بەکارھێنەر:Dler Saleem/خۆڵەپەتانێ

كۆمپانیای چوارچرا بۆ بەرهەمێنانی هونەری

ئەگەر بێت و باسی كۆمپانیای چوارچرا بكرێت بێ‌ شك نابێت هیچ كات ناوێك لە یاد بكرێت، ناوێك هەم وەك بازرگانێكی دەستكراوە، هەم وەك دڵسۆزێكی هونەر و هونەرمەندان، ئەویش كۆچككردوو (عیرفان زەنگەنە) یە، پیاوێك جگە لە میهرەبانی و نیشتیمانپەروەریی هیچی تری لێ‌ نەدەبینرا، عیرفان زەنگەنە لە ساڵی 1961 لە كەركوك لە دایكبووە، لە مێرد منداڵێكی یاریزانێكی باشی تۆپی پێ‌ و تۆپی سەرمێز بووە، لەسەرەتای گەنجی كوردستان بەجێدەهێڵێ‌، ساڵی 1979 دەچێتە وڵاتی هۆڵەندا، دوای دوو ساڵ دەگەرێتەوە كوردستان، بەڵام زۆر نامێنێتەوە ساڵی 1982 دەچێتە وڵاتی سوید و ئیتر لەوێ‌ نیشتەجێ‌ دەبێت، لەوەێوە دەست بە كاری بازرگانی دەكات، ساڵی 1999 دەگەڕێتەوە كوردستان بۆ ئەوەی ئیتر خزمەت بە نەتەوەكەی بكات، كۆمپانیای چوارچرا دادەمەزرێنێ‌ كە سەرەتا لە هۆتێل چوارچرا-وە دەست پێ‌ دەكات، هەر زوو بیر لەوە دەكاتەوە خزمەت بە رەوشی هونەری و ئەدەبی بكات، لەو ماوەی تەمەنیدا بەشێكی ئەو داهاتەی دەستی دەكەوێ‌ هەموو مانگێك هاوكاری 100 ماڵی هەژار و كەم دەرامەت دەكات، جیا لەوەش هونەرمەندانیش پشتگوێ‌ ناخات تایبەت ئەوانەی نەدارن، لە مێژووی كەسانی بازرگان نموونەی عیرفان زەنگەنە نەبووە بە تایبەت بۆ هونەرمەندان. حەزی منداڵی ئەوە بوو ببێتە موزسیان بەڵام ئەمەی بۆ نەچۆتە سەر لەگەڵ ئەوەشدا دەنگی خۆش نەبووە تا لەوێوە بەردەوام بێت، بۆیە ئەو حەزە منداڵیەی لە گەورەییدا بەخزمەتكردنی هونەر و هونەرمەندان درێژە پێ‌ دەدات.

دەست پێكی پرۆژە هونەرییەكانی چوارچرا:

