ئینڤایسیت فلۆ

ئینڤایسیت فلۆ (بە ئینگلیزی: Inviscid flow) شلەیەکی نادیارە کە لینجی شلەکە یەسانە بە سفر. ھەرچەندە نموونەیەکی کەم بەردەستن بۆ ئەم بابەتە، کە ناسراوە بە سوپەرفلود. ئینڤایسیت فلۆوە کۆمەڵێک ئەرکی و کاری ھەیە لە گازاوی داینامیک. ژمارەی ڕینۆڵدزی ئینڤایدس نزیک ئەبێتەوە لە سفر.

کاتێک کە ھێزی لینجەکان پشتگوێ ئەخرێ بەتایبەت لە بابەتی ئینڤایسیت فلۆ، ئەوکاتە ناڤیەر ستۆکس ئەتوانرێت. ببێتە ھاوکێشەیەکی ئاسان بۆ ئیولەر ئیکوشن.

ئە م ھاوکێشە ئاسانکراوە شیاوی کارپێکردنە لە ئینڤایسیت فلۆو و ھەروھەا لەگەل لینجیەکی نزم.

ھەروھەا ژمارەی ڕاینۆڵدس زیاتر ئەکات لە دانەیەک.

بەکارھێنانی ھاوکێشەی ئیولەر دەبێتە ھۆی چارەسەر نزمی لینجیەکە ھەرچەندە ئەو برە لینجە بێسودە زۆر کارانابێت لە سنوری بەرجەستەکراودا.

گازاوەکە خۆی ھیچ پێویستیەکی بە لینجاو نیە بۆ ڕوودانی ئینڤایسیت فلۆوە بەڵکو گونجاوترە بۆ ڕێکخستی ڕۆیشتنی شلەکە لەم کاتەدا ھێزی لینجاوەکە وندەبێت.

ھەروەھا ڕۆیشتنەکەش لینجاوی نیە تا ئاستەنگی بخاتە جووڵەکەیەوە.

Superfluids سوپەرفلود دۆخێکی ماددەیە کە جوڵەیەکی بێ لێکخشان وە لینجی سفری ھەیە کە بە جولەی نالینج. ناسراوە inviscid flow تاوەکو ئێستا ھیلێۆم تاکە ماددەیە کە دۆزرابێتەوە کە تایبەتمەندییەکانی سۆپەر فلود ی تێدا بێت لە پۆینتێک کە پێی k,ھیلێۆم دەبێتە سوپەر فلود کاتێک سارد دەکرێتەوە بۆ ژێر ٢٢ ەوە ئەوا ھیلێۆم گشت lambda pointلە پلەی گەرمی سەرو. lambda point دەوترێت kتایبەتمەندییەکانی جوڵەی شلەیەکی ئاسایی ھەیە. کاتێک سارد دەکرێتەوە بۆ ژێر پلەی 22 lambda pointبەشێوەی کوانتەمی ڕەفتار دەکات) تایبەتمەندی کوانتەمی دەنوێنێت (بۆ نمونە لە بڕی گەرمی بە شێوەیەکی بەرچاو زیاد دەکات بەڵام کاتێک بەردەوام دەبێت لە زیاتر ساردبوونەوە بڕی گەرمی لەگەڵ پلەی گەرمیدا کەم دەکات، لە بەرامبەرداتوانای گەیاندنی گەرمی زۆر گەورەیە، کە. تایبەتمەندی ساردکەرەوەیەکی باش بە سوپەر فلودی ھیلێۆم دەبەخشێت heat capacity بڕی گەرمی. thermal conductivity توانای گەیاندنی گەرمی ـ ـ

بەکارھێنانەکانی Aplications

شەبەنگپێوەکان لە پلەیەکی گەرمی کەمدا ھیلیۆم وەکو شلەی ساردکەرەوە بەکار دەھێنن، کە ڕێگابەخوێندنەوەی شەبەنگە ژێر سورەکان دەکات. ھەندێک لە دیزاینی شەبەنگ پێوەکان زۆر کەمترە، ئەو ئامێرانە بە شێوەیەکی بەرچاو بە K سادەن، بەڵام تەنانەت پلەی گەرمی چێوەکانیان لە ٢٠. کار ناھێندرێن لوبەرئەوەی بەکارھێنانی ھیلیۆم لە جێگەی شلە ساردکەرەوەکانی تر گرانبەھاترە. superconductors ھیلیۆم گەیەنەرێکی گەرمی زۆرباشە کە زۆر بەسودە بۆ سارد کردنەوەی بەکاردەھێندرێن سارد دەکرێنەوە بۆ پلەی گەمی نزیک LHC گەیەنەرە سوپەڕەکان وەک ئەوانەی کە لە ئەو پلەی گەرمییە یارمەتی موگناتیسەکانی نیبیۆم -تتانیۆم دەدات بۆ ئەوەی بگەنبە سوپەر .1.9k گەیەنەر. بەبێ بەکارھێنانی سوپەرفلودی ھیلیۆم ناگەین بە پلەی گەرمی گونجاو. ساردکردنەوی ئەو گەرمییە بەبەکارھێنانی سوپەر فلودەکان زۆر گرانبەھایە، بەراوردێکی زۆر کەم ھەیە بە سیستەمە سارد. کەرەوەکانی تر یەکێکی تر لە بەکارھێنانەکانی سوپەر فلودی ھیلیۆم بریتییە لە بەکارھێنانی بۆ تێگەیشتن لە میکانیکی کوانتەم، بەکارھێنانی لێزەرکان بۆ سەیرکردنی دڵۆپەیەکی ئاو ڕێگا بە زاناکان دەدات کە ئەو تایبەتمەندیانە ببینن کە بەشێوەیەکی ئاسیی نابینرێن. ھەموو دڵۆپەکانی ھیلیۆم ھەمان باری

کوانتەمیان ھەیە، ئەم بەکارھێنانە بەشێوەیەکی کرداری بەکار نایەت بەڵام یارماتیمان دەدات لە. تێگەشتن لە کوانتەم میکانیک کە بەکارھێنانی خۆی ھەیە

Reynolds number

بڕێکی بێ ئاڕاستەیە کە بەشێوەیەکی بەرچاو لە لە داینامیکی شلەکان و Re ژمارەی ڕینۆڵد لە ساڵی ١٨٥٠ George Gabrial Storkes ئەندازیاری دا بەکاردەھێندرێت، لەسەرتادا لەلایەن Armold بەماوبانگ بوو دواتر بیرۆکەکە لەلایان Osborne Reynolds باسکرا دواتر لە لایەن ناونرا، ژمارەی ڕینۆڵد بەم یاسایە دەدۆزرێتەوە Sommerfield

.

....

ئەو بڕە بریتییە لە ڕێژەیە ھێزە ناوەکییەکان بۆ ھیزە لینجەکان لە شلەکاندا، وە یارمەتیدەرە لە دیاریکردنی گرنگی لینجی، لە جوڵەی بێ لینجی لە کاتێکدا ھێزی لینجی دەبێتە سفر ژمارەی ڕینۆلد لە ناکۆتا نزیک دەبێتەوە، کاتێک ھێزە لینجییەکان فەرامۆش دەکرێن ژمارەی ڕینۆلد زۆر وا دانانی جوڵەی بێ لینجی 1>> Re گەورە تر دەبێ لە یەک، لەزۆربەی حاڵەتەکان دا کاتێک. یارمەتیدەرە لە سادە کردنەوەی چەندین کێشەی داینامیکی

ھاوکێشەی ئولەر

leonhard Euler چەند ھاوکێشەیەکی بۆ جوڵەی نا لینج بڵاو کردەوە لە ساڵی١٧٥٧.

وادانرابوو کە جوڵەی نالینج ڕێگە بە ھاوکێشەی ئولەر دەدات کە بەسەر جوڵەکاندا پەیڕەو بکرێت لە) کاتێکدا ھێزەکانی لینجی بێبەھان) سفرن گریمانە بۆ نمونە جوڵە لە دەوروبەری باڵی فڕۆکەکان جولەی پێچەوانە لەدەوری ڕاگرەکانی پرد لە ناو ڕوبارێک، تەوژمی ئۆقیانوسەکان

چەند ھاوکێشەیەکی تری گرنگی بڵاو کردەوە کە کە Goerge Gabril Stokes لە ساڵی ١٨٤٥

گەشەیدا بە ھاوکێشەکانی Claude -Louis Navier. ناسران navier -stock بە ھاوکێشەکانی پەسند کران بە بەکارھێنانی بیردۆزی کوانتەمی. Stokes یەکەم گریمانەی گەردیلەیی کە دواتر لە لایەن. وەسفی جوڵەی شلگازەکان دەکەن Navier-stoks ھاوکێشەکانی ------------------------- سادە Navier-stoks کاتێک شلگازێکی نالینج، یان کاتێک لینجی فەرامۆشدەکرێت ھاوکێشەی دەبێتەوە بۆ ھاوکێشەی ئولەر. ئەو سادەکردنە زۆر ئاسانترە بۆ شیکارکردن، وە دەتواندرێت بۆ چەندین جۆر جۆری جوڵە بەکاربھێندرێت کاتێک لیجی فەرامۆش دەکرێت. بۆ نمونە جوڵە لە دەوروبەری باڵی فڕۆکەکان جولەی پێچەوانە لەدەوری ڕاگرەکانی پرد لە ناو ڕوبارێک، تەوژمی ئۆقیانوسەکان یەکێکی تر لە ٠=ŷ بچوکدەبێتەوە بۆ ھاوکێشەی ئولەر کاتێک Navier-stoks ھاوکێشەی وە دەبێتە ھۆی جوڵەی، ٠=vحاڵەتەکان کە وادەکات کە ھێزە لینجەکان لا ببرێن بریتییە لە *^٢ نلینجی ڕێکخراو. ئەوجوڵانە وەک جوڵەی گێژاو دەدۆزرێنەوە

سنورە ڕەقەکان Solid boundaries

گرنگە کە تێبیبینی ئەوە بکرێت کە فەرامێشکردنی لینجی گونجاو نییە کتێک نزیک سنورێکی ڕەق لینجی 1>>Re دەبێتەوە بۆ نمونە وەک حاڵەتی باڵی فڕۆکەکە، لە سیستەمی جوڵەی نائارامدا

بەشێوەیەکی نمونەیی دەتواندرێت فەرامۆش بکرێت بەڵام ئەمە تەنھا کاتێک ڕاستە کە مەودایەک ھەبێت لەنێوان شلەو ماددە ڕەقەکەدا بەڵقم کاتێک لە سنوری ماددەیەکی ڕەق نزیک دەبییەوە وەک :جوڵە بە ناو بۆڕییەکدا یان باڵی فڕۆکەیەک ئەوا چوار جۆر ڕجێم لەبەر چاو دەگیرێت لەدوورترین خاڵ لە تەنەکە لینجی: Main turbulent stream تەوژمی نائارامی سەرەکی@. دەتواندرێت فەرامێش بکرێت. جۆرێکە لەتەوژمی نائارامی سەرەکی لینجی تەنھا گرنگییەکی کەمی ھەیە: inertial sub layer @. بریتییە لە گۆڕقن لە نێوان ھێزە ناوکی و ھێزە لینجەکان: buffer layer ھێلی بەربەست@. زۆر نزیکە لەتەنەوە لێرە لینجی گرینگە :viscous sub-layer @ ئەو جیاکاریانە زۆر گرنگن بۆ بەرچاوڕوونی لە گرنگی ھێزە لینجەکان لە نزیک سنوری تەنەکان، گریمان کردنی ھێزی لینجی زۆر یارمەتیدەرە لە شیکارکردنی زۆرێک لەکێشەکانی داینامیکی شلگازەکان، ھەرچۆنێک بێت گریامنکردنی جوڵەی نالینج کاتێک لە سنوری تەنە ڕەقەکان نزیک) دەبێتەوە پێویستی بە وریای زۆرە لە دیاریکردنی سنورەلاوکییەکان) ھێڵە سنورییەکان