تیز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پەڕەی دروست کرد بە «'''تیز''' یان ته‌نز (به‌ فارسی: طنز ، به‌ ئینگلیزی: satire) هونه‌ر ێکه‌ که‌ ناله‌بار...»ەوە
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
 
No edit summary
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''تیز''' یان ته‌نز (به‌ فارسی: طنز ، به‌ ئینگلیزی: satire) [[هونه‌ر]] ێکه‌ که‌ ناله‌باری و نه‌گونجاوییه‌کانی [[کۆمه‌ڵگه‌]] که‌ به‌ڕواڵه‌ت له‌بار و گونجاو ده‌نوێنن، به‌ شێوه‌یه‌کی هونه‌رمه‌ندانه‌ و [[جوانیناسی|جوانیناسانه‌]] ده‌رده‌خات.
'''تیز''' یان ته‌نز (به‌ فارسی: طنز ، به‌ ئینگلیزی: satire) [[هونه‌ر]] ێکه‌ که‌ ناله‌باری و نه‌گونجاوییه‌کانی [[کۆمه‌ڵگه‌]] که‌ به‌ڕواڵه‌ت له‌بار و گونجاو ده‌نوێنن، به‌ شێوه‌یه‌کی هونه‌رمه‌ندانه‌ و [[جوانیناسی|جوانیناسانه‌]] ده‌رده‌خات.
==ڕیشه‌ی وشه‌==
تیز له‌ وشه‌دا به‌ واتای تانه‌ و پلاری تێکه‌ڵ به‌ پێکه‌نینه‌.
ئه‌م وشه‌یه‌ به‌ هاوتای وشه‌ی satire له‌ ئینگلیزیدا هه‌ڵبژێردراوه، که‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‌ [[یۆنان|یۆنانییه‌]] . satira ناوی قه‌رتاڵه‌یه‌ک پڕ له‌ میوه‌ی جۆراوجۆره‌ که‌ پێشکه‌شی یه‌کێک له‌ خودایانی کشتوکاڵ کراوه‌.
==چییه‌تی==
تیز مرۆڤ تووشی ڕامان ده‌کات و که‌سایه‌تییه‌کی ئاڵۆز و چه‌ن توێی هه‌یه‌.
ئه‌گه‌رچی سروشتی له‌ سه‌ر پێکه‌نینه‌ به‌ڵام پێکه‌نین ته‌نیا وه‌ک ئامێرێک بۆ گه‌یشتن به‌ ئامانجێکی به‌رزتر و وریا کردنه‌وه‌ی مرۆڤ له‌ قووڵای گناسی و به‌دفه‌ڕییه‌کان، به‌کار ده‌هێنێت. گه‌رچی له‌ڕواڵه‌تدا مرۆڤ ده‌خاته‌ پێکه‌نین، به‌ڵام له‌ پشت ئه‌م پێکه‌نینه‌دا ڕاستییه‌کی تاڵی حه‌شار داوه‌ که‌ پێکه‌نینه‌که‌ له‌ ده‌روونی مرۆڤدا ده‌خنکێنێ و تووشی بیرکردنه‌وه‌ و ڕامانی ده‌کات.
به‌م بۆنه‌وه‌ ده‌ڵێن : "تیز گریانێکه‌ به‌ قاقاوه‌، تیز پێکه‌نینێکه‌ به‌ ئاخه‌وه‌"
تیز له‌ خۆیدا ده‌روونی مرۆڤ هه‌ڵده‌شێوێنێ، دڕدۆنگییه‌کای پتر ده‌کا و مرۆڤ له‌ خه‌وی خۆشی دڵنیای داده‌چڵه‌کێنێ.جان درایدێن له‌ وتاری "هونه‌ری تیز"دا تیزی به‌ شمشێرێک چواندووه‌ که‌ زۆر به‌ شه‌نگی سه‌ر له‌ له‌ش جیا ده‌کاته‌وه‌ و ده‌یخاته‌وه‌ شوێنی خۆی.

وەک پێداچوونەوەی ‏٢٠:٤٧، ١١ی ئەیلوولی ٢٠١٥

تیز یان ته‌نز (به‌ فارسی: طنز ، به‌ ئینگلیزی: satire) هونه‌ر ێکه‌ که‌ ناله‌باری و نه‌گونجاوییه‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ که‌ به‌ڕواڵه‌ت له‌بار و گونجاو ده‌نوێنن، به‌ شێوه‌یه‌کی هونه‌رمه‌ندانه‌ و جوانیناسانه‌ ده‌رده‌خات.

ڕیشه‌ی وشه‌

تیز له‌ وشه‌دا به‌ واتای تانه‌ و پلاری تێکه‌ڵ به‌ پێکه‌نینه‌. ئه‌م وشه‌یه‌ به‌ هاوتای وشه‌ی satire له‌ ئینگلیزیدا هه‌ڵبژێردراوه، که‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‌ یۆنانییه‌ . satira ناوی قه‌رتاڵه‌یه‌ک پڕ له‌ میوه‌ی جۆراوجۆره‌ که‌ پێشکه‌شی یه‌کێک له‌ خودایانی کشتوکاڵ کراوه‌.

چییه‌تی

تیز مرۆڤ تووشی ڕامان ده‌کات و که‌سایه‌تییه‌کی ئاڵۆز و چه‌ن توێی هه‌یه‌. ئه‌گه‌رچی سروشتی له‌ سه‌ر پێکه‌نینه‌ به‌ڵام پێکه‌نین ته‌نیا وه‌ک ئامێرێک بۆ گه‌یشتن به‌ ئامانجێکی به‌رزتر و وریا کردنه‌وه‌ی مرۆڤ له‌ قووڵای گناسی و به‌دفه‌ڕییه‌کان، به‌کار ده‌هێنێت. گه‌رچی له‌ڕواڵه‌تدا مرۆڤ ده‌خاته‌ پێکه‌نین، به‌ڵام له‌ پشت ئه‌م پێکه‌نینه‌دا ڕاستییه‌کی تاڵی حه‌شار داوه‌ که‌ پێکه‌نینه‌که‌ له‌ ده‌روونی مرۆڤدا ده‌خنکێنێ و تووشی بیرکردنه‌وه‌ و ڕامانی ده‌کات. به‌م بۆنه‌وه‌ ده‌ڵێن : "تیز گریانێکه‌ به‌ قاقاوه‌، تیز پێکه‌نینێکه‌ به‌ ئاخه‌وه‌" تیز له‌ خۆیدا ده‌روونی مرۆڤ هه‌ڵده‌شێوێنێ، دڕدۆنگییه‌کای پتر ده‌کا و مرۆڤ له‌ خه‌وی خۆشی دڵنیای داده‌چڵه‌کێنێ.جان درایدێن له‌ وتاری "هونه‌ری تیز"دا تیزی به‌ شمشێرێک چواندووه‌ که‌ زۆر به‌ شه‌نگی سه‌ر له‌ له‌ش جیا ده‌کاته‌وه‌ و ده‌یخاته‌وه‌ شوێنی خۆی.