مۆنتێر

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

مۆنتێر[١][دەستکاری]

مۆنتێرێک لە کاتی ئامادەکردنی فیلم ساڵی ١٩٤٦

مۆنتێر (بە فەڕەنسی: Monteur) وە (بە ئینگلیزی : Film Editor) دەخوێنرێتەوە، بە کەسێک دەوترێت کە مۆنتاژی فیلم دەکات، مۆنتێر بەرپرسیاری هەڵبژاردن، کات وڕیکخستنی گرتکە و دیمەنەکانە لە فیلمدا، کارەکانی بەپێی تایبەتمەندی چیرۆکی فیلمەکە و جۆری فیلمەکە و هەروەها شێوازی دیزاینی بینراوی فیلمسازەکە ئەنجام دەدات. مۆنتێر کەسێکە کە بە دەرهێنەری دووەم ناسراوە لەڕێگای ڕوناکی و بەیەکەوە لکانی شۆتەکان ئەبێتە میدیۆمێک لەنێوان دەرهێنەر و بینەر کە کۆتا گێرانەوەی چیرۆکەکە پێشکەش دەکات.

مۆنتاژ[دەستکاری]

دوا قۆناغی بەرهەم هێنانی فیلمە و دوای تەواوکردنی وێنەگرتنی فیلمەکە دەست دەکرێت بە مۆنتاژ لێرە دا گرتە و دیمەن بۆ فیلمەکە هەڵدەبژێردرێت ، دەرهێنەر لەگەڵ مۆنتێر ڕەف کەت ئەکەن واتە دیمەکان لەتەنیشت یەکتر دادەنێن بۆ بینینی فیلمەکە بەشێوەیەکی گشتی.

مۆنتاژ بەو کارە تەکنیکیانە دەوترێت کە لەکاتی کارکردن لە دروستکردنی فلیمێکدا یان ڤیدۆیەکدا دەکرێت، وەک بڕین، کورتکردنەوە، دەستکاریکردن لە کاتدا و وشەکە بۆ مەبەستی جیاواز بەکاردێت و بۆ یەکەم جار لە سینەمادا لەلایەن سێرگەی ئایزنستاین[٢] بەکارھاتووە.

مۆنتاژ بریتییە لە ھونەری رێکخستن یان کۆکردنەوەو پێکھێنانی ( گرتەکانی کامێرا) ئەمەش بەپێی  :-

1- روانینی دەرھێنەر

2- سکرێپت یان سیناریۆ

3- سروشتی بابەتەکە


مۆنتێر دەبێت ئاشنا بێت بە لایەنەکانی بەرهەمهێنان، وەک دەرهێنان، فۆتۆگرافی، دەنگ. بۆ ئەوەی بتوانێت بە باشی هەڵەکان چاکسازی بکات لە کاتی مۆنتاژکردندا. مۆنتێری لێهاتوو کەسێکە کە زانیاری مەعریفی باشی هەبێت لە باری کارەکەی خۆی وە بە باشی ئاگاداری لایەنە جوان ناسییەکانی فیلم دروستکردن بێت.

تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی مۆنتێر[٣][دەستکاری]

1- دەبێت توانای داھێنانی ھەبێت لەیارمەتیدانی دەرھێنەر لە جێبەجێکردندا.

2- دەبێت شارەزایی ھەبێت لەسەر ئامێر و بەرنامە نوێکان و توانا ھونەریەکان.

3- خاوەن خێراییەکی زۆر بێت لە کاردا، بەڵام لەسەر بنەمای وردی و دروستی.

4- خاوەن روانینێکی ھونەری بەرز بێت، بەتایبەت لە دەنگ و وێنە.

شێوازه‌كانی گواستنه‌وه‌ی وێنه‌[دەستکاری]

لە پڕۆسەی مۆنتاژ، شێوازەکانی گواستنەوەی وێنە بەچەند جۆرێک دەبێت وەک:-

– بڕین  Cut / گواستنەوەی راستەوخۆییە لە دیمەنێکەوە بۆ دیمەنێکی تر.

– تێکەڵکردن  Dissolve / گواستنەوەی دیمەنێکە بۆ دیمەنێکی تر بە شێوەی تێکەڵکردن.

– ونبوون  Fade / گواستنەوەی دیمەنێکە بۆ دیمەنێکی تر بە شێوەی ونبوون و دیارنەمان.

– سڕینەوە  Wipe / ھاتنی دیمەنی دووەمە بەشێوەی سڕینەوە بۆسەر دیمەنی یەکەم، یان سڕینەوەی دیمەنی یەکەم.

یاریدەدەری مۆنتێر[دەستکاری]

ئیشی یاریدەردەری مۆنتێر بریتیە لە دانان و تەواوکردنی هەموو لایەنەکانی چاکردن و ڕێکخستنی فیلم. بە یارمەتی مۆنتێر هەموو دەنگ و وێنەکان، پێکەوە بەستنی گرتەکان ئەنجام دەدات.

مۆنتێری دەنگ[دەستکاری]

ئیشی مۆنتێری دەنگ بریتییە لە ڕێکخستنی دەنگ لە گەڵ وێنەکان، دانانەی ئیفێکتی دەنگی، رێکخستنی بەرزی و نزمی دەنگەکان وە هەر جوانکارییەک لە دەرەوەی ئەو دەنگانەی کە لە کاتی وێنەگرتنی فیلمێک تۆمارکراون، مۆنتێری دەنگ بە پێی ناوەڕۆکی چیرۆکەکە و ڕوئیای بۆ باشتر کردنی دەنگەکانی فیلمێک چەندەها ئیفێکتی دەنگی بە کار دەهێنێت.

  1. ^ "تدوین فیلم", ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (بە فارسی), 2023-01-07, retrieved 2023-03-13
  2. ^ "Sergei Eisenstein", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-03-12, retrieved 2023-03-13
  3. ^ دیار (2022-08-13). "مۆنتاژ چییه‌؟". شارەزوور نیوز. Retrieved 2023-03-13.