بۆ ناوەڕۆک بازبدە

بەڕێوبردنی کات

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
کات بەەڕێوبردن

بەڕێوەبردنی کات بریتییە لە پرۆسەی پلاندانان و کۆنتڕۆڵکردنی هۆشیارانەی ئەو کاتەی کە لە چالاکییە تایبەتەکاندا بەسەر دەبەن بە تایبەت بۆ زیادکردنی کاریگەری و کارایی وە بەرهەمهێنان. تێبینی یاخود لیستی جۆراوجۆر لەسەر کەسێک دەگرێتەوە کە پەیوەندییان بە کار، ژیانیکۆمەڵایەتی، خێزان، خولیا، بەرژەوەندییە کەسییەکان و پابەندبوونەکان بە سروشتی سنوورداری کاتەوە هەیە. بەکارهێنانی کات بەشێوەیەکی کاریگەر "هەڵبژاردن" دەدات بە کەسەکە بۆ خەرجکردن یان بەڕێوەبردنی چالاکییەکان لە کات و گونجاوی خۆیدا.

بەڕێوەبردنیکات لەوانەیە بەهۆی کۆمەڵێک کارامەیی، ئامراز و تەکنیکەوە یارمەتیدەر بێت کە بۆ بەڕێوەبردنی کات بەکاردەهێنرێت لە کاتی بەجێگەیاندنیئەرک و پڕۆژە و ئامانجە تایبەتەکان کە پابەندن بە بەروارێکی دیاریکراوەوە. سەرەتا بەڕێوەبردنی کات تەنها ئاماژەی بە چالاکییەکانیبازرگانی یان کار دەکرد، بەڵام لە کۆتاییدا، ئەم زاراوەیە فراوانتر بوو و چالاکییە کەسییەکانیش دەگرێتەوە. سیستەمی بەڕێوەبردنی کاتبریتییە لە تێکەڵەیەکی دیزاینکراو لە پرۆسەکان، ئامرازەکان، تەکنیکەکان و شێوازەکان. بەڕێوەبردنی کات بەزۆری پێویستییەکە لە هەربەڕێوەبردنی پڕۆژەیەکدا چونکە کات و مەودای تەواوکردنی پڕۆژەکە دیاری دەکات.[١]

تێڕوانینە کولتوورییەکان بۆ بەڕێوەبردنی کات

[دەستکاری]

جیاوازی لە شێوازی تێڕوانینی کولتوورێک بۆ کات دەتوانێت کاریگەری لەسەر شێوازی بەڕێوەبردنی کاتەکانیان هەبێت. بۆ نموونەڕوانگەی کاتیی هێڵی ڕێگایەکە بۆ بیرکردنەوە لە کات وەک ئەوەی لە ساتێکەوە بۆ ساتێکی تر بە شێوەیەکی هێڵی ئەنجامدەدرێت. ئەمتێڕوانینە هێڵییەی کات لە ئەمریکا لەگەڵ زۆربەی وڵاتانی باکووری ئەوروپادا زاڵە، وەک ئەڵمانیا، سویسرا و ئینگلتەرا.خەڵکی ئەم کولتوورانەمەیلیان هەیە بەهایەکی گەورە بە بەڕێوەبردنی کاتە بەرهەمدارەکان دابنێن و مەیلیان هەیە خۆیان لە بڕیار یان کردارەکان بەدوور بگرن کە لەئەنجامدا کات بەفیڕۆدانی لێدەکەوێتەوە.ئەم تێڕوانینە هێڵییەی کات پەیوەندی بەوەوە هەیە کە ئەم کولتوورانە زیاتر "یەک درێژخایەن" بن، یانپێیان باشە تەنها یەک شت لە یەک کاتدا ئەنجام بدەن.[٢]

ڕوانگەیەکی تری کات کولتووری ڕوانگەی کاتە فرە چالاکە. لە کولتوورە فرە چالاکەکاندا، زۆربەی خەڵک هەست دەکەن کە تا چالاکییەکانیان ئەرکەکان بە یەکجار زیاتر ئەنجام بدرێن باشترە. ئەمەش هەستکردن بە خۆشی دروست دەکات.کولتوورە فرە چالاکەکان "فرەدرێژخایەن"ن یان پێیان باشە چەندین ئەرک بە یەکجار ئەنجام بدەن. ئەم تێڕوانینە فرە چالاکییە کاتییە لە زۆربەی وڵاتانی باشووری ئەوروپاوەک ئیسپانیا، پورتوگال و ئیتاڵیادا ئەنجامدەدرێت.لەم کولتوورانەدا زۆرجار مرۆڤەکان مەیلیان هەیە کات بەسەر ببەن بۆ ئەو شتانەی کە بەگرنگتر دەزانن وەک گرنگییەکی زۆر بە تەواوکردنی گفتوگۆ کۆمەڵایەتییەکان.لە ژینگە بازرگانییەکاندا زۆرجار گرنگییەکی کەم دەدەن بەوەیکە کۆبوونەوەکان چەندە دەخایەنێت، بەڵکو گرنگی بە ئەنجامدانی کۆبوونەوەی کوالیتی بەرز دەدرێت. بەگشتی، گرنگیدانی کولتووری زیاترلەسەر هاوکاری و داهێنانە لەبری کارایی.

