بۆ ناوەڕۆک بازبدە

وتووێژ:پارتی کرێکارانی کوردستان

ناوەڕۆکی پەڕە بە زمانەکانی تر پشتگیریی لێ ناکرێت.
لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ناوەڕۆکی بابەت

[دەستکاری]

پێم وایە ئەم بابەتە زۆر لایەنگرانە و دوژمنکارانە نووسراوە. لە سەرچاوەیەکەوە وەرگیراوە (ویکیپیدیای ئینگلیزی) کە زانیارییەکانی نادروستن و بۆ مەبەستێکی سیاسی گڵاو نووسراون. پێویستە هەندێکی لاببرێن یان ڕا و بۆچوونی تری بۆ زیاد بکرێت و باسیش لە لایەنە جوانەکانی ئەو پارتە بکرێت، وەک: ڕێگای ئاشتی، یەکسانی ژن و پیاو، خەباتی چەکداری ئافرەت... هتد.--Ara Qadir ٢١:٢٨, ٢٢ تشرینی دووەم ٢٠٠٩ (UTC)

یارمەتی

[دەستکاری]

بەشێک زیادکراوەتە ئەم زمانە کە لەوانەیە بەسوود بێت بەڵام کورمانجیە و تەنھا بە پیتی سۆرانی نووسراوە. بەڕێزان ھەرکەس ئاگاداری بابەتەکەیە یان دەتوانێ یارمەتی بدات، با بفەرمەێ :--MarMzok لـێدوان-- ١٠:٣٦, ١٧ کانوونی دووەم ٢٠١٠ (UTC)

پارتیا کارکەرێن کوردستان

پارتیا کارکەرێن کوردستان (په‌كه‌كه‌) د 27'ێ سەرماوەزێ 1978'ان دە ل گوندێ فیس (لیجە/ئامەد) ب بەشداربوونا 23 کەسی کۆنگرەیا دامەزراندنێ پێکئا نی. په‌كه‌كه‌ وەکی پارتیەکە مارکسیست-لەنینیست هات دامەزراندن. ناڤێ په‌كه‌كه‌'ێ ژئا لیێ فەرهات کورتای ڤە هاتبوو پێشنیارکرن. سەکرەتەرێ گشتی (پشترە سەرۆکە گشتی) یێ په‌كه‌كه‌'ێ ئابدوللاه Öجالان بوو.


ناوەڕۆک دیرۆک 1.1 پراتیکا جورنێ رەش‌و سێورەکێ 1.2 کۆنگرا یەکەمین 1.3 دەرکەتنا سەها رۆژهلاتا ناڤین 1.4 شەرێ چەکداری،ئا ڤاکرنائە نی‌و ئا رتەشێ 1.5 بەرخوەدانا زندانان 1.6 پێڤاژۆیائا گربەستان 1.6.1 ئاگربەستا یەکەمین 1.6.2 ئاگربەستا دویەمین 1.6.3 ئاگربەستا سێیەمین 1.6.4 ئاگربەستا چارەمین 1.6.5 ئاگربەستا پێنجەمین 2 ناڤێن تەڤگەرێ 3 ئالێن تەڤگەرێ 4 گرێدانێن دەرڤە 5 بنهێرە


دیرۆک بەری کو په‌كه‌كه‌ وەرەئا ڤاکرن په‌كه‌كه‌'یی مینا ئاپۆجی دهاتن ناسکرن.ئا بدوللاهئۆ جالان‌و هەڤالێن خوە ل 1'ێ گولانێ سالا 1973'ان ل بەنداڤا چووبووکئا ئەنقەرێ جڤینەک چێکرن‌و بریارا کۆمێ دان. پشتی ڤێ جڤینێ ل 1'ێ رێبەندانێ سالا 1977'ان دە ل دیکمەن‌و تووزلووچایر 2 جڤینێن دن هاتن لدارخستن‌و بریارا ڤەگەرا وەلێت هات داین.

