نەخۆشیی زگی
ڕواڵەت
نەخۆشیی زگی یان نەخۆشیی سلیاک (بە ئینگلیزی: Celiac disease) جۆرێکە لە نەخۆشیی بەرھەمی کاردانەوەی کۆئەندامی بەرگری کە دەزگای بەرگریی لەش ھێرش دەکاتەوە سەر خانەکانی لەش، بەھۆی پڕۆتینێک کە بەرگری لەش بە بێگانە دەیناسێنی کە لە گەنم و جۆ و ھەرزندا ھەیە بە ناوی گلووتن کە دەبێتە ھۆی تێکچوونی ناوپۆشی ڕیخۆڵە. ڕیخۆڵەکان دەپوکێنەوە و کورت دەبنەوە و ساف دەبن. ئەم نەخۆشییە زیاتر و بەتایبەت لە منداڵی شەش مانگ بەرەو سەرەوە دەست پێدەکات. ھەندێک جاریش مرۆڤی گەورە تووشی دەبێت لە تەمەنێکی مام ناوەندەوە.
نیشانەکان
[دەستکاری]- سکچوون و ھەڵئاوسانی سک
- کەمبوونی ماددەی ئاسن
- داخورانی ئێسکەکان
- شکانی بێ ھۆکاری ئیسکەکان
- کەمبوونی کالیسیۆم و ڤیتامینەکان
- لاوازی و ھیلاک بوونی بەردەوام
- تێکچوونی سووڕی مانگانەی خانمان
- خەمۆکی
دەستنیشانکردن
[دەستکاری]- پشکنینی خوێن بۆ دیاری کردنی دژە تەنی گلووتین، ھەندێ جار بە زۆری لە منداڵی ژیر تەمەن ٢ ساڵ ئەم پشکنینە نەخۆشییەکە دەست نیشان ناکات.
- نازووری ڕیخۆڵە کە زۆربەی جار بەم نازوورە نەخۆشییە دەست نیشان دەکرێت.
چارەسەر
[دەستکاری]- ئەم نەخۆشییە نەخۆشییەکی بەرگری لەشە و ھەروەھا بۆماوەیییە بۆیە ھیچ چارەسەرێکی نییە، تەنیا چارەسەر خۆپاراستنە لەو خواردنانەی کە پڕۆتینی گلووتنی تێدایە. وەک گەنم و جۆ و ھەرزن.
- وەرگرتنی ڤیتامینەکان، بەزۆری ڤیتامین (E, B١٢, D, B٩,) لەگەڵ کالیسیۆم و ماددەی ئاسن.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Coeliac disease»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ١٣ی ئازاری ٢٠٢١.
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری]کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە نەخۆشیی زگی تێدایە. |