ڕوانگەیەکی کۆتایی کاتیی کولتووری ڕوانگەیەکی کاتیی خولگەییە. لە کولتوورە خولییەکان، کات نە بە هێڵی دادەنرێت و نە پەیوەندی بەڕووداوەوە هەیە. لەبەر ئەوەی ڕۆژ و مانگ و ساڵ و وەرز و ڕووداوەکان لە ڕووداوە دووبارەبووەکانی ڕێکوپێکدا ڕوودەدەن، کات وەکخولگەیی سەیر دەکرێت. لەم ڕوانگەیەوە کات وەک بەفیڕۆدان سەیر ناکرێت چونکە هەمیشە دواتر دەگەڕێتەوە، هەربۆیە بڕێکی بێ سنووریهەیە.ئەم تێڕوانینە کاتییە خولگەییە لە سەرانسەری زۆربەی وڵاتانی ئاسیادا باو بووە، لەوانەش ژاپۆن و چین. گرنگترە لەو کولتوورانەی کەچەمکی خولیی کاتیان هەیە کە سەرنجیان لەسەر تەواوکردنی ئەرکەکان بە شێوەیەکی دروست بێت، بۆیە زۆربەی خەڵک کاتێکی زیاتر بەسەردەبەن بۆ بیرکردنەوە لە بڕیارەکان و ئەو کاریگەرییەی کە دەبێت، پێش ئەوەی کار لەسەر پلانەکانیان بکەن.زۆربەی خەڵکی ناو کولتوورەخولییەکان مەیلیان هەیە لەوە تێبگەن کە کولتوورەکانی دیکە دیدگای جیاوازیان هەیە بۆ کات و کاتێک لەسەر شانۆیەکی جیهانی ڕۆڵدەگێڕن، ئاگاداری ئەمەن.[٣]

دروستکردنی ژینگەیەکی کاریگەر

[دەستکاری]

هەندێک لە تیۆرەکانی  بەڕێوەبردنی کات جەخت لەسەر ئەو ئەرکانە دەکەنەوە کە پەیوەندییان بە دروستکردنی ژینگەیەکی گونجاوەوە هەیە بۆکاریگەری "ڕاستەقینە". ئەم ستراتیژیانە  وەک:

١-ڕێکخراو" - هەڵبژاردنی کاغەز و ئەرکەکان،"پاراستنی کات" بە تەنییا کارکردن،

٢-"دەستکەوت لە ڕێگەی بەڕێوەبردنی ئامانج و لە ڕێگەی گرنگیدان بە ئامانج" - جەختکردنەوە پاڵنەر،

٣-"چاکبوونەوە لە خووی کاتیی خراپ" - چاکبوونەوە لە کێشە دەروونییە بنەڕەتییەکان، بۆ نموونە. دواخستن و لایەنگری تیۆری ئاستیلێکدانەوە.[٤]

ژینگەی دەورو بەر و هۆکارە سەرەکییەکانی ژییان کاگریگەری گەورەیان لەسەر بەرێوبردنی کات هەییە .

هەروەها کاتی ڕووبەڕووبوونەوەی ئەرکەکان گرنگە. وەک چۆن ئەو ئەرکانەی کە پێویستیان بە ئاستی بەرزی تەرکیز و وزەی دەروونی هەیەزۆرجار لە سەرەتای ڕۆژەکەدا ئەنجام دەدرێن کە مرۆڤ زیاتر تازە دەبێتەوە. هەروەها ئەدەب[کە؟] سەرنج دەخاتە سەر زاڵبوون بەسەر پرسەدەروونییە درێژخایەنەکانی وەک دواخستن. بێتوانایی زیادەڕۆیی و درێژخایەن لە بەڕێوەبردنی کات بە شێوەیەکی کاریگەر لەوانەیە لە ئەنجامی تێکچوونی چالاکیی زۆری کەمیسەرنج (ADHD) بێت. پێوەرەکانی دەستنیشانکردن بریتین لە هەستکردن بە کەم دەستکەوت، کێشە لە ڕێکخستن، کێشە لە دەستپێکردن،کێشە لە بەڕێوەبردنی زۆرێک لە پڕۆژەکانی هاوکات و کێشە لە بەدواداچوون. دانیال ئەمین سەرنجی لەسەر قۆڵۆنی پێش پێشەوەیە کە لەمدواییانەدا پەرەی سەندووە لە مێشکدا. ئەرکەکانی ماوەی سەرنجدان، بەڕێوەبردنی ئیمپاڵس، ڕێکخستن، فێربوون لە ئەزموون وچاودێریکردنی خۆ، لەنێو ئەوانی تردا بەڕێوەدەبات. هەندێک لە نووسەران[ژمارەیی] دەڵێن کە گۆڕینی شێوازی کارکردنی قۆڵۆنی پێشەوەیپێشەوە ئەگەری هەیە و چارەسەرێک پێشکەش دەکەن.دانانی ئەولەویەت و ئامانج زۆرجار ستراتیژییەکانی بەڕێوەبردنی کات پەیوەستن بە پێشنیاری دانانی ئامانجی کەسی. ئەدەبیات جەختلەسەر بابەتەکانی وەک: ئەم ئامانجانە تۆمار دەکرێن و لەوانەیە دابەش بکرێن بۆ پڕۆژەیەک، پلانی کارکردن، یان لیستی ئەرکێکی سادە. بۆ ئەرکە تاکەکەسییەکانیان بۆ ئامانجەکان، ڕەنگە هەڵسەنگاندنی گرنگی دابنرێت، وادە دیاری بکرێت و ئەولەویەتەکان دیاری بکرێت. ئەم پرۆسەیە دەبێتە هۆیپلانێک کە لیستی ئەرکەکان، خشتەی کارەکان، یان ساڵنامەی چالاکییەکانی تێدابێت. نووسەران دەتوانن ماوەی پلاندانانی ڕۆژانە، هەفتانە،مانگانە، یان ماوەی پلاندانانی دیکە پێشنیار بکەن، کە پەیوەندییان بە بازنەی جیاوازی پلاندانان یان پێداچوونەوەوە هەیە. ئەمەش بەشێوازی جۆراوجۆر ئەنجام دەدرێت، بەم شێوەیە.

ئەنجامدانی ئەرکەلان بەشێوەی  ABCD

[دەستکاری]

تەکنیکێک کە بۆ ماوەیەکی زۆر لە بەڕێوەبردنی کاردا بەکاردەهێنرێت بریتییە لە پۆلێنکردنی داتا گەورەکان بۆ گروپ. ئەم گرووپانە زۆرجار بەA، B، C ،D نیشانە دەکرێن- هەربۆیە ناویان لێنراوە. چالاکییەکان بەم پێوەرە گشتییانە ڕیزبەندی دەکرێن:[٥]

A-ئەو ئەرکانەی کە وەک بەپەلە و گرنگ هەستیان پێدەکرێت،

B-ئەو ئەرکانەی کە گرنگن بەڵام بەپەلە نین،

C-ئەو ئەرکانەی کە گرنگ نین بەڵام بەپەلەن،

D-ئەو ئەرکانەی کە گرنگ نین و بەپەلە نین.

پێش خستنت کارە ئەولەئیەتەکان

پاشان هەر گروپێک بەپێی ئەولەویەتەکان ڕیزبەندی دەکرێت - بۆ زیاتر وردکردنەوەی ئەولەویەتەکان، هەندێک لە تاکەکان هەڵدەبژێرن کە دواترهەموو بابەتەکانی "B" بە زۆر وەک "A" یان "C" ڕیزبەندی بکەن. شیکاری ABC دەتوانێت زیاتر لە سێ گروپ لەخۆبگرێت.

شیکاری پارێتۆ

[دەستکاری]

بابەتێکی سەرەکی: شیکاری پارێتۆ :بنەمای پارێتۆ ئەو بیرۆکەیە کە ٨٠%ی دەرئەنجامەکان لە ٢٠%ی هۆکارەکانەوە دێت. ئەگەر لە بەرهەمهێناندا جێبەجێ بکرێت، واتە 80%یئەنجامەکان دەتوانرێت بە ئەنجامدانی 20%ی ئەرکەکان بەدەستبهێنرێت. ئەگەر بەرهەمهێنان ئامانجی بەڕێوەبردنی کات بێت، ئەوا پێویستەئەم ئەرکانە زیاتر لە پێشینەی کارەکانیان دابنرێت[٦].

شێوازی ئایزنهاوەر

[دەستکاری]

شێوازی ئایزنهاوەر" یان "بنەمای ئایزنهاوەر" شێوازێکە کە بنەماکانی گرنگی و بەپەلە بەکاردەهێنێت بۆ ڕێکخستنی ئەولەویەتەکان و باریکار. ئەم شێوازە لە قسەیەکەوە سەرچاوە دەگرێت کە دەگەڕێتەوە بۆ دوایت دی ئایزنهاوەر: "من دوو جۆر کێشەم هەیە، بەپەلە و گرنگ. بەپەلەگرنگ نین و گرنگەکان هەرگیز بەپەلە نین". ئایزنهاوەر ئیدیعای ئەم تێڕوانینەی بۆ خۆی نەکردووە، بەڵکو گەڕاندنەوەی بۆ "سەرۆکێکیپێشووی کۆلێژ" (ناوی نەهێنراوە".بە بەکارهێنانی بنەمای بڕیاردانی ئایزنهاوەر، ئەرکەکان بە بەکارهێنانی پێوەرەکانی گرنگ/ناگرنگ وبەپەلە/بەپەلە نییە هەڵدەسەنگێندرێن، و پاشان لە چوارگۆشەی بەپێی لە ماتریکسی ئایزنهاوەردا دادەنرێت (کە بە "سندووقی ئایزنهاوەر" یان"ماتریکسی بڕیاردانی ئایزنهاوەر" ناسراوە). پاشان ئەرکەکانی ناو چوارگۆشەکان بەم شێوەیە مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت[٧].