پراتیکا جورنێ رەش‌و سێورەکێ په‌كه‌كه‌ د ناڤبەرا سالێن 1977‌و 1979'ان دە ل جورنێ رەش (تر: حلڤان)‌و سێورەکێ (تر: سڤەرەک) ل دژیئا خا‌و هەڤکارێن دەولەتێ (مینا; بووجاک‌و سولێمانیان) شەرێ چەکداری مەشاند. د تەکۆشینا جورنێ رەش‌و سێورەکێ دە گەللەک کادرۆیێن په‌كه‌كه‌'ێ مینا جووما تاک، سالیه کاندال، حالیل چاڤگوون، مەهمەت سەڤگات ژیانا خوە ژ دەست دان.

کۆنگرا یەکەمین د کۆنگرا یەکەمین دە په‌كه‌كه‌ ل گوندێ فیس هات دامەزراندن. رۆژا دامەزراندنێ 27'ێ سەرماوەزا 1978'انئە . وەکی کۆمیتەیا ناڤەند (مک) هەفت کەس هاتن هلبژارتن: ئابدوللاه Öجالان، جەمل بایıک، شاهین دöنمەز، مەهمەت کاراسونگور، باکی کارەر، مازلوم دۆگان‌و مەهمەت خەیری دورموش.

دەرکەتنا سەها رۆژهلاتا ناڤین بەری داربەیا لەشکەری یا 12'ێئی لۆنێ په‌كه‌كه‌'ێ بریارا دەرکەتنا ژ وەلێت دا‌و ل لبنانێ ل نەوالا بەکاا ب جه بوو. ل ڤر د کامپەکە لەشکەری‌و سیاسی دە کادرۆیێن خوە پەروەردە کر. پشتی کو ماهسوم کۆرکماز ل 28ئا دارئا سالا 1986'ان ل چیایێ گابارێ ژیانا خوە ژ دەست دا ناڤێ ڤێ کامپێ بوو; ئاکادەمیا ماهسوم کۆرکماز.

شەرێ چەکداری شەرێ چەکداری،ئا ڤاکرنائە نی‌و ئا رتەشێ په‌كه‌كه‌ د کۆنگرەیا خوە یا 2ەمین دە (1982) بریارا ڤەگەرا وەلات‌و شەرێ چەکداری دا. د 15'ێ گەلاوێژا سالا 1984'ێ دە ب چالاکیێن ده (تر.ئە روه)‌و شەمزینانێ (تر: شەمدینل) په‌كه‌كه‌'ێ دەست ب تێکۆشینا چەکداری کر.‌و ب ڤان چالاکیانئی لانا رێخستنا خوە یا چەکداری، حێزێن رزگاریا کوردستان (حرک) کر. فەرماندارێ گشتیئێ حرک'ێ ماهسوم کۆرکماز بوو. رێخستنا په‌كه‌كه‌'ێئا ئە نیێ‌و سیاسی ئەنیا رزگاریا نەتەوا کوردستان، ئەرنک د نەورۆزا سالا 1985'ان دە هاتئا ڤاکرن. د سالا 1986'ان د کۆنگرەیا 3ەمینئا په‌كه‌كه‌'ێ دە ل دەوسا حرک'ێ ئارگک-ئارتێشا رزگاریا گەلێ کوردستان هاتئا ڤا کرن.ئا رمانجا په‌كه‌كه‌'ێئا ڤاکرنائا رتێشەک ژ گەریللا بوو.

د سالا 2001'ان دە د کۆنفەرانسا 1ەمینئا حپگێ دە، دەوسائا رگک دە حپگ هاتەئا ڤا کرن. ڤێگا فەرماندارێ گشتی یێ حپگ'ێ در. باهۆزئە ردالئە . د ناڤبەرا سالێن 1984‌و 1994'ان دە ب هەزاران جوانێن کورد تەڤلی رەفێن په‌كه‌كه‌'ێ‌و ئا رگک'ێ بوون. د دەستپێکا سالێن 90'ی دەئێ دی ل هەر دەڤەرێ باکورێ کوردستانێ سەرهلدانێن گەل دەست پێ کرن.

په‌كه‌كه‌'ێ د کۆنگرەیا خوە یا پێنجەمین دە (1995)ئا لا خوە گوهەرت.

په‌كه‌كه‌'ێ د سالا 1993'ان دە جارا یەکەمینئا گربەستا یەکالیئی لان کر. ژ ڤێ دەمێ‌و پێ دە په‌كه‌كه‌'ێ خوەست پرسگرێکا کورد بئا وایەکی سیاسی‌و ئا شتیێ چارەسەر بکە. ب ڤێئا رمانجێ گەللەک جارانئا گربەستئی لان کرن. سەرۆکێ گشتی یێ په‌كه‌كه‌'ێئا بدوللاهئۆ جالان د سالا 1998'ان دە ژ سووریێ دەرکەت. 12 سەرماوەز 1998'ان دە هاتە رۆمایێ‌و 15 سبات 1999'ان دە ژی ب کۆمپلۆیەک ناڤنەتەوی هاتە گرتن‌و رادەستی ترکیێ هاتە کرن. په‌كه‌كه‌'ێ د کۆنگرەیا خوە یا 8ەمین دە خوە فەسه کر (4ئا ڤرێل 2002). د ڤێ کۆنگرەیێ دە کئادئەک کۆنگرەیائا زادی‌و دەمۆکراسیا کوردستانێ، هاتئا ڤا کرن. کئادئەک ل جۆتمەها 2003'ان هاتە فەسهکرن‌و د دەوسا وێ دە کئۆنگرئا-گئەل هاتە دامەزراندن.

پشترە کۆما کۆمالێن کوردستانئا ن ککک د 20'ێئا دارا 2005'ان دە وەکی سیستەمەکە کۆنفەردەرالیست هاتەئی لانکرن. ل 4 نیسانا سالا 2004'ان دە ژ نوو ڤە دامەزراندنا په‌كه‌كه‌'ێ هاتەئی لانکرن.

په‌كه‌كه‌ ژئا لیێ دیئا‌و یئە وەکی رێخستنەکە تەرۆریست هاتیە لیستەکرن.

بەرخوەدانا زندانان پارتیا کارکەرێن کوردستان ب قاسی دەرڤە، ل زندانان ژی تەکۆشینەک مەزن مەشاندیە‌و ل بەر خوە دایە. د ڤان بەرخوەدانان دە گەللەک کادرۆیێن گرینگ‌و ئە ندامێن کۆمیتەیا ناڤەندی ژیانا خوە ژ دەست دانە.

مازلوم دۆگان (ئەندامێ کۆمیتەیا ناڤەندی یا پارتیێ): ل نەورۆزا 1982'ان ب 3 دارکێن شخاتێ نەورۆز پیرۆز کر‌و ژ بۆ پرۆتەستۆکرنا کرنێن دەولەتێ خوە فەدا کر. ئەشرەفئا نیک، فەرهات کورتای، نەجمیئۆ نەر، ماهموت زەنگن : ل 18'ێ گولانێسالا 1982'ان دە ژ بۆنا پرۆتەستۆیا زەختێن ل زندانێ بەدەنا خوە دان بەرئێ گر. کەمال پیر، حایر دورموش، ئال چچەک، ئاکف یلماز (ئەندامێن کۆمیتەیا ناڤەندی یا پارتیێ): د رۆژیا مرنێ دە د سالا 1982 ژیانا خوە ژ دەست دان. (رۆژیا مرنێ، 14'ێ تیرمەهێ دەست پێ کربوو) پێڤاژۆیائا گربەستان ئاگربەستا یەکەمینئا په‌كه‌كه‌'ێئا یەکالی د سالا 1993'ان دە هاتەئی لان کرن. ژ وێ رۆژێ‌و پێڤە هەتانی سالا 2007'ان 5 جارائا گربەست هاتەئی لانکرن.

