تاھیر ئەحمەد حەوێزی
تاھیر ئەحمەد حەوێزی :(١٩١٩-٢٠٠٠) نووسەر و مامۆستا
سەرەتای ژیان و خوێندنی
[دەستکاری]
تاھیر کوڕی ئەحمەد کوڕی سادق‌ئاغا کوڕی حاجی بەکرئاغای حەوێزییە، ١٩١٩ لە کۆیە لەدایک‌بووە. بە ھەشت ساڵی خراوەتە بەر خوێندن لای مەلا ئەحمەدی ڕەش. ١٩٢٩ براوەتە قوتابخانەی ئوولای سەرەتایی لە کۆیە و ١٩٣٤ بڕیویە. قۆناغی ناوەندی و ئامادەییی ١٩٤٠ لە ھەولێر و خولی پێگەیاندنی مامۆستایانی لە بەغدا تەواوکردووە، ١٩/١٢/١٩٤١ بووە بە مامۆستا لە ناحیەی ماوەت. ١٩٤٢ براوەتە قوتابخانەی قەڵادزێ و کراوەتە بەڕێوەبەر. پاش چوار ساڵ گواستراوەتەوە بۆ قوتابخانەی غازی لە سلێمانی. [١][٢]
هەڵویستی سیاسی
[دەستکاری]لەبەر ھەڵوێستی سیاسی، دوای ساڵێک دوورخراوەتەوە بۆ قوتابخانەی ناحیەی شێخ سەعد لە عیمارە. ساڵێک لەوەودوا ھێنراوەتەوە بۆ ھەولێر و لە قوتابخانەی دێی ئێڵنجاخی گەورەی ناحیەی تەقتەق دانراوە، چوار ساڵی لێ‌ماوەتەوە. پایزی ١٩٥٢ گواستراوەتەوە بۆ قوتابخانەی یەکەمی سەرەتایی لە کۆیە، ١٣ ساڵی تێدا مامۆستا و بەڕێوەبەر بووە. بە بەڕێوەبەر براوەتە قوتابخانەی سەرەتاییی بێستوونی ئێواران، دوای پێنج ساڵ خزمەت، لە ١/٧/١٩٧٠دا بە داوای خۆی خانەنشین‌کراوە.[١][٢]
کۆنگرەی نووسەرانی کورد
[دەستکاری]١٤/٧/١٩٧١ ئەندامی دووەم کۆنگرەی نووسەرانی کورد بووە لە شەقڵاوە.[١][٢]
كۆچی دوایی
[دەستکاری]ڕۆژی شەممەی ڕێکەوتی ١/٧/٢٠٠٠ پاش ململانێیەکی سەخت لەگەڵ نەخۆشی، لە کۆیە کۆچی دواییی کردووە.[١][٢]
بەرهەمەكانی
[دەستکاری]نووسینی لە گۆڤارەکانی (دەنگی گێتیی تازە، گەلاوێژ، ھەتاو، ھیوا، کاروان)دا بڵاوبووەتەوە. بە ناسناوی "دڵسۆز"یشەوە بۆ "گەلاوێژ" و "دەنگی گێتیی تازە"ی نووسیوە.[١][٢]
- مێژووی کۆیە یا کۆیسنجاق، ب١، چاپخانەی الوفاء- بەغدا، ١٩٦٢
- شەوچەرە- چەپکێک نوکتە و قسەی خۆشی ناوچەی کۆیە، ب١، چاپخانەی دار السلام- بەغدا، ١٩٧٠
- مێژووی کۆیە، ب٢- بەشی یەکەم، چاپخانەی نمیر- بەغدا، ١٩٨٤. ٢٧
دەستنووسیشی لەپاش بەجێ ماوە، لەوانە:[١][٢]
- مێژووی کۆیە، ب٣
- شەوچەرە، ب٢ و٣
- ئەمین ئاغای حەوێزی "ئەختەر"ی شاعیر و ھونەرناس و سیاسی
- جەمیل ئاغای حەوێزی کارگێڕی سیاسی و میوانپەروەر و پەرلەمانتاری کورد
- پەندی پێشینانی کوردیی ناوچەی کۆیە
- یارییە فۆلکلۆرییەکانی شاری کۆیە
- یادداشتەکانی ڕۆژانی ژیانم
- شوێنەوار و ئاسەوارەکانی وڵاتی کۆیە
- مێژووی بنەماڵەکانی کۆیە
- بزووتنەوەی نوواندن و شانۆگەری لە کۆیە لە سەردەمی کۆن و نوێدا
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا ب پ ت ج چ گۆڤاری گەلاوێژ (بەرگی یازدەهەم / بەشی یەكەم ) ژیاننامە و پێڕست ، ئامادەكردنی ( سدیق ساڵح ، ڕەفیق ساڵح ، عبدوڵڵا زەنگەنە ) لە بڵاوكراوەكانی بنكەی ژین بۆ بووژاندنەوەی كەلەپووری و بەڵگەنامەیی و ڕۆژنامەوانیی كوردی .ل 8115-8116
- ^ ئ ا ب پ ت ج چ عەبدولخالق عەلائەدین، کۆیە .. ناودارانی، چاپخانەی منارە- ھەولێر، ٢٠١٤، ل٣١٧-٣١٨؛ کەریم شارەزا، تایەر ئەحمەد حەوێزی ١٩١٩-٢٠٠٠، ئینسکلۆپیدیای ھەولێر، ب١٠، ل٤٥٩١-٤٥٩٢؛ دێدەوانی یەعقووب، مێژوونووس و ڕووناکبیرێکی شاری کۆیە کۆچی دوایی کرد، ڕۆژنامەی "ھەرێمی کوردستان"، سلێمانی، ژمارە ٢١٩، دووشەممە ٣/٧/٢٠٠٠؛ لاپەڕەیەکی ژیاننامەکەی، ئامادەکراوی بەڕێز ئاراس عەبدولخالق، لە ڕێی بەڕێز عەبدوڵڵا زەنگەنەوە وەرگیراوە.