١-ئەرکە گرنگەکان/بەپەلەیەکانی چوارگۆشە دەستبەجێ و بە شێوەیەکی کەسی ئەنجام دەدرێن، بۆ نموونە. قەیرانەکان، وادەکان، کێشەکان.

٢-گرنگ/نا بەپەلە ئەرکەکانی چوارگۆشە بەرواری کۆتایی وەردەگرن و بە شێوەیەکی کەسی ئەنجام دەدرێن، بۆ نموونە. پەیوەندییەکان،پلاندانان، کات بەسەربردن.

٣-ئەرکەکانی چوارگۆشەی ناگرنگ/بەپەلە دەدرێن، بۆ نموونە. پچڕان، کۆبوونەوە، چالاکییەکان.

٤-ئەرکەکانی چوارگۆشەی ناگرنگ/ناپەلە لادەبرێن، بۆ نموونە. کات بەفیڕۆدەر، چالاکییە خۆشەکان، شتە بچووکەکان.

٧-شێوازی POSEC

[دەستکاری]

POSEC کورتکراوەی "ئەولەویەتدان بە ڕێکخستن، ڕێکخستن، ئابووریکردن و بەشداریکردنە". شێوازەکە قاڵبێک دیکتە دەکات کە جەختلەسەر هەستی دەستبەجێی تاکێکی ئاسایی دەکاتەوە بۆ ئاسایشی سۆزداری و دراوی. ئەوە پیشان دەدات کە بە گرنگیدان بەبەرپرسیارێتییە کەسییەکانی مرۆڤ سەرەتا، تاک باشترە بۆ ئەوەی بەرپرسیارێتییە بەکۆمەڵەکان لە شان بگرێت.لەناو کورتکراوەدا پلەبەندییەکی خۆبەدیهێنان هەیە، کە ئاوێنەیەکی پلەبەندی پێداویستییەکانی ئەبراهام ماسلۆیە.

١-کاتەکانت لە پێشینە دابنێ و ژیانت بە ئامانجەکان پێناسە بکە.

٢-ئەو شتانە ڕێکبخە کە دەبێت بە بەردەوامی بەدەستی بهێنیت بۆ ئەوەی سەرکەوتوو بیت (خێزان و دارایی).

٣-ئەو شتانەی کە ڕەنگە حەزت لێی نەبێت، بەڵام دەبێت بیکەیت (کار و کارەکانی ماڵەوە) ڕێکبخە.

٤-ئەو شتانە ئابووریانە بکە کە پێویستە بیکەیت یان تەنانەت ڕەنگە حەزت لێی بێت بیکەیت، بەڵام بە شێوەیەکی فشاری بەپەلە نین (کاتبەسەربردن و پەیوەندی کۆمەڵایەتی).

٥-بەشداری بکە بە گرنگیدان بەو چەند شتەی کە ماونەتەوە کە جیاوازی دروست دەکەن (پابەندییە کۆمەڵایەتییەکان).[٨]

-نەهێشتنی ئەو شتانەی کە ئەولەویەت نین

[دەستکاری]

