باج
باج، پیتاک یان ماڵیات[١] (بە ئینگلیزی: Tax) بریتییە لە بەشێک لە داھات یان ماڵای تاکەکان کە بە مەبەستی دانی بەشێک لە بودجە یان خەرجەمەنی گشتی[٢]و پاراستنی بەرژەوەندی کۆمەڵایەتیو ئابووریو سیاسی وڵات بەھۆی قانوون لە ڕێگای دەوڵەتەوە دادەنرێ.[٣]
ئامانج لە دانانی باج[دەستکاری]
ھەر دەوڵەتێک بۆ بەرێوە بردنی کۆمەڵگا پێویستی بە کەرەستەی ماڵییە تاکوو بتوانێ ئەو ئەرکانەی کە لەلایەن خەڵکەوە وەئەستۆ گرتووە بە شێوەیەکی باش ئەنجام بدا. بەرچاوترین ئەم ئەرکانە بریتین لە:[٤]
- پاراستنی سەربەخۆییو یەکپارچەیی وڵات لە ڕێگای دابین کردنی کەڵوپەڵاو ئامرازەکانی بەرگریکردنو بەرێوە بردنی ھێزە نیزامیو پۆلیسییەکان.
- درووستکردنو بەرەوپێش بردنی ڕێگاکانی پەیوەندیو کەڵو پەلی ھەڵگرتن و گواستەوە.
- دابین کردنی تەندرووستی، ئاو، کارەبا، مخابراتو زۆربەی کەڵوپەلەکانی پێوەندی کۆمەڵەکی بۆ گشت کۆمەڵگا.
- دابین کردنی پەروەردە لە ھەموو ئاستەکاندا.
- پێکھێنانی دادگاو پەیرەو کردنی دادپەروەری بۆ چارەسەر کردنو نەھێشتنی سکاڵاو دابین بوونو بەردەوامی ئاسایشی کۆمەڵایەتی.
- دابین کردنی پێداویستییە گشتییەکانی تاکەکانی کۆمەڵگا لە ئاستێکی جێی پەسەند.
- دابین کردنی ژێرخانی ئابووریو پێشەسازی سەرەکی (مادر) و کلیدی بۆ پێکھێنانی بواری بەرھەمھێنانو ڕەخساندنی یەکەی کارو ھاوسەنگی ئابووری.
- ھاندانی ڕووحی لێکۆڵینەوە لە پرۆژەی دامەزراندنی سەنتەری گەڕانو لێکۆڵینەوەو پشتیوانو ھاندانی لێکۆڵەران.
- دابین کردنی سەربەخۆیی لە زانستو پسپۆرییەکان. پیشەسازیو کشتو کاڵا.
- دابین کردنی خزمەتکارییەکان و پشتیوانی ماڵی لە ڕاستای بەھرەمەند بوون لە بیمەی کۆمەڵایەتی، خانەنشینی، پیریو لەکار کەوتووییو دابین کردنی خەدەماتو دەرمانی و تەندرووستی بە شێوەی بیمەی گشتیو ڕێگا خۆش کردن بۆ ھەبوونی خانووی جێی شایانو لەگەڵا بنەماڵەکان.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ Farhang-i Dānishgāh-i Kurdistān: Fārsī - Kurdī (Chāp-i 2 ed.). Sanandaj: Dānishgāh-i Kurdistān. p. ٢٠٩٣. ISBN 9789649623979. Retrieved 27ی Augustی 2020.
{{cite book}}
: Check date values in:|accessdate=
(help) - ^ "taxation | Definition, Principles, Importance, & Types". Encyclopedia Britannica (بە ئینگلیزی). Retrieved 27ی Augustی 2020.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help) - ^ Kagan, Julia. "Taxation". Investopedia (بە ئینگلیزی). WWW.Investopedia.COM. Retrieved 27ی Augustی 2020.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help) - ^ "باج". مرۆڤایەتی ـ Mirovayeti. Retrieved 27ی Augustی 2020.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help)