عیرفان زەنگەنە لە ساڵی 1999 كە دەگەڕێتەوە كوردستان هەر زوو بیر لەوە دەكاتەوە رەوشی هونەر بەرەو پێش بەرێت، رێگەی فاروق بابان پەیوەندی بە سەفین ساڵح و رێبین جەمال-ەوە دەكرێت كە وەك گرووپی میوزیكی نالی لە هۆتێل چوارچرا چالاكیان هەبێت، دوای گفتۆگۆیەكی سێ‌ قۆڵەی نێوان (عیرفان زەنگەنە، سەفین ساڵح، رێبین جەمال) بڕیار دەدەن دەست بە چالاكی هونەری بكرێت، بەڵام بەشێوازێكی تر، سەرەتا بە بەشێك دەست پێكرا لە 3/6/2000 بە ناوی (رۆشنبیری و هونەر) كە لایەنە ئیدارییەكەی سەفین ساڵح سەرپەرشتی دەكرد و لایەنە هونەرییەكەی رێبین جەمال، هەر زوو دەستكرا بە چالاكی دروستكردن، یەكەم كاری هونەری ئەو بەشە كۆنسێرتێك دەبێت بۆ هونەرمەند ( لەیلا فەریقی ) یەكەمجار لە هۆڵی میدیا سازدرا، بەڵام جیا لە كۆنسێرتەكانی تر چوونە ژوورەوە بە بلیت بوو بۆ هەر بلیتێك 20 دیناری سویسری ئەو كات، تا رادەیەك بۆ ئەو كات زۆر بوو، جیا لەوەش كۆنسێرتی تریشیان بۆ ئەنجامدا كە نرخی بلیتەكان زۆر گرانتر بوون، لەگەڵ فرۆشتنی چەند تابلۆیەكی هونەری بۆ ئەوانەی كە ئامادە ببوون، كۆی داهاتی كۆنسێرت و تابلۆكان 80.000 هەشتا هەزار دیناری سویسری بوو كە بۆ ئەو كات پارەیەكی زۆر بوو، هەموو داهاتەكە تەرخانكرا بۆ منداڵانی بێ‌ سەرپەرشت، كە مەبەستی عیرفان زەنگەنە و بەشە هونەرییەكەی چوارچرا بوو، یەكێك لە هۆكارە گرنگەكانی ئەم پرۆژە خێرخوازییانەی عیرفان زەنگەنە خراپی ژیانی ئەو كاتی خەڵكی كورد بوو. پاش ئەوە كۆنسێرتێكی تری جەماوەری كە ئەو كات دەنگدانەوەیەكی زۆری هەبوو بۆ هونەرمەند (دیاری قەرەداغی) بوو. لە ناوەڕاستی 2001 بەهاوكاری چەند كۆمپانیایەكی جێ‌ بەجێكار بۆ بڵاوكردنەوە كە چوارچرا سەرپەرشتی هونەری و پرۆداكشنی لە ئەستۆ بوو دوو كۆمپانیاكەی تر یەكێك لەوان زاك میوزیك بوو، ئەلبوومی رۆژگاری (زەكەریا عەبدوڵا) بە تیراژێكی زۆر لە 2002 بڵاودەكەنەوە. لە سەرەتای ساڵی 2002 فیستیڤاڵێك بۆ گۆرانی كوردی لە یادی 56 ساڵەی دامەزراندنی كۆماری كوردستان ئەنجام دەدەن كە مەبەست لێی باشترین گۆرانی ساڵ هەڵبژێردرێ‌، فیستیڤاڵێكی سەرتاسەری بوو، بڕیار دەدەن چەند خولێك بڕوات، بەڵام تەنیا دوو خولی لێ‌ سازدرا، لە خولی یەكەمدا واتا ساڵی 2002 لە هەولێر، زیاتر لە 1000 گۆرانیان لە هەر چوارپارچەی كوردستانەوە بۆ رەوانە كرا، لە لایەن چەند لیژنەیەك گۆرانیەكان هەڵدەبژێردران، بۆ نموونە سەرۆكی لیژنەی شعر كۆچككردوو (شێركۆ بێكەس) و ئەندامی لیژنە (مەجید ئاسنگەر) و چەند ئەندامێكی تر، لیژنەی میوزیك (سەید ئەحمە رواندزی، ئامانج غازی، ئەنوەر قەرەداغی) و چەند هونەرمەندێكی تر، بە هەمان شێوە بۆ ئاوازیش چەند ئەندامێك بوون، لە فیستیڤاڵدا خەڵاتی باشترین بەرهەم بۆ گۆرانی (بێدارێك) ی هونەرمەند (حەمید بانەیی) بوو.

كۆمپانیا چوارچرا بۆ بەرهەمهێنانی هونەری:

دوای سێ‌ ساڵ لە بەردەوامی بەشی رۆشنبیری و هونەر، بیر لەوە كرایەوە ببێتە كۆمپانیایەكی هونەری و كارەكانی بوشێوەیەكی فراوانتر درێژە پێ‌ بدات، بۆیە لە ساڵی 2003 بەشێوەیەكی فەرمی (كۆمپانیای چوارچرا بۆ بەرهەمهێنانی هونەری) دامەزرا، كە بە خاوەندارێتی و بەرێوەبەری عیرفان زەنگەنە، سەرپەرشتی لایەنی هونەری و دارێژەی پلانەكان لەرێگەی سەفین ساڵح-ەوە رایی دەكران، یەكەم كارییان بە لۆگۆی كۆمپانیای چوارچرا ئەلبوومێك بوو بۆ هونەرمەند (ئەیوب عەلی) دیارە ئەو كاتە دەنگۆی ئەوە هەبوو ئەو شەوە رژێمی سەدام بەكیمیاوی لە هەولێر بدات، بەڵام بەهۆی دڵسۆزی ئەو كاتی كارمەندانی كۆمپانیا گوێیان بەوە نەدەدا چی روودەدات گرنگ ئەوە بوو كارەكەیان ئەنجام بدەن، ئەوكات نەتوانرا ئەلبوومەكە بۆ چاپ بنێردرێتە وڵاتی توركیا، چونكە رێگا نەبوو بارودۆخ خراپ بوو، هەڵبەت ناردنی ئەلبوومەكان بۆ توركیا مەبەستەكە ئەوە بوو لە رووی كواڵیتی چاپەوە بەشێوەی باش ئەنجام بدرێت، ئەو كات لە كوردستان هیچ دەزگایەكی باش نەبوو تا كارەكانیانی لێ‌ ئەنجام بدەن، بۆیە خۆیان لەناو كۆمپانیا كارەكان ئەنجامدەدەن، توانا مەرجان دیزاینی بەرگ و ناوەڕكی سیدییەكە ئەنجام دەدات كە هەر یەك لە عیرفان زەنگەنە، كازم كۆیی، سەفین ساڵح، رێبین جەمال و چەند هاوكارێكیان سەرجەم كارەكان ئەنجام دەدەن، لە رێگەی ئەو ئەلبوومەوە ئەیوب عەلی زیاتر بە جەماوەر ناسرا. دووەم ئەلبووم بۆ هونەرمەند ماهیر ئەمین بوو بە ناوی درۆیەكی شیرین، لە دووەم ئەلبوومی چوارچراوە بۆ كاری چاپ دەبردرایە توركیا، هەندێ‌ لەو بەرهەمانە لە توركیا ماسترینگ و میوزیكیشی بۆ دەكرا، ماهیر بۆ خۆی دەڵێت، ((ئەو بڕە پارەییەی لە دروستكردنی ئەلبوومەكەدا سەرفمم كرد، كاك عیرفان بە زیادەوە پێی دامەوە))، ماهیر یەكەم جاری دەبێت لە كاری هونەریدا خەرجی بەرهەمێك وەربگرێتەوە. یەكێك لە دووربینیەكانی عیرفان زەنگەنە مافە یاساییەكانی هونەرمەند بوون، چونكە دوور دەیڕوانی، كاتێك گرێبەست لەگەڵ ماهیر ئەمین دەكرێت عیرفان زەنگەنە و ماهیر ئەمین ئەچنە دادنووسی هەولێر بۆ ئەوەی بەڵیننامەیەك لە نێۆان هەردوو لا بنووسن، لە دادنووسی هەولێر پێیان سەیر دەبێت، چونكە تا ئەو كات شتێكی لەو بابەتە رووینەدابوو لە نێۆان دوو لایەنی هونەری بەڵێننامە هەبێت و لە دادنووس تۆمار بكرێت، خاڵێكی هەڵوەستە لەسەركردن ئەوەیە لە كاتی بەڵێننامەكەدا عیرفان زەنگەنە بۆ خۆی دەڕوا بۆ دادنووس لە كاتێكدا پارێزەریشی هەبوو كە دەیانتوانی كارەكە راپەرێنێت، بەڵام هۆكار ئەوەبوو عیرفان زەنگەنە گرنگی و رێزێكی زۆری بۆ هونەر و هونەرمەندان دادەنا دەیوست ئەوە بكات بە كلتوورێك. كۆمپانیا چوارچرا زیاتر فراوان دەبێت و نوێنەرایەتی لە سلێمانی دەكاتەوە كە هونەرمەند سامان عومەر سەرپەرشتی دەكات، لە ئەوروپا ئەژدەر وەهبی، بەشی راگەیاندنیش لە ئەوروپا ئازاد كوردی سەرپەرشتی دەكات، لە زۆر وڵاتانی تر نوێنەرایەتیان دەبێت وەك، (ئەمریكا، یابان، كەنەدا، ئوسترالیا ..) كە بەشێك لە نوێنەرەكان بەشێوەی پاداشت و كار بەشداربوون، هەر چەندە دەبێ‌ ئەوەش بوترێ‌ كە هیچ كات عیرفان زەنگەنە لە رووی خەرجیەوە پیاوێكی گیر نەبووە، بەڵام شێوازی كارەكان لەگەڵ بەشێكی زۆر لەوانەی لەنێۆ چوارچرا كاریان دەكرد یاخود یارمەتیان دەدان بەشێوزای كار و پادشت بوو جگە لە چەند كەسێك كە بەردەوام لەو كