بۆ ناوەڕۆک بازبدە

قەد (ڕووەک)

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە قه‌د ڕووه‌كەوە ڕەوانە کراوە)

قەدی ڕووەکی (بەئینگلیزی: Planetary ring)، ئاسایی قەد گوونجاوە بۆ هەڵگرتنی گەڵاکان، بە پێچەوانەی گوونجاندنی ڕەگ بۆ فرمانی مژین و چەسپاندنی ڕووەک بەشێوەیەکی سەرەکی. قەبارە و شێوەی قەد ھەرچۆنێک بێت ڕۆڵیشی ھەیە لەگواستنەوەی ماددەکان و کۆکراوەکانییاندا.

جۆرەکانی قەد

[دەستکاری]

ھەمەجۆریی و جیاوازیی لەشێوەکانی قەد و گەشەکردنییاندا گوونجانی ڕووەک لەگەڵ دەوروبەری ژینگەیی دەنوێنێت.

پێکھاتەکانی قەد

[دەستکاری]

ئایا دەزانیت بزمارێک لەقەدی درەختێک دەدرێت لەبەرزیی ٢ مەتر ھەمان بەرزی دەمێنێتەوە و تەنانەت درەختەکەش گەشە بکات و قەدەکەی بەردەوام بەرز بێتەوە، ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە زۆربەی قەد گەشە دەکات بەباری درێژیی وەکو ڕەگ، کە تەنھا لە لوتکەوە دەبێت، شانە درووستکەرە لوتکەییەکان شانە سەرەتاییە نوێیەکان درووست دەکەن. قەد وەک ڕەگ گەشە دەکات و تیرەکەی فراوان دەبێت ئەمەش بەھۆی کاری شانە درووستکەرە تەنیشتییەکانییەوە. قەد دابەش کراوە بۆ نێوانە گرێیەکان لەھەر لایەی نێوانەگرێدا گرێیەک ھەیە. ھەر گرێیەک یەک گۆپکە ھەڵدەگرێت. گۆپکە دەتوانێت گەشە بکات بۆ درووستکردنی قەدێک کە گۆپکە ھەڵ دەگرێت.

گەشەی سەرەتایی لە قەددا

[دەستکاری]

لوتكه‌يي دوستكه‌ر له‌قه‌د .هه‌روه‌كو له‌ ره‌گدا شانه‌ رووپوش و هه‌ردوو شانه‌ي بنچينه‌و لووله‌يي دروست ده‌كات