سیستم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
Addbot (لێدوان | بەشدارییەکان) |
ب بۆت: لابردنی بەستەرە دابینکراوەکانی سەر ویکیدراوە: ar |
||
ھێڵی ٢٧: | ھێڵی ٢٧: | ||
== لینکی دەرەکی == |
== لینکی دەرەکی == |
||
* [http://www.physicalgeography.net/fundamentals/4b.html ''پێناسەکانی سیستەمەکان و مودێلەکان''] '''(ئینگلیزی)''' |
* [http://www.physicalgeography.net/fundamentals/4b.html ''پێناسەکانی سیستەمەکان و مودێلەکان''] '''(ئینگلیزی)''' |
||
[[ar:نظام (علوم)]] |
وەک پێداچوونەوەی ٢١:٤٢، ١٣ی ئازاری ٢٠١٣
سیستەم (لە یۆنانییەوە: σύστημα سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە پێکھێنەگەلی کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن.
زۆربەی سیستەمەکان خاوەنی نیشانەگەلی ھاوبەشن، لەوانە:
- سیستەمەکان پێکھاتەیان ھەیە، پێکھاتەکەشیان بەھۆی پێکھێنەکانیان و چۆنێتیی ئاوێتەبوونیان پێناسە دەکرێ.
- سیستەمەکان ئاکاریان ھەیە، ئەمەش داگری تێکردن، پێوەئاژۆتن و بەرھەمنێنانی ماک، وزە، زانیاری، یان داتایە.
- سیستەمەکان پێوەندیی ناوەکییان ھەیە: بەشە جۆراوجۆرەکانی سیستەم لەنێوان یەکترا پێوەندیی کاری و پێکھاتەیییان ھەیە.
- سیستەمەکان خەباتیان ھەیە.
لەوانەیە زاراوەی سیستەم ئاماژە بە کۆمەڵێک ڕێساش بدا کە زاڵن بەسەر پێکھاتە و/یان ئاکاردا.
چەمکەکانی سیستەم
- دەوراندەور و کەوشەن
بیردۆزی سیستەمەکان جیھان وەکوو سیستەمێکی ئاڵۆز دەبینێ کە بەشەکانی بەستراون پێکەوە. ئێمە سیستەم بە پێناسەکردنی کەوشەنیەوە دەستنیشان دەکەین؛ ئەمە بە واتای ئەوە دێ کە کام بوونەوەرگەل لە ناوەوەی سیستەمن و کام بوونەوەرگەل لە دەرەوەن و دەکەونە دەوراندەورەوە. پاشان بۆ تێگەیشن لە سیستەمەکە و پێشبینیکردنی ئاکار و ڕەفتاری، نموونەگەلی سادەی لێ دروست دەکەین (پیان دەوترێ مودێل). لەوانەیە ئەم مودێلانە پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەمەکە پێناسە بکەن.
- سیستەمگەلی خۆڕسک و دەسکرد
سیستەمەکان دوو جۆرن: خۆڕسک و دەسکرد (داڕێژراو). لەوانەیە سیستەمە خۆڕسکەکان ئامانجێکی ئاشکرایان نەبێ بەڵام دەرچووکانیان دەکرێ وەکوو مەبەست و نیازیان چاویان لێ بکرێ. سیستەمە دەسکردەکان بۆ مەبەستێکی تایبەت دروست دەکرێن. پێویستە بەشەکانیان پێوەندییان ھەبێ؛ پێویستە ئەو بەشانە بۆ "کارکردن وەکوو یەک بوونەەر" داڕێژرابێتن.
- ژێرسیستەم
ژێرسیستەم بە سیستەمێک دەوترێ کە خۆی پێکھێنەیەک بێ لە سیستەمێکی تر.
- ئاڤاسازیی سیستەمەکان
ئاڤاسازیی سیستەمەکان (Systems architecture) داڕشتنی چەمکێکە بۆ ناساندنی پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەم.
لینکی دەرەکی
- پێناسەکانی سیستەمەکان و مودێلەکان (ئینگلیزی)