باھیا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
شوێنی ویلایەتی باھیا لە بەرازیل
پارکە نەتەوەییەکەی چاپادا دیامانتینا
تەلارسازی پورتوگالی کۆڵۆنیالی لە شاری پێلۆرینیۆ لە سەلڤادۆر

باھیا یەکێکە لە ٢٦ ویلایەتی بەڕازیل، دەکەوێتە ھەرێمی باکووری ڕۆژھەڵاتی وڵاتەکە. چوارەم گەورەترین ویلایەتی بەڕازیلە لە ڕووی ژمارەی دانیشتووانەوە (دوای ساوپاولۆ و میناس جیرایس و ڕیۆ دی جانیرۆ) و پێنجەم گەورەترین ویلایەتە لە ڕووی ڕووبەرەوە. پایتەختی باھیا شاری سەلڤادۆرە، لەسەر زەوییەکی تف کە کەنداوی ھەموو پیرۆزەکان لە زەریای ئەتڵەسی جیا دەکاتەوە. سەردەمانێک قەڵایەکی پاشایەتی بوو کە بەرژەوەندی کشتوکاڵی و کۆیلایەتی و ڕەنجداری زاڵ بوو، ئێستا دەوڵەتێکی پیشەسازی و کشتوکاڵی چینی کرێکارە. ئەم ویلایەتە ٧٪ی دانیشتووانی بەڕازیلە[١] و ٤٫٢٪ی بەرھەمی ناوخۆیی وڵاتەکە بەرھەم دەھێنێت.[٢][٣][٤]

ئاسایشی گشتی[دەستکاری]

باھیا یەکێکە لە بەرزترین ڕێژەی تاوان لە وڵاتەکەدا، چوار لە دە شاری توندوتیژترین شاری بەڕازیل ھەیە.[٥] توندوتیژی بە دەمانچە لەم ویلایەتەدا لە ساڵی ٢٠٠٤ تا ٢٠١٤ زیاتر لە دوو ھێندە زیادی کردووە و لە کۆی ٢٦ ویلایەتی بەرازیل لە پلەی یەکەمدایە.[٦] ھەروەھا لە ساڵی ٢٠١٤دا، ئەو ویلایەتە زۆرترین ژمارەی کوشتنی لە وڵاتدا ھەبووە.[٧][٨]

ئەمانەش ببینە[دەستکاری]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Estimativa da população do Brasil passa de 210 milhões, diz IBGE". Agência Brasil. Aug 28, 2019. Archived from the original on August 19, 2020. Retrieved Aug 5, 2020.
  2. ^ "Economist' compara economia de Estados do Brasil com países". Archived from the original on 2021-01-24. Retrieved 2021-03-20.
  3. ^ "dos estados e cidades do Brasil". Archived from the original on 2021-06-25. Retrieved 2021-03-20.
  4. ^ "dos estados do Brasil". Archived (PDF) from the original on 2017-09-18. Retrieved 2021-03-20.
  5. ^ "Os estados mais e menos perigosos do Brasil | EXAME.com – Negócios, economia, tecnologia e carreira". Exame.abril.com.br. Archived from the original on 5 March 2017. Retrieved 3 April 2017.
  6. ^ "Quatro dos 10 municípios mais violentos do país estăo na Bahia". Tribunadabahia.com.br. Archived from the original on 11 November 2016. Retrieved 3 April 2017.
  7. ^ "Bahia lidera número de assassinatos no Brasil, indica pesquisa divulgada pelo Ministério da Justiça – R7 Brasil". Notícias (بە پورتوگالی). 15 October 2015. Archived from the original on 17 January 2017. Retrieved 3 April 2017.
  8. ^ Waiselfsz, Julio Jacobo (2015). Mapa da Violência 2016: Homicídios Por Armas de Fogo no Brasil (PDF) (بە پورتوگالی). Brasília (DF), Brasil: FLACSO Brasil. Archived from the original (PDF) on June 5, 2020. Retrieved 2016-12-14.