زمانی نیوێن

نیوێن
نیوێن
ko e vagahau Niuē
قسەی پێدەکرێ لە	نیووەی, (دورگەی کووک), نیوزیلاند, تۆنگا
ژمارەی ئاخێوەران	٢٫٠ لە نیوێ (١٩٩٨); ٥٬٧٠٠ elsewhere (no date)
بنەماڵەی زمان	ئاسترۆنەسیان زمانی مالایۆ - پۆلینیجەن زمانی ئۆقیانووسیا زمانی پۆلینیجەن زمانی تۆنگیک نیوێن; ; ; ; ;
ڕەوشی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لە	نیووەی
سامان دەدرێتەوە بەدەستی	بێ ساماندانی فەرمی
کۆدەکانی زمان
ISO 639-2	niu
ISO 639-3	niu
	ئەم پەڕەیە ھێماکانی فۆنەتیکی IPA بە یوونیکۆدی تێدایە. بەبێ پشتیوانیی نیشاندانی یوونیکۆد، لەوانەیە لە جێگەی کاراکتەرەکانی یوونیکۆد، نیشانەی پرسیار، چوارگۆشەکان یان ھێماکانی تر ببینی.

زمانی نیوێن (بە ئینگلیزی: Niuean language) زمانێکی پۆلینیجیەنە دەگەڕێتەوە بۆ ژێر گرووپی مالایۆ - پۆلینەسیانی زمانی ئاوسترۆنەسیان. زۆربەی لەنزیکەوە پەیوەندیدارە بە تۆنگایی کەمێک زیاتر بەلای زمانی پۆلینیجیەنی وەکوو زمانی ماوری، زمانی ساموان، زمانی ھەواییان، پێکەوە زمانی تۆنگایی و زمانی نیوێن شێوەیەکە لە زمانی تۆنگیک ژێر گرووپی زمانی پۆلینیجەن. نیوێن کاریگەری لە زمانی ساموان و زمانی پۆلینیجەنی ڕۆژھەڵاتی ھەیە.

قسەکەر

ژمارەی قسەکەرانی زمانی نیوێن ١٦٠٠ کەسە لە دوورگەی نیووەی(٪٩٧٫٤ی دانیشتووان) لەساڵی ١٩٩١، ھەروەھا لە وڵاتی (دورگەی کووک) و نیوزیلاند و تۆنگا قسەکەر ھەیە بە زمانی نیوێن کە سەرجەمی ئەکاتە ٨٫٠٠٠ قسەکەر، قسەکەری زمانی نیوێن لەدەرەوەی دوورگەکە زیاترە وەک لەناو دوورگەکە، زۆربەی دانیشتوانی نیووەیبەزمانی دووەم ئینگلیزی قسەدەکەن لەپێش ١٩٩٠، ٪٧٠ی قسەکەرانی زمانی نیوێن لە نیوزیلاند دەژیان.

شێوە زمان

زمانی نیوێن بریتییە لە دوو شێوە زمانی سەرەکی، کە کۆنتر شێوە زمانی (مۆتۆ) لە باکووری دوورگەی نیووەیو (تافیتی) شێوە زمانی باشوور. وشەکان مەبەست دەبن بەپێی ڕیز، خەڵکەکانی دوورگەکە و بێگانەکان (یان خەڵک لە مەودایەکەوە). جیاوازیەکان لەنێوان شێوەزارەکان بەشێوەیەکی سەرەکی لە زمانەوانین یان لە شێوەی ھەندێک وشە.