ڕۆژژمێری قبتی
ڕۆژژمێری قبتی لە نێوان مەسیحییەکانی قبتی میسری باوە. ئەم ڕۆژژمێرییە لە ساڵنامەی میسری کۆن (فیرعەونی) وەرگیراوە. جیاوازی سەرەکییان بوونی سالانی پڕ لە قبتییدا. لە ساڵنامەی قبتیدا، ساڵەکە بە دوازدە مانگی سی ڕۆژ و پێنج ڕۆژی زیادە لە کۆتایی ساڵدا دابەش دەکرێت.. . ھەندێ جار ئەم پێنج ڕۆژە بە «مانگ بچووک» ناودەبرێن.[١]
مانگە قیبتییەکان
[دەستکاری]خشتەی خوارەوە ئاماژە بە ڕێکەوتەکانی ساڵانی قوبەتی دەکات، کە ٢٩ی شوبات ناگرێتەوە. پێش ئەم ساڵانە لە کۆتایی ساڵی پێشوودا ڕۆژێکی بازدانی کۆپتی ھەبوو. ئەمە دەبێتە ھۆی گۆڕینی ڕێکەوتەکان ڕۆژێک دواتر لە ڕۆژژمێرەکانی جوولیان و گریگۆری لە ڕۆژی سەری ساڵی کۆپتیکەوە بۆ ڕۆژی بازدانی جوولیانی یان ڕۆژژمێری گریگۆری.
| ژمارە. | ناو | ڕۆژژمێری ئیتیۆپیا | ڕۆژژمێری ژوولییەن | ڕۆژژمێری زایینی (١٩٠٠–٢٠٩٩) | وەرز | بنچینەی ناو بە زمانی قبتی[٢][٣] | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بۆھایریک قیبتی |
ساھیدیک قیبتی |
وەرگێڕانی پیتی زمانی قیبتی |
عەرەبی میسری[٤] شێوەی خوێندنەوە | ||||||
| 1 | Ⲑⲱⲟⲩⲧ | Ⲑⲟⲟⲩⲧ | تۆت | توت Tūt | Mäskäräm (መስከረም) | August 29 – September 27 | 11 September – 10 October | Akhet (وەرزی ھەڵچوون) | ḏḥwty: تۆت، خودای دانایی و زانست |
| 2 | Ⲡⲁⲟⲡⲓ | Ⲡⲁⲱⲡⲉ | پاوی | بابە Bābah | Ṭəqəmt(i) (ጥቅምት) | September 28 – October 27 | 11 October – 9 November | pꜣ-n-jpt: ئاھەنگی ئۆپێت | |
| 3 | Ⲁⲑⲱⲣ | Ϩⲁⲑⲱⲣ | ھاتور | ھاتور Hātūr | Ḫədar (ኅዳር) | October 28 – November 26 | 10 November – 9 December | Ḥwt-ḥr: خواوەندی جوانی و خۆشەویستی) | |
| 4 | Ⲭⲟⲓⲁⲕ | Ⲕⲟⲓⲁϩⲕ | کۆیاک | کیھک Kiyāhk | Taḫśaś (ታኅሣሥ) | November 27 – December 26 | 10 December – 8 January | kꜣ-ḥr-kꜣ: "ڕۆح لەسەر ڕۆح، ناوی ئاھەنگێک | |
| 5 | Ⲧⲱⲃⲓ | Ⲧⲱⲃⲉ | توبی | طوبھ Ṭūbah | Ṭərr(i) (ጥር) | December 27 – January 25 | 9 January – 7 February | Proyet, Peret, Poret (وەرزی سەرھەڵدان) | tꜣ-ꜥꜣbt: "پێشکەش کردن" |
| 6 | Ⲙⲉϣⲓⲣ | Ⲙϣⲓⲣ | مێشیر | أمشیر ʾAmshīr | Yäkatit (Tn. Läkatit) (የካቲት) | January 26 – February 24 | 8 February – 9 March | mḫjr: ناوی ئاھەنگێک کە ڕەنگە ھاوشێوەی جۆرێک سەبەتە بێت کە لەو ئاھەنگەدا بەکاردێت | |
| 7 | Ⲡⲁⲣⲉⲙϩⲁⲧ | Ⲡⲁⲣⲙϩⲟⲧⲡ | پەرێمھات | برمھات Baramhāt | Mägabit (መጋቢት) | February 25 – March 26 | 10 March – 8 April | pꜣ-n-jmnḥtp: "فیستیڤاڵی ئەمنھۆتپ" | |
| 8 | Ⲫⲁⲣⲙⲟⲩⲑⲓ | Ⲡⲁⲣⲙⲟⲩⲧⲉ | پارمۆوتی | برمودھ Baramūdah | Miyazya (ሚያዝያ) | March 27 – April 25 | 9 April – 8 May | pꜣ-n-Rnnwtt: فیستیڤاڵی خوداوەندی دروێنە | |
| 9 | Ⲡⲁϣⲟⲛⲥ | Ⲡⲁϣⲟⲛⲥ | پەشۆنس | بشنس Bashans | Gənbo (t) (ግንቦት) | April 26 – May 25 | 9 May – 7 June | شومو یان شمو (دروێنە) | pꜣ-n-ḫnsw "ڤیستیڤاڵی خونسوو) ...]" |
| 10 | Ⲡⲁⲱⲛⲓ | Ⲡⲁⲱⲛⲉ | پاونی | بؤنة Baʾūnah | Säne (ሰኔ) | May 26 – June 24 | 8 June – 7 July | pꜣ-n-jnt: ئاھەنگی گەلی | |
| 11 | Ⲉⲡⲓⲡ | Ⲉⲡⲏⲡ | ئیپیپ | أبیب ʾAbīb | Ḥamle (ሐምሌ) | June 25 – July 24 | 8 July – 6 August | jpjp: واتە نەناسراوە | |
| 12 | Ⲙⲉⲥⲱⲣⲓ | Ⲙⲉⲥⲱⲣⲏ | مەسۆری | مسری Misrā | Nähase (ነሐሴ) | July 25 – August 23 | 7 August – 5 September | mswt rꜥ: لەدایکبوونی ڕەع | |
| 13 | Ⲡⲓⲕⲟⲩϫⲓ ⲛ̀ⲁ̀ⲃⲟⲧ | Ⲉⲡⲁⲅⲟⲙⲉⲛⲁⲓ[٥] | پی کۆگی ئێناڤۆت | نسیئ Nasīʾ | Ṗagʷəmen/Ṗagume (ጳጐሜን/ጳጉሜ) | August 24 – August 28 | 6–10 September | مانگی بچووک؛ | |
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ↑ «Coptic Calendar – Alexandrian Calendar». www.timeanddate.com (بە ئینگلیزی). .timeanddate.com. لە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ↑ Černý، Jaroslav (1976). Coptic Etymological Dictionary. Cambridge: Cambridge University Press. ژپنک ٩٧٨-٠-٥٢١-٠٧٢٢٨-١.
- ↑ Vycichl، Werner (1983). Dictionnaire étymologique de la langue Copte. Leuven: Peeters. ژپنک ٩٧٨-٢-٨٠١٧-٠١٩٧-٣.
- ↑ Hinds، Martin؛ Badawi، El-Said (1986). A Dictionary of Egyptian Arabic: Arabic-English. Beirut: Librairie du Liban. ژپنک ٩٧٨-٠-٨٢٨٨-٠٤٣٤-٩.
- ↑ Crum، W.E. (1939). A Coptic Dictionary. Oxford: Oxford University Press. لاپەڕە ٥٤.
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە ڕۆژژمێری قبتی تێدایە.
