لە سەردەمی ئێستاماندا، زۆربەی زۆری وڵاتە پەرەئەستێنەکان دەگرێتەوە.

قۆناغی دووەم: ھەنگاونان بەرەو پێشکەوتن[دەستکاری]

کامە کەرت زۆرترین کاری لەخۆگرتووە:

کەرتی یەکەم: ٤٠٪
کەرتی دووەم: ٤٠٪
کەرتی سێیەم: ٢٠٪

ئەم قۆناغە لەم وڵاتانەدا بەدی دەکرێت کە ڕوویان لە پێشکەوتن کردووە و پشت بە ئامێری پێشکەوتوو دەبەستن کەوا ژمارەی کرێکار و کارمەندانیشیان کەمتر دەکاتەوە. ھەربۆیەش داواکاری لەسەر کەرتی دووەم بەرزتر دەبێتەوە بۆ بەکارھێنانی ئامێری پێشکەوتووە. ھەروەھا زۆری ئەم قۆناغی بە ھاوواتای بە پیشەسازی بوون دادەنرێت.

قۆناغی سێیەم: شارستانێتە پێشکەوتووەکان[دەستکاری]

کامە کەرت زۆرترین کاری لەخۆگرتووە:

کەرتی یەکەم: ١٠٪
کەرتی دووەم: ٢٠٪
کەرتی سێیەم: ٧٠٪

بەھۆی پێشکەوتنی وڵاتەوە، کەرتی یەکەم و دووەم بەھۆی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و داھێنانی ئامێری ڕۆبۆتی بە خۆکاربوونی کارەکان کەمتر دەبنەوە. لە ڕۆژانی ئەمڕۆماندا، بەھۆی فراونبوونی ئەم کەرتە لە تەواوی جیھان، زۆرجار کەرتەکە دەکرێتە چەند بەشێکی جیاواز.

کەرتی زیاتر بۆ بیردۆزەکە[دەستکاری]

کەرتی چوارەم[دەستکاری]

کەرتی چوارەم ئاماژەیەکە بە سێکتەری گەشەپێدان و توێژینەوە و ئەو کۆمپانیانە دەگرێتەوە کە کاری سەرەکیان بڵاوکردنەوەی زانیاری پەروەردەیی و توێژینەوەی زانستییە.

کەرتی پێنجەم[دەستکاری]

کەرتی پێنجەم تیشک دەخاتە سەر ئەو خزمەتگوزاریانەی لەلایەن مرۆڤەوە دابین دەکرێت وەکو حکوومەت و ڕێکخراوە خێرخوازییەکان.

ئەمانەش ببینە[دەستکاری]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ Fisher, Allan G. B. (1935). The Clash of Progress and Security. London: Macmillan. Retrieved 2019-07-13.
^ Fisher, Allan G. B. (1939). "Production, primary, secondary and tertiary". Economic Record. 15 (1): 24–38. doi:10.1111/j.1475-4932.1939.tb01015.x. ISSN 1475-4932.
^ Fisher, Allan G. B. (1946). Economic Progress And Social Security. London: Macmillan. Retrieved 2019-07-14.

[1] Fisher, Allan G. B. (1935). The Clash of Progress and Security. London: Macmillan. Retrieved 2019-07-13.

[2] Fisher, Allan G. B. (1939). "Production, primary, secondary and tertiary". Economic Record. 15 (1): 24–38. doi:10.1111/j.1475-4932.1939.tb01015.x. ISSN 1475-4932.

[3] Fisher, Allan G. B. (1946). Economic Progress And Social Security. London: Macmillan. Retrieved 2019-07-14.

[١]

[٢]

[٣]