هەروەها بەڕێوەبردنی کات چۆنیەتی نەهێشتنی ئەو ئەرکانە دەگرێتەوە کە بەها بۆ تاک یان ڕێکخراوەکە دابین ناکەن.بەڕێوەبەری نەرمەکاڵاکە ئەلیزابێس هێندریکسۆن جەخت لەوە دەکاتەوە کە پابەندبوونی ڕەق بە لیستە ئەرکەکان دەتوانێت "ستەمکارییلیستی کارەکان" دروست بکات کە مرۆڤ ناچار دەکات "کات بەفیڕۆ بدات لە چالاکییە ناگرنگەکاندا". بەشێک لە دانانی ئەولەویەت و ئامانجەکان هەستی "نیگەرانی"یە، ئەرکەکەی پشتگوێخستنی ئێستایە بۆ ئەوەی جێگیر بێت لەسەرداهاتوویەک کە هەرگیز ناگاتە دەست، ئەمەش دەبێتە هۆی خەرجکردنی بێئەنجامی کات و وزەی مرۆڤ. [٩]تێچووی ناپێویست یان لایەنێکیدرۆیە کە دەتوانێت بەهۆی هۆکارە مرۆییەکانەوە دەستوەردان لە پلانەکان بکات. شێوازی ئایزنهاوەر ستراتیژییەکە کە بەکاردێت بۆ کێبڕکێلەگەڵ نیگەرانی و ئەرکە مات-پێویستەکان. نیگەرانی کە وەک فشار دەردەکەوێت، لە کاردانەوەیەکدا بەرامبەر کۆمەڵێک هۆکاری ژینگەییسەرهەڵدەدات. تێگەیشتن لەوەی کە ئەم کاردانەوەیە لە بنەڕەتدا بەستراوەتەوە بە ناسنامەی خۆیەوە، ئەگەری بەڕێوەبردنی کاریگەرانە بە تاکدەدات. وەرزشوانانی ژێر ڕاهێنەرێک ئەم بەڕێوەبەرایەتییە بە "دانانی ڕووخساری یارییەکە" ناودەبەن. گۆڕانکاری سەختە و شێوازی ژیانی ڕۆژانەش لە هەموویان قووڵترین خووەکانن کە چەسپاون. بۆ نەهێشتنی نائەولەویەتەکان لە کاتیخوێندندا، پێشنیار دەکرێت ئەرکەکان دابەش بکرێت، ساتەکان بگیرێت، پێداچوونەوە بە شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەرکەکاندا بکرێت، ئەرکەناگرنگەکان دوابخرێت (تێگەیشتن لەوەی کە پەیوەندیدارێتی ئێستای ئەرکێک و هەستی بەپەلە ڕەنگدانەوەی خواستی کەسەکە بێت نەکخواستی ئەرکەکە گرنگی)، بەڕێوەبردنی هاوسەنگی ژیان (پشوودان، خەوتن، کات بەسەربردن)، و فێڵکردن لە کات بەسەربردن و کاتەنابەرهەمەکان (بیستنی تۆمارکردنی دەنگی وتارەکان، تێپەڕین بە پێشکەشکردنی وتارەکاندا کاتێک لە ڕیزدایت و هتد). هەندێک هۆکاری ناپێویست کە کاریگەرییان لەسەر بەڕێوەبردنی کات هەیە بریتین لە خوو، نەبوونی پێناسەی ئەرک (نەبوونی ڕوونی)،زیادەڕۆیی لە پاراستنی کارەکە، تاوانباری بەدینەهێنانی ئامانجەکان و دواتر دوورکەوتنەوە لە ئەرکەکانی ئێستا، پێناسەکردنی ئەو ئەرکانەیکە چاوەڕوانییەکی بەرزتریان هەیە لە بەهایان (زیاتر). -شایستە)، گرنگیدان بەو بابەتانەی کە دیدێکی ئەرێنی ڕواڵەتییان هەیە بەبێ ئەوەیگرنگییەکانیان بۆ پێداویستییە کەسییەکان هەڵسەنگێندرێت، ئەو ئەرکانەی کە پێویستیان بە پشتیوانی و کات هەیە، بەرژەوەندییە بەشەکان وململانێ و هتد. پرۆسەیەکی سیستماتیکی خوودار دەبێتە ئامێرێک کە کەسەکە دەتوانێت لەگەڵ خاوەندارێتیدا بەکاریبهێنێت بۆ بەڕێوەبردنیکاریگەرانەی کات.

جێبەجێکردنی ئامانجەکان

[دەستکاری]

لیستی ئەرکەکان (کە پێی دەوترێت لیستی کارەکان یان "شتەکانی ئەنجامدان") بریتییە لە لیستی ئەو ئەرکانەی کە دەبێ تەواو بکرێن[١٠]، وەککارەکانی ماڵەوە یان هەنگاوەکان بەرەو تەواوکردنی پڕۆژەیەک. ئامرازێکی ئینفۆنتۆرییە کە وەک بەدیلێک یان تەواوکەرێک بۆ بیرگەکاردەکات. لیستە ئەرکەکان لە خۆبەڕێوەبردن، بەڕێوەبردنی کار، بەڕێوەبردنی پڕۆژە و پەرەپێدانی نەرمەکاڵادا بەکاردەهێنرێن. لەوانەیە زیاتر لە لیستێکلەخۆبگرێت.کاتێک یەکێک لە شتەکانی ناو لیستی ئەرکەکان بە ئەنجام دەگات، ئەرکەکە پشکنین یان دەبڕدرێت. شێوازی تەقلیدی بریتییە لە نووسینیئەمانە لەسەر پارچە کاغەزێک بە قەڵەم یان قەڵەم، بەزۆری لەسەر نووسینی تێبینی یان کلیپ بۆرد. هەروەها لیستە ئەرکەکان دەتوانن فۆڕمیلیستی پشکنینی کاغەزی یان نەرمەکاڵایان هەبێت. نووسەر جولی مۆرگنستێرن پێشنیاری "ئەو شتانە و ناکەن" لە بەڕێوەبردنی کاتدا دەکات کە بریتین لە:

١-نەخشەی هەموو ئەو شتانەی کە گرنگن، بە دروستکردنی لیستی ئەرکەکان.

٢-"خشتەی کات" دروست بکە بۆ ئەوەی کات بەڕێوەی ببەیت.

٣-بڵێ نەخێر".

٤-ئەولەویەتەکان دابنێ.

٥-هەموو شتێک مەخەنە خوارەوە.

٦-پێت وا نەبێت ئەرکێکی گرینگ لە کاتی بەتاڵی مرۆڤدا ئەنجام دەدرێت.

