پراکتیک لەسەر بنەمای بەڵگە

پڕاکتیک لەسەر بنەمای بەڵگە (بە ئینگلیزی: Evidence-based practice) ئەو بیرۆکەیە کە پڕاکتیکردنی پیشەییی دەبێ لەسەر بنەمای بەڵگەی زانستیی بێت. ھەنگاونان بەرەو پڕاکتیکەکانی بنەمادار بە بەڵگە ھەوڵ دەدات ھانی کەسانی شارەزا و بڕیاردەرانی تر بدات کە گرنگی زیاتر بە بەڵگەکان بدەن بۆ ئەوەی ئاگاداریی بڕیاردانیان بن. ئامانج لە پڕاکتیکی پشت بەستوو بە بەڵگە نەھێشتنی کردارە نادروست یان بەسەرچووەکانە لە بەرژەوەندیی کردارە کاریگەرەکان بە گۆڕینی بنەمای بڕیاردان لە نەریت، ڕوانگە، و ئەزموونێکی ناسیستمی بۆ بنەمایەک کە لەسەر بنەمای لێکۆڵینەوەی زانستیی بێت.^[١] پێشنیارەکە جێی مشتومڕ بووە، ھەندێک دەڵێن ئەنجامەکان لەوانەیە تایبەتمەند نەبن بۆ تاکەکان وەک کردارە تەقلیدییەکان.^[٢]

کردارەکان لەسەر بنەمای بەڵگە لە سەرەتای ناساندنی فەرمیی پزیشکی بنەمادار بە بەڵگە پەرەی سەندووە لە ساڵی ١٩٩٢ و بڵاوبووەوە بۆ پیشەی تەندروستیی ھاوپەیمان، پەروەردە، بەڕێوەبردن، یاسا، سیاسەتی گشتی، تەلارسازی، و بوارەکانی تر.^[٣] لەبەر ڕۆشنایی ئەو توێژینەوانەی کە کێشەکانی توێژینەوەی زانستیی نیشان دەدەن (وەک قەیرانی دووبارەکردنەوە)، بزووتنەوەیەک ھەیە بۆ جێبەجێکردنی کرداری بەڵگە لە خودی توێژینەوەی زانستی. توێژینەوە لەسەر پڕاکتیکی زانست لەسەر بنەمای بەڵگە پێی دەوترێت مێتازانست.

تاکێک یان ڕێکخراوێک ڕەوایە کە بانگەشە بکات کە پڕاکتیکێکی دیاریکراو لەسەر بنەمای بەڵگەیە تەنھا ئەگەر سێ مەرج جێبەجێ بکرێن. یەکەم، تاک یان ڕێکخراوەکە خاوەنی بەڵگەی بەراوردکارییە سەبارەت بە کاریگەرییەکانی پڕاکتیکی تایبەت بە بەراورد لەگەڵ کاریگەرییەکانی لانیکەم یەک پڕاکتیکی بەدیل. دووەم: پڕاکتیکی تایبەت بەم بەڵگانە پشتگیریی دەکرێت بەپێی لانیکەم یەکێک لە ئارەزووەکانی تاک یان ڕێکخراوەکە لە بواری پڕاکتیکی دیاریکراودا. سێیەم: تاک یان ڕێکخراو دەتوانێت حسابێکی دروست بۆ ئەم پشتگیرییە پێشکەش بکات بە ڕوونکردنەوەی ئەو بەڵگە و پەسەندکردنانەی کە بناغەی بانگەشەکە دادەنێن.^[٤]

سەرچاوەکان

^ Trinder، Liz، ed. (2000-04-18). Evidence‐based Practice. Wiley. ISBN 978-0-632-05058-1.
^ Trinder، Liz، ed. (2000-04-18). Evidence‐based Practice. Wiley. ISBN 978-0-632-05058-1.
^ «Ranking of Risks for Existing and New Building Works». Sustainability. 11 (10): 2863. 2019. doi:10.3390/su11102863.
^ Gade، Christian (2023). «When is it justified to claim that a practice or policy is evidence-based? Reflections on evidence and preferences». Evidence & Policy. 20 (2): 244–253. doi:10.1332/174426421X16905606522863. داڕێژە:CC-notice

[1] Trinder، Liz، ed. (2000-04-18). Evidence‐based Practice. Wiley. ISBN 978-0-632-05058-1.

[2] Trinder، Liz، ed. (2000-04-18). Evidence‐based Practice. Wiley. ISBN 978-0-632-05058-1.

[3] «Ranking of Risks for Existing and New Building Works». Sustainability. 11 (10): 2863. 2019. doi:10.3390/su11102863.

[4] Gade، Christian (2023). «When is it justified to claim that a practice or policy is evidence-based? Reflections on evidence and preferences». Evidence & Policy. 20 (2): 244–253. doi:10.1332/174426421X16905606522863. داڕێژە:CC-notice

[١]

[٢]

[٣]

[٤]