ئا گربەستا یەکەمین

جڤینا چاپەمەنیێ یائی لانائا گربەستا 1ەمین 1993د 19'ێئا دارا سالا 1993'ان دە سەرۆکێ گشتیئێ په‌كه‌كه‌'ێ ل بەکاا جڤینەک چاپەمەنیێ ل دار خست. ب بەشداربوونا سەرۆکێ ینک'ێ جەلال تالابانی، په‌كه‌كه‌'ێ د دیرۆکا خوە دە ژ بۆنا جارا یەکەمینئا گربەستەک یەکئا لیئی لان کر. ل سەر داخوازێن سەرگرتیئێ ن رایەدارێن دەولەتا ترک په‌كه‌كه‌'ێ بریارەک وسا ستەند.ئا گربەست وێ هەتانی 15 نیسانا 1993'ان دەوام بکرا. پشترە گۆری هن داخویانی‌و نووچەیێن رۆژنامەیان، ل سەر داخوازا کەڤنەسەرۆککۆمارێ ترکیێ تورگوتئۆ زال، جەلال تالابانی ژ بۆنا ڤێئا گربەستێ ناڤبەرتیێ کریە. رۆژا 15 نیسانا 2003'ان په‌كه‌كه‌'ێئا گربەستێ ژ بۆنا مەهەکە دن درێژ کر. لێ هێئا گربەست خلاس نەبووبوو، توورگوتئۆ زال بئا واکی نەزەلال ژیانا خوە ژ دەست دا. ژئا لیێ په‌كه‌كه‌'ێ ژیئێ ریشەک چێبوو‌و دئە نجامێ دە 33 لەشکەر ژیانا خوە ژ دەست دان. پشتی ڤێئێ ریشێئا گربەستا یەکەمینئا یەکالی بداوی بوو.

ئا گربەستا دویەمین د سالا 1995'ان دە هاتەئی لانکرن. لێ بەلێ ژ بەرئۆ پەراسیۆنێن لەشکەری‌و سوویکاستا کو د دەما تانسو چللەر، دۆگان گورەش‌و مەهمەتئا گار ل دژی سەرۆکێ په‌كه‌كه‌'ێئا بدوللاهئۆ جالان هاتە کرن،ئە ڤئا گربەست ب داوی بوو.

ئا گربەستا سێیەمین د سالا 1998'ان دە هاتەئی لانکرن.ئە ڤئا گربەست ژی مینا یێن بەرێ بێئە نجام ما. ل گۆری داخویانیێن په‌كه‌كه‌'ێ داخوازا ڤێئا گربەستێ ژئا لیێ سەرۆکوەزیرێ وێ دەمێئێ ترکیێ نەجمەتتنئە ربەکان هاتیە کرن. لێ بەلێ پشتی کو ل 1'ێئی لۆنا 1998'انئا گربەست هاتئی لانکرن ترکیێ دیئە'یێ گەف ل ترکیێ خوارن‌و مەجبوور کرن کو سەرۆکێ گشتیێ په‌كه‌كه‌'ێ ژ سووریێ دەرکەڤە. پشتی ڤێ بوویەرێ ژیئا گربەست دەمەکێ دەوام کر. ب رادەستکرنا سەرۆکێ په‌كه‌كه‌'ێئا ترکیێئە ڤئا گربەست بداوی بوو.

ئا گربەستا چارەمین د سالا 1999'ان دە هاتەئی لانکرن. ل 2 تەباخ 1999'ان دە په‌كه‌كه‌'ێ بریارا دەرخستنا هێزێن خوە یێن چەکداریئا ژ سینۆرێن باکورێ کوردستانێ (ترکیە) دا. ل 1'ێ مەهائی لۆنێ ژی جارا چارەمینئا گربەستا یەکالیئی لان کر.ئە ڤئا گربەست 5 سالائا ژۆت. لێ ژ بەر کو ژئا لیێ دەولەتا رک ڤە ت گاڤێنئە رێنی نەهاتنئا ڤێتن‌و ئۆ پەراسیۆن هاتن دۆماندن،ئە ڤئا گربەست ل 1 پووشپەر سالا 2004'ان بداوی بوو.

