سوورەتا
سوورەتا | |
---|---|
ICD-10 | A38 |
ICD-9 | 034.1 |
بنکەدراوەی نەخۆشییەکان | 29032 |
سوورەتا (بە ئینگلیسی: Scarlet fever) پەتایەکی چڵکی نێو منداڵانی ٣ تا ٧ ساڵە و پتر لە وەرزە ساردەکاندا سەرهەڵدەدا. هۆکاری ئەم نەخۆشییە سترۆپتۆکۆکی بێتا هێمۆلیتیکی Aیە[١].
بەکتریای سترۆپتۆکۆک لە ناو قوڕگی نەخۆشدا کۆ دەبێتەوە و زۆر دەکا و بە دەردانی جۆرێک ژار، دەبێتە هۆی هەڵزرنگانی پێست و سەرهەڵدانی ئازارەکانی پێست.
شێوەی گۆزانەوە
[دەستکاری]نەخۆشی سوورەتا لە ڕێگای پێوەندی و لێکەوتنەکان، بەتایبەت منداڵان ، بڵاو دەبێتەوە. هۆکاری ئەم نەخۆشییە لە ڕێگای هەناسەدان لە هەوای پیس و بەکارهێنانی کەلوپەلی هاوبەشی تێوەدراو، وەک لەیستۆک و دەفری خۆراک دەگوازرێتەوە. نەخۆشی سوورەتا لە ڕۆژێک پێش دەرکەوتنی نیشانەکانەوە، تا کۆتایی نەخۆشییەکە گیرۆیە. هەرچەند تا دێ ، گیرۆ بوونی کەم دەکا.
تووش بوون بە نەخۆشی سوورەتا، تا ڕادەیەک دووپاتە نابێتەوە.
نیشانەکان
[دەستکاری]نیشانەکانی سوورەتا بەزۆری بریتییە لە: ئێش و کزەی ناو قوڕگ، تای ٣٨ پلەک یان ژوورتر.
سەرەتا کاژێکی سپی یان ئاماڵ زەرد سەر زمانی منداڵ دەگرێ کە پاش ماوەیەک بەرەو سووری دەچێ. پرز و قوتکەکانی زمان گەورەتر دەبێ و وەک شیلک (تووە فەرەنگی)ی لێ دێ.[٢] لەوانەیە ئاڵووەکانی ئەوکی منداڵ سوور داییسێ. دەموچاوی نەخۆش سوور دادەگەڕێ، لە کاتێکدا کە دەوری دەمی کز و بێڕەنگە.
نیشانە گشتییەکانی تر بریتین لە : لەرز، ئێش، دڵ نەبردن، هەڵماسینی گرێ لیمفاوییەکان، بێتاقەتی و بێحاڵی، دڵ هەڵشێوان و ڕشانەوە.
ئازارەکانی پێست لە ڕۆژی دووهەمەوە دەردەکەوێ و ٢ تا ٥ ڕۆژ دەمێنێتەوە. ئەم ئازارانە لە هەڵبزرکانی پێستی بنباڵ، مل، پشت گوێ و سینگەوە دەست پێ دەکا و پاشان تەواو لەش دادەگرێ. بەزۆری خورینی لەگەڵە. بڕێجار ئەم پێست بزڕکانە لە دەست، پێ و تەڕادی ڕاندا وەک هێڵیک دەکشێ و بە Pastia lines دەناسرێ. لە حەفتەی دووهەمدا لەگەڵ گوم بوونی ئازارەکان، پێست هەڵخستن دەست پێ دەکا.[٣]
تووش بوونی منداڵی ساوا بە سوورەتا زۆر دەگمەنە. پێستی نەخۆش لە خۆیدا گیرۆ نییە، بەڵام سترۆپتۆکۆکی نێو ئەوکی نەخۆش دەتوانێ بڵاو ببێتەوە و نەخۆشییەکە بگوازێتەوە.
جێگای سەرنجە کە بزانین:
- ٢٤ کاتژمێر دوای وەرگرتنی یەکەمین جەمی دەرمانی ئانتی بایۆتیک، سوورەتا لە گیرۆ بوون دەکەوێت .
پەراوێز
[دەستکاری]- ^ [Group A Streptococcal Infections ٤ی ئایاری ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Bright red tongue with a "strawberry" appearance
- ^ desquamation
سەرچاوە
[دەستکاری]کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سوورەتا تێدایە. |