شازادە ئێدوارد

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئەندامی بنەماڵەی شاهانەی بەریتانیا (لەدایکبووی ١٩٦٤)

شازادە ئێدوارد گەورەی ئەدینبۆرگ،(ئیدوارد ئەنتۆنی ڕیچارد لویس؛ لەدایکبووی ١٠ی ئازاری ١٩٦٤) ئەندامی بنەماڵەی شاهانەی بەریتانیایە. بچووکترین منداڵی شاژن ئەلیزابێسی دووەم و شازادە فیلیپ، [١]دوکی ئەدینبۆرگ و بچووکترین برای شا چارڵی سێیەمە. لە هێڵی جێنشینی بۆ سەر تەختی بەریتانیا پلەی سێیەمی لەدایک بووە و ئێستا لە پلەی ١٤مە.ئێدوارد لە سەردەمی دایکیدا لە کۆشکی باکینگهام لەدایکبووە، لە قوتابخانەی هیزەرداون خوێندوویەتی و ئاستی A-Levels ی لە گۆردۆنستۆن تەواو کردووە پێش ئەوەی بەشێک لە ساڵی بۆشاییەکەی بە وانەوتنەوە لە قوتابخانەی کۆلێژی وانگانوی لە نیوزلەندا بەسەر ببات. پاشان چووە سەرەوە بۆ خوێندنەوەی مێژوو لە کۆلێژی جیسوس لە کامبریج، لە ساڵی ١٩٨٦ بە بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە هونەر لە زانکۆی کامبریج دەرچووە. [٢]دوای ماوەیەکی کورت لە هێزی دەریایی شاهانە، وەک یاریدەدەری بەرهەمهێنانی شانۆ لە کۆمپانیای شانۆی بەڕاستی بەسوود کاری کردووە پێش ئەوەی یارمەتی بەرهەمهێنانی تەلەفزیۆنی بدات. دواتر کۆمپانیای تایبەتی خۆی بەناوی ئاردێنت پرۆداکشنز پێکهێنا.ئێدوارد لە ساڵی ٢٠٠٢ دەستی لە کۆمپانیاکە کێشایەوە بۆ ئەوەی دەست بە ئەرکە تەواوکاتییەکان بکات وەک ئەندامێکی کارکەری بنەماڵەی شاهانە، و بەناوی دایکیەوە دەستگیرانداریی ئەنجامدا. ئەو خاوەنی پاترۆناژێکە لەگەڵ زیاتر لە ٧٠ ڕێکخراوی خێرخوازی و ڕێکخراو، لەوانە شانۆی نیشتمانی لاوان، هاوپەیمانی وەرزش و کات بەسەربردن و کۆمەڵەی پارالۆمپیکی بەریتانیا[٣]. کارە خێرخوازییەکانی لەسەر هونەر و وەرزشی وەرزشی و پەرەپێدانی خەڵاتی دوکی ئەدینبۆرگە کە سەنتەری لە دەوری لەشجوانی و خۆشگوزەرانی و خزمەتکردنی کۆمەڵایەتیدایە.ئێدوارد پێش ئەوەی لە ساڵی ١٩٩٩ هاوسەرگیری لەگەڵ سۆفی ڕیس جۆنز بکات، وەک ئیرلی وێسێکس دروستکراوە، دوو منداڵیان هەیە: لەیدی لویس ماونتباتن-ویندسۆر و جەیمس ماونتباتن-ویندسۆر، ئیرلی وێسێکس. دایکی ئێدوارد لە ساڵی ٢٠١٩ نازناوی زیادەی ئیرلی فۆرفاری پێبەخشی، لە ساڵی ٢٠٢٣دا لە یادی ٥٩ ساڵەی لەدایکبوونی ئێدوارددا، چارڵزی سێیەمی برای نازناوی دوکی ئەدینبۆرگی پێبەخشی وەکو پیرەجێکی ژیانی، دوکایەتییەک پێشتر لەلایەن باوکیانەوە بوو، کە لە ساڵی ٢٠٢١، ٢٠٢٠ کۆچی دوایی کرد. پاشان بە کورتی لەلایەن خودی چارڵزەوە.شازادە ئێدوارد کاتژمێر ٨:٢٠ خولەکی پاشنیوەڕۆ لەدایکبووە. لە ١٠ی ئازاری ١٩٦٤ لە کۆشکی باکینگهام لە لەندەن، وەک کوڕی سێیەم و چوارەم و بچووکترین منداڵی شاژن ئەلیزابێسی دووەم و شازادە فیلیپ، دوکی ئەدینبۆرگ. ئەو دوایین منداڵە کە لە پاشایەکی حوکمڕانی بەریتانیا لەدایک بووە. لەدایکبوونی ئەو تاکە لەدایکبوون بوو کە باوکی شایەتحاڵی بوو. [٤]لە ٢ی ئایاری ١٩٦٤ لە کەنیسە تایبەتەکەی قەڵای ویندسۆر مەعمودی وەرگرتووە.وەک سێ خوشکە گەورەکەی، چارڵز، ئان و ئەندرۆ، حاکمێک دامەزرا بۆ چاودێریکردنی ئێدوارد و بەرپرسیار بوو لە خوێندنی سەرەتایی لە کۆشکی باکینگهام پێش ئەوەی بچێتە کۆلێژی کۆلینگهام لە کێنسنگتۆن (ئەوکات بە قوتابخانەی گیبس ناسرابوو). لە مانگی ئەیلولی ساڵی ١٩٧٢ پەیوەندی بە قوتابخانەی هیزەرداونەوە کرد کە لە نزیک شاری ئاسکۆت لە شاری بێرکشایرە. دواتر وەک باوکی و برا گەورەکانی پێش ئەو کردوویانە، ڕووی لە گۆردۆنستۆن لە باکووری سکۆتلەندا کرد و لەوێ لە دوایین خولی خۆیدا وەک سەرۆکی کوڕ دەستنیشانکرا [٥]. ئێدوارد نمرەی C ی لە زمانی ئینگلیزی و دوو نمرەی D لە مێژوو و سیاسەت لە ئاستی A بەدەستهێنا، دوای جێهێشتنی قوتابخانە ساڵێکی بۆشایی لە دەرەوەی وڵات بەسەر برد، بۆ ماوەی دوو وەرز وەک مامۆستای ماڵ و مامۆستای بچووک لە قوتابخانەی کۆلێژی وانگانوی لە نیو زلاند.لەگەڵ گەڕانەوەی بۆ بەریتانیا، ئێدوارد لە کۆلێژی جیسوس لە کامبریج خوێندوویەتی و لەوێ مێژووی خوێندووەتەوە. وەرگرتنی لە زانکۆ سەرەڕای خراپی ئەنجامەکانی ئاستی A-Level هەندێک سەرنجی لێکەوتەوە. ئێدوارد لە ساڵی ١٩٨٦ بە بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە هونەر (Lower Second Hons) دەرچووە.