ئا گربەستا پێنجەمین

جڤینا چاپەمەنیێ یائا گربەستا 5ەمین 2006ئاگربەستا 5ەمین ل سەر داخوازا رەوشەنبیرێن کورد‌و ترکئێ ن ترکیێ، دتپ، دیئە، یئە، ژئا لیێ ککک'ێ هاتەئی لانکرن.ئا گربەست ل 1'ێ جۆتمەها 2006'ان دەست پێ کر. ل گۆری داخویانیێن رێڤەبرێن په‌كه‌كه‌'ێ‌و ککک'ێ هەگەر ت گاڤێنئە رێنی نەیێنئا ڤێتنئە ڤئا گربەست ل گولانا 2007'ان بداوی دبە.

چاکسازی بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]

سڵاو ھاوڕێیان،

من ئێستا دەستکاری ٢ بەستەری دەرەکیی پارتی کرێکارانی کوردستانم کرد. تکایە بەسەر دەستکارییەکەمدا بچۆرەوە. ئەگەر ھەر پرسیارێکت ھەیە، یان پێویستە کە وا لە بۆتەکە بکەیت بەستەرەکان، یانیش ھەموو پەڕەکە فەرامۆش بکات، تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ وردەکاری زیادتر. من ئەم دەستکارییانەم ئەنجام داوە:

تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ زانیاری لەسەر ڕاستکردنەوەی ھەڵەکانی بۆتەکە،

کاتێکی شاد!—InternetArchiveBot (سکاڵاکردنی کێشە) ‏١٣:٠٤، ٢٥ی ئابی ٢٠٢١ (UTC)[وەڵامدانەوە]

چاکسازی بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]

سڵاو ھاوڕێیان،

من ئێستا دەستکاری ٣ بەستەری دەرەکیی پارتی کرێکارانی کوردستانم کرد. تکایە بەسەر دەستکارییەکەمدا بچۆرەوە. ئەگەر ھەر پرسیارێکت ھەیە، یان پێویستە کە وا لە بۆتەکە بکەیت بەستەرەکان، یانیش ھەموو پەڕەکە فەرامۆش بکات، تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ وردەکاری زیادتر. من ئەم دەستکارییانەم ئەنجام داوە:

تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ زانیاری لەسەر ڕاستکردنەوەی ھەڵەکانی بۆتەکە،

کاتێکی شاد!—InternetArchiveBot (سکاڵاکردنی کێشە) ‏٠٥:١٩، ٢٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ (UTC)[وەڵامدانەوە]

چاکسازی بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]

سڵاو ھاوڕێیان،

من ئێستا دەستکاری ٢ بەستەری دەرەکیی پارتی کرێکارانی کوردستانم کرد. تکایە بەسەر دەستکارییەکەمدا بچۆرەوە. ئەگەر ھەر پرسیارێکت ھەیە، یان پێویستە کە وا لە بۆتەکە بکەیت بەستەرەکان، یانیش ھەموو پەڕەکە فەرامۆش بکات، تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ وردەکاری زیادتر. من ئەم دەستکارییانەم ئەنجام داوە:

تکایە سەردانی پرسیارە دووپاتکراوەکان بکە بۆ زانیاری لەسەر ڕاستکردنەوەی ھەڵەکانی بۆتەکە،

کاتێکی شاد!—InternetArchiveBot (سکاڵاکردنی کێشە) ‏٠٣:٣٧، ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ (UTC)[وەڵامدانەوە]

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=وتووێژ:پارتی_کرێکارانی_کوردستان&oldid=1329122»