ڕێکخستنی لیستی ئەرکەکان

[دەستکاری]

زۆرجار لیستە ئەرکەکان بە ڕۆژنامەنووس و قات و قات دانراون. سادەترین سیستەمی پلەبەندی لیستی گشتی کارەکان (یان فایلێکیڕاگرتنی ئەرک) لەخۆدەگرێت بۆ تۆمارکردنی هەموو ئەو ئەرکانەی کە کەسەکە پێویستە بە ئەنجام بگەیەنێت و لیستی کارەکانی ڕۆژانە کەهەموو ڕۆژێک بە گواستنەوەی ئەرکەکان لە لیستی کارە گشتیەکانەوە دروست دەکرێت . بەدیلێک بریتییە لە دروستکردنی "لیستی کارەنەکراوەکان"، بۆ ئەوەی دوور بکەویتەوە لە ئەرکە ناپێویستەکان.

-زۆرجار لیستە ئەرکەکان بەم شێوەیەی خوارەوە لە پێشینەی کارەکاندان.

١-لیستی ڕۆژانەی ئەو شتانەی کە دەبێ ئەنجام بدرێن، کە بەپێی ڕێزبەندی گرنگییەکەی ژمارەیان بۆ دانراوە و بەو ڕیزبەندییە یەک بە یەکئەنجام دراوە بەپێی کاتەکانی ڕۆژانە، دەگەڕێتەوە بۆ ڕاوێژکار ئایڤی لی (١٨٧٧-١٩٣٤) وەک قازانجترین ئامۆژگاری کە چارڵز ئێموەریگرتووە. شواب (١٨٦٢-١٩٣٩)، سەرۆکی کۆمپانیای پۆڵا بەیتولمەقەدەس.

٢-داکۆکیکارێکی سەرەتایی لە یەکەمایەتیدان بە "ABC" ئالان لایکین بوو، لە ساڵی ١٩٧٣. لە سیستەمەکەیدا بابەتە "A" گرنگترین بوون("A-1" گرنگترین بوون لەناو ئەو گروپەدا)، "B" لە دوای ئەوە گرنگترین، "C". کەمترین گرنگە.

٣-شێوازێکی تایبەت بۆ بەکارهێنانی شێوازی ABC "A" بۆ ئەو ئەرکانە دیاری دەکات کە لە ماوەی ڕۆژێکدا ئەنجام دەدرێن، "B" لەهەفتەیەکدا و "C" لە مانگێکدا.

٤-بۆ یەکەمایەتیدان بە لیستی ئەرکەکانی ڕۆژانە، مرۆڤ یان ئەرکەکان بە ڕیزبەندی بەرزترین ئەولەویەت تۆمار دەکات، یان ژمارەیەکیان بۆدیاری دەکات دوای ئەوەی ڕیزکراون ("1" بۆ بەرزترین یەکەمایەتی، "2" بۆ دووەم بەرزترین یەکەمایەتی و هتد) کە ئاماژەیە بۆ لە کە بەفەرمانی جێبەجێکردنی ئەرکەکان. شێوازی دووەم بەگشتی خێراترە، ئەمەش ڕێگە دەدات ئەرکەکان خێراتر تۆمار بکرێن.

٥-ڕێگایەکی دیکەی یەکەمایەتیدان بە ئەرکە ناچارییەکان (گرووپی A) ئەوەیە کە ناخۆشترینیان لە پێشەوە دابنێیت. کاتێک تەواو بوو، باقیلیستەکە هەست بە ئاسانکاری دەکات. گروپی B و C دەتوانن سوود لە هەمان بیرۆکە وەربگرن، بەڵام لەبری ئەوەی یەکسەر ئەرکی یەکەم(کە ناخۆشترینە) ئەنجام بدەن، پاڵنەرێک دەدات بۆ ئەنجامدانی ئەرکەکانی تر لە لیستەکەدا بۆ ئەوەی لە یەکەمیان دوور بکەونەوە.

ڕێبازێکی تەواو جیاواز کە دژی ئەولەویەتدانانە بە تەواوی لەلایەن نووسەری بەریتانی مارک فۆرستەر لە کتێبەکەیدا "سبەی بیکە ونهێنییەکانی دیکەی بەڕێوەبردنی کات" خراوەتەڕوو. ئەمەش لەسەر بنەمای بیرۆکەی کارپێکردنی لیستە کارە "داخراوەکان" دامەزراوە،لەبری لیستی کارە "کراوەکان"ی تەقلیدی. ئەو دەڵێت کە لیستە تەقلیدییە هەرگیز کۆتایی نەهاتووەکانی کارەکان بە شێوەیەکی مەجازیگەرەنتی ئەوە دەکەن کە هەندێک لە کارەکانت بەبێ ئەنجام دەهێڵرێنەوە. ئەم ڕێبازە بانگەشە بۆ ئەنجامدانی هەموو کارەکانت دەکات، هەمووڕۆژێک، و ئەگەر نەتوانیت بەدەستی بهێنیت، ئەوە یارمەتیت دەدات بۆ دەستنیشانکردنی ئەوەی کە لە کوێدا هەڵە دەکەیت و چی پێویستەبگۆڕدرێت.

-نووسەرانی جۆراوجۆر جەختیان لەسەر کێشە ئەگەرییەکان کردووەتەوە لەگەڵ لیستە کارەکانی وەک ئەمانەی خوارەوە.

١-بەڕێوەبردنی لیستەکە دەتوانێت لە جێبەجێکردنیەوە دەست بەسەردا بگرێت. ئەمەش دەتوانێت بەهۆی دواخستنەوە بێت بەهۆی درێژکردنەوەیچالاکیی پلاندانان. ئەمەش هاوشێوەی ئیفلیجی شیکارییە. وەک هەر چالاکیەک، خاڵێک هەیە کە گەڕانەوەی کەم دەبێتەوە.

٢-بۆ ئەوەی سیستەمی ئەرکەکان نەرم و نیان بمێنێتەوە، دەبێت ڕێگە بدات بە کارەسات. کۆمپانیایەک دەبێت ئامادە بێت بۆ کارەسات. تەنانەتئەگەر کارەساتێکی بچووکیش بێت، ئەگەر کەس کاتێک بۆ ئەم دۆخە نەدۆزێتەوە، دەتوانێت گوازراوەتەوە و ئەگەری هەیە زیان بە کۆمپانیاکەبگەیەنێت.

٣-بۆ ئەوەی لە نەخشێکی بەفیڕۆداندا گیر نەخوات، سیستەمی ئەرکەکان پێویستە دانیشتنەکانی پلاندانان و هەڵسەنگاندنی سیستەم بەشێوەیەکی ڕێکوپێک (مانگانە، نیوە ساڵانە و ساڵانە) لەخۆبگرێت، بۆ ئەوەی ناکاراییەکان لاببرێت و دڵنیابێت لەوەی بەکارهێنەر بەرەو ئەوئاراستەیە دەڕوات کە بەڕاستی ئارەزووەکان.

٤-ئەگەر هەندێک کات بە شێوەیەکی ڕێکوپێک بۆ گەیشتن بە ئامانجە دوور مەوداکان بەسەر نەچێت، لەوانەیە تاکەکەسەکە لە شێوازێکی ڕاگرتنیهەمیشەیی لە پلانە کورتخایەنەکاندا گیر بخوات، وەک مانەوە لە کارێکی دیاریکراودا زۆر زیاتر لەوەی کە لە سەرەتادا پلانی بۆ دانرابوو.t

بەرنامەکانی(Software)

[دەستکاری]

زۆرێک لە کۆمپانیاکان نەرمەکاڵای بەدواداچوونی کات بەکاردەهێنن بۆ بەدواداچوونی کاتی کارکردنی کارمەندێک، کاتژمێرەکانی فەسڵکراوو هتد، بۆ نموونە. نەرمەکاڵای بەڕێوەبردنی پراکتیکی یاسا.

زۆرێک لە بەرهەمە نەرمەکاڵاکان بۆ بەڕێوەبردنی کات پشتگیری لە چەندین بەکارهێنەر دەکەن. ڕێگە بە کەسەکە دەدەن ئەرکەکان بدات بەبەکارهێنەرانی تر و نەرمەکاڵاکە بۆ پەیوەندیکردن و یەکەمایەتیدان بە ئەرکەکان بەکاربهێنن.

ڕەنگە بەرنامەکانی لیستی ئەرکەکان وەک بەڕێوەبەری زانیاری کەسی سووک یان نەرمەکاڵای بەڕێوەبردنی پڕۆژە بیربکرێنەوە.

بەرنامەکانی لیستی ئەرکە مۆدێرنەکان لەوانەیە پلەبەندی ئەرکەکانی ناوەکییان هەبێت (ئەرکەکان لە ئەرکە لاوەکییەکان پێکهاتوون کەدیسانەوە ڕەنگە ئەرکی لاوەکی لەخۆ بگرن)، لەوانەیە پشتگیری لە چەندین شێوازی فلتەرکردن و ڕێکخستنی لیستی ئەرکەکان بکەن، ولەوانەیە ڕێگە بە مرۆڤ بدات تێبینییە درێژەکان بە ئارەزووی خۆی بۆ هەر ئەرکێک گرێبدات.

سیستەمی بەڕێوەبردنی کات

[دەستکاری]

زۆرجار سیستەمی بەڕێوەبردنی کات کاتژمێری کات یان بەرنامەیەکی وێب لەخۆدەگرێت کە بۆ بەدواداچوونی کاتەکانی کارکردنیکارمەندێک بەکاردەهێنرێت. سیستەمی بەڕێوەبردنی کات تێڕوانینێک دەدات بە خاوەنکارەکان سەبارەت بە هێزی کارەکەیان، ڕێگەیانپێدەدات کاتەکانی کارمەندان ببینن و پلان دابنێن و بەڕێوەی بەرن. بەم کارە ڕێگە بە خاوەنکارەکان دەدات کە تێچووی کار بەڕێوەببەن وبەرهەمهێنان زیاد بکەن. سیستەمێکی بەڕێوەبردنی کات پرۆسەکان بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی دەکات، ئەمەش کاری کاغەز و ئەرکەماندووکردنەکان لەناو دەبات.