دوای زانکۆ[دەستکاری]

دوای تەواوکردنی خوێندن لە ساڵی ١٩٨٦، [٦]ئێدوارد پەیوەندی بە هێزی دەریایی شاهانە کرد، کە دەوترێت بە مەرجی خزمەتکردنی داهاتوو سپۆنسەری خوێندنەکەی لە کامبریج کردووە. لە مانگی ئەیلولی ساڵی ١٩٨٣ ناوی خۆی تۆمار کردبوو بۆ ئەوەی پەیوەندی بە هێزی دەریایی شاهانە بکات، لە مانگی یەکی ساڵی ١٩٨٧ وازی لە خولی کۆماندۆ هێنا دوای ئەوەی یەک لەسەر سێی مەشقەکانی ١٢ مانگی تەواو کرد. میدیاکان بڵاویانکردەوە، شازادە فیلیپ کە کاپتن جەنەڕاڵ ڕۆیاڵ مارینز بووە، ناڕازی بووە، بەڵام دواتر شازادە ئێدوارد ڕایگەیاندووە کە باوکی فشاری ناڕەوای لەسەر نەکردووە بۆ ئەوەی بیرۆکەکەی بگۆڕێت. هەندێکی تریش ڕایانگەیاند کە فیلیپ هاوسۆزیترین ئەندامی خێزانەکەی بووە بەرامبەر بە بڕیارەکەی کوڕەکەی. کۆشکی باکینگهام ڕایگەیاندووە، بڕیارەکەی شازادە ئێدوارد دوای "بیرکردنەوەیەکی زۆر" هاتووە و بە پەشیمانییەکی زۆرەوە دەڕوات "بەڵام گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە نایەوێت ئەو خزمەتگوزارییە بکاتە ژیانی درێژخایەنی خۆی".[٧]

شانۆ و تەلەفزیۆن[دەستکاری]

دوای جێهێشتنی خزمەتی سەربازی، ئێدوارد هەڵبژارد بۆ ئەوەی کاری وەرزشی بکات. ئەو لە ساڵی ١٩٨٦دا یاری کریکێتی مۆسیقی لە ئەندرۆ لۆید وێبەر و تیم ڕایس ڕاسپارد، بۆ ئاهەنگی ٦٠ ساڵەی لەدایکبوونی دایکی، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی کە ئۆفەری کارێکی لە کۆمپانیای شانۆی بەڕاستی بەسوود لەلایەن لۆید وێبەرەوە پێشکەش بکرێت، کە لەوێ وەک یاریدەدەری بەرهەمهێنان لە فیلمە میوزیکییەکانی وەکو The Phantom of the... ئۆپێرا و ستارلایت ئێکسپرێس و پشیلە. لەو ماوەیەی لەوێ بوو، ئەکتەری ناوداری ئەمریکی ڕوتی هێنشاڵی ناسی کە بۆ ماوەی سێ ساڵ لەگەڵیدا هاوڕێیەتی بوو.یەکەم هێرشی ئێدوارد بۆ بەرهەمهێنانی تەلەفزیۆنی بریتی بوو لە بەرنامەی پاڵەوانێتی گەورەی کۆتایی کە بە شێوەیەکی نافەرمی بە It's a Royal Knockout ناسرابوو، لە ١٥ی حوزەیرانی ١٩٨٧، کە تێیدا چوار تیم کە لەلایەن ئەوەوە سپۆنسەرکرابوون، شازادە شاهانە و دوک و دوچێسی یۆرک کێبڕکێیان کرد بۆ کاری خێرخوازی. [٨]ئەم بەرنامەیە لەلایەن میدیاکان و خەڵکەوە ڕەخنەی لێگیرا و دواتر بڵاوکرایەوە کە شاژن لەگەڵ ئەو بۆنەیە نییە، دەربارەکانی ئامۆژگارییان کردووە دژی ئەو بۆنەیە. ئەم بەرنامەیە زیاتر لە ١٥٠٠ هەزار پاوەندی بۆ ڕێکخراوە خێرخوازییە هەڵبژێردراوەکانی کۆکردەوە. لە ساڵی ١٩٩٣ ئێدوارد کۆمپانیای بەرهەمهێنانی تەلەفزیۆنی ئاردێنت پرۆدەکشنی دامەزراند. ئاردێنت بەشداربوو لە بەرهەمهێنانی ژمارەیەک فیلمی دیکۆمێنتاری و دراما، بەڵام ئێدوارد لە میدیاکاندا تۆمەتبارکرا بەوەی پەیوەندییە شاهانەییەکانی بۆ قازانجی دارایی بەکارهێناوە و کۆمپانیاکە لەلایەن هەندێک کەسی ناوخۆیی پیشەسازییەوە بە "گاڵتەجاڕییەکی خەمناک" ناودەبرێت بەهۆی ئەوەی کە هەستیان پێدەکرا نەبوونی پیشەیی لە کارەکانیدا. ئەندی بێکێت لە ڕۆژنامەی گاردیانی بەریتانی نووسیویەتی "سەیرکردنی چەند دەیان سەعاتی پەخشی ئاردێنت، چوونە ناو شانشینییەکی نامۆیە کە هەموو پیاوێک لە بەریتانیا هێشتا کراواتێکی لەبەردایە، کە پارچەیەک بۆ کامێرا لە بازدەرانی کریکێتدا دەکرێت، کە خەڵک خۆیان دەگرن". دەستەکان لە پشتیانەوە وەک پاسەوان. پشووەکانی بازرگانی پڕن لە ڕیکلامی دامەزراندنی سوپای".بەرهەمەکانی ئاردێنت لە ئەمریکا باشتر پێشوازییان لێکرا و فیلمێکی دیکۆمێنتاریی کە ئێدوارد لەبارەی مامی گەورەیەوە، ئێدوارد هەشتەم (دوکی کۆچکردووی ویندسۆر) لە ساڵی ١٩٩٦دا دروستی کرد، لە سەرانسەری جیهاندا بە باشی فرۆشرا. سەرەڕای ئەوەش کۆمپانیاکە هەموو ساڵێک زیانەکانی خۆی ڕاگەیاندووە، جگە لە زیانێک کە ئێدوارد مووچەی وەرنەگرتووە. دواتر گوایە تیمێکی سینەمایی دوو کەسی ئاردێنت لە ئەیلوولی ٢٠٠١دا، کاتێک لە زانکۆی سانت ئەندرۆس دەخوێند، دەستدرێژییان کردە سەر تایبەتمەندی برازاکەی ئێدوارد، شازادە ویلیام، کە پێچەوانەی ڕێنماییەکانی پیشەسازی بوو سەبارەت بە تایبەتمەندی ئەندامانی بنەماڵەی شاهانە؛ دەوترێت باوکی ویلیام (چارڵز برا گەورەکەی ئێدوارد) بەو ڕووداوە توڕە بووە. لە مانگی ئازاری ٢٠٠٢، ئێدوارد ڕایگەیاند کە دەست لە پۆستی بەڕێوەبەری بەرهەمهێنان و بەڕێوەبەری بەڕێوەبردنی هاوبەشی کۆمپانیای ئاردێنت دەکێشێتەوە بۆ ئەوەی سەرنجی لەسەر ئەرکە گشتیەکانی بێت و پشتگیری شاژن بکات لە ساڵی یۆبیلی زێڕینیدا. کۆمپانیای ئاردێنت پرۆداکشنز لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٠٩ بە شێوەیەکی خۆبەخشانە هەڵوەشایەوە و سامانەکەی بۆ تەنها ٤٠ پاوەند کەمکرایەوە[٩].