(بە ئەنجامدانی شتەکان) بە ئینگلیزی(GTD)یان (Getting Things Done)

[دەستکاری]

شێوازی Getting Things Done کە لەلایەن David Allen دروستکراوە، بریتییە لە تەواوکردنی ئەرکە بچووکەکان دەستبەجێ و بۆئەوەی ئەرکە گەورەکان دابەشبکرێن بەسەر ئەرکە بچووکەکاندا بۆ ئەوەی لە ئێستاوە دەست بە تەواوکردن بکەن. هۆکاری پشت ئەمە بۆئەوەیە کە خۆت لە باری زۆری زانیاری یان "بەستنی مێشک" دوور بکەوێتەوە کە ئەگەری هەیە ڕووبدات کاتێک سەدان ئەرک هەبن. پاڵنەرەکانی GTD ئەوەیە کە بەکارهێنەر هان بدات بۆ ئەوەی ئەرک و بیرۆکەکانی خۆی بخاتە دەرەوە و لەسەر کاغەز و بە خێراییڕێکبخرێت بۆ ئەوەی بەڕێوەبردن و بینینیان ئاسان بێت.

پۆمۆدۆرۆ

[دەستکاری]

"تەکنیکی پۆمۆدۆرۆ"ی فرانسیسکۆ سیریلۆ لە سەرەتادا لە کۆتایی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا بیری لێکرایەوە و وردە وردە وردتر بووەوەتا دواتر لە ساڵی ١٩٩٢ پێناسە کرا. "پۆمۆدۆرۆ" وەکو پێوەرێکی بنەڕەتی کات لەناو تەکنیکەکەدا وەسف دەکرێت و بە شێوەیەکی نەریتیپێناسە دەکرێت کە درێژییەکەی ٣٠ خولەکە، کە پێکهاتووە لە ٢٥ خولەک کارکردن و ٥ خولەک کاتی پشوو. هەروەها سیریلۆ پێشنیاریپشوودانی درێژتر دەکات کە ١٥ بۆ ٣٠ خولەک دوای هەر چوار پۆمۆدۆرۆسێک. لە ڕێگەی تاقیکردنەوەکانەوە کە گروپی کاری جۆراوجۆر وچالاکییەکانی ڕاهێنەرایەتی تێدابوو، سیریلۆ "پۆمۆدۆرۆی ئایدیاڵ"ی دیاری کرد کە درێژییەکەی ٢٠-٣٥ خولەک بێت[١١]

چەمکە پەیوەندیدارەکان

[دەستکاری]

-بەڕێوەبردنی کات پەیوەندی بەم چەمکانەی خوارەوە هەیە.[١٢]

١-بەڕێوەبردنی پڕۆژە: بەڕێوەبردنی کات دەتوانرێت بە ژێرکۆمەڵەیەکی بەڕێوەبردنی پڕۆژە هەژمار بکرێت و زیاتر بە پلاندانانی پڕۆژە وخشتەی پڕۆژە ناسراوە. هەروەها بەڕێوەبردنی کات وەک یەکێک لە ئەرکە سەرەکییەکان دەستنیشان کراوە کە لە بەڕێوەبردنی پڕۆژەدادەستنیشان کراوە.

٢-بەڕێوەبردنی سەرنج پەیوەندی بە بەڕێوەبردنی سەرچاوە مەعریفیەکانەوە هەیە، و بە تایبەتی ئەو کاتەی مرۆڤەکان مێشکی خۆیان (و مێشکیکارمەندەکانیان ڕێکدەخەن) بۆ ئەنجامدانی هەندێک چالاکیی تەرخان دەکەن.

٣-تایمبلۆکینگ ستراتیژی بەڕێوەبردنی کاتە کە بە تایبەتی بانگەشە بۆ تەرخانکردنی پارچە کات بۆ ئەرکە تایبەتەکان دەکات بە مەبەستیبەرەوپێشبردنی فۆکەسی قووڵتر و بەرهەمهێنان.

٤-بەڕێوەبردنی کاتی ڕێکخراوەیی بریتییە لە زانستی دەستنیشانکردن و بەهادان و کەمکردنەوەی بەفیڕۆدانی تێچووی کات لەناوڕێکخراوەکاندا. کاتێکی بەردەوام و کاتە بەفیڕۆدراوەکان و کاتە کاریگەرەکان لەناو ڕێکخراوێکدا دەناسێتەوە، ڕاپۆرت دەکات و بەهایدارایی دەدات و پەرە بە کەیسی بازرگانی دەدات بۆ گۆڕینی کاتە بەفیڕۆدراوەکان بۆ کاتێکی بەرهەمدار لە ڕێگەی پارەدارکردنی بەرهەم،خزمەتگوزاری، پڕۆژە، یان دەستپێشخەرییەکان وەک گەڕانەوەی ئەرێنی لەسەر وەبەرهێنان.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  2. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  3. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  4. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  5. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  6. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  7. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  8. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  9. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  10. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  11. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە
  12. ^ «Time management»، Wikipedia (بە ئینگلیزی)، 2023-12-14، لە 2023-12-19 ھێنراوە