هاوسەرو منداڵەکانی[دەستکاری]

ئێدوارد بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٨٧ سۆفی ڕیس-جۆنزی ناسی، کاتێک هاوڕێیەتی هاوڕێکەی بوو. لە ساڵی ١٩٩٣ لە وێنەگرتنی بەرزکردنەوەی پلە بۆ چالێنجەکەی هاوینەی شازادە ئێدوارد بۆ کۆکردنەوەی پارە بۆ کارە خێرخوازییەکان جارێکی دیکە یەکتریان بینیەوە و دوای ماوەیەکی کەم ئەو دووانە پەیوەندییەکانیان دەستپێکرد. لە مانگی کانوونی دووەمی ساڵی ١٩٩٣ و لە نێوان پەرەسەندنی قسە و باسەکان سەبارەت بەوەی کە ئایا پلانیان هەیە هاوسەرگیری بکەن یان نا، ئێدوارد نامەیەکی بۆ سەرنووسەرانی ڕۆژنامەکان نووسی و تێیدا ڕەتیکردەوە هیچ پلانێکی هاوسەرگیریان هەبێت و داوای لە میدیاکان کرد ڕێز لە تایبەتمەندیەکانیان بگرن. ئێدوارد لە مانگی کانوونی دووەمی ١٩٩٨ لە باهاماس بۆ پشوو پێشنیاری هاوسەرگیری بۆ سۆفی کرد و لە ٦ی ژانویەی ١٩٩٩ دەستگیراندارییان ڕاگەیەندرا. ئێدوارد پێشنیاری هاوسەرگیری بۆ سۆفی کرد بە ئەڵقەیەکی دەستگیرانی ئاسپری و گارارد کە بەهای ١٠٥ هەزار پاوەند مەزەندە دەکرێت: ئەڵماسێکی هێلکەیی دوو عەیار کە دوو دڵی لە لایەکەوە بوو. بەردی بەنرخی شێوەدار کە لە زێڕی سپی عەیار ١٨ دانراوە.هاوسەرگیریەکەیان لە ١٩ی حوزەیرانی ١٩٩٩ لە کەنیسە سانت جۆرج لە قەڵای ویندسۆر بەڕێوەچوو.[١٠] ئەمەش جیابوونەوە بوو لە ئاهەنگی هاوسەرگیری برا گەورەکانی کە بۆنەیەکی گەورە و فەرمی بوون لە وێستمینستەر ئەبی یان کاتدراڵی سانت پاوڵ و بە جیابوونەوە کۆتایی هاتبوو. لە ڕۆژی هاوسەرگیرییەکەیدا، شازادە ئێدوارد وەک ئیرلی وێسێکس دروستکرا، بە نازناوی لقەکەی ڤیسکۆنت سێڤرن (ئاماژە بە ڕەگ و ڕیشەی وێڵزی خێزانی کوانتێس)، کە لە نەریتێک شکاوە کە کوڕانی سەروەرەکە وەک دوکی شاهانە دروستکراون.سۆفی لە ساڵی ٢٠٠١ دووگیانی دەرەوەی منداڵدان بوو، ئێدوارد و سۆفی دوو منداڵیان هەیە: خاتوون لویس ماونتباتن-ویندسۆر، لە ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٣ پێشوەختە لەدایکبووە بەهۆی پچڕانی لەناکاوی منداڵدان؛ و جەیمس ماونتباتن-ویندسۆر (ئەوکات ڤیسکۆنت سێڤرن، ئێستا ئیرلی وێسێکس)، لەدایکبووی ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٧. منداڵەکانی ئێدوارد لە ساڵی ٢٠٢٣ەوە وەک منداڵی دوکێک ستایلیان بۆ کراوە، نەک وەک شازادە/ss و شاهانە بەرزایی. کورسی لادێی خێزانەکە پارکەکەی باگشۆتە؛ ئۆفیس و شوێنی نیشتەجێبوونی فەرمی لەندەنیان لە کۆشکی باکینگهامە.

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  2. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  3. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  4. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  5. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  6. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  7. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  8. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  9. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25
  10. ^ "Prince Edward, Duke of Edinburgh", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-19, retrieved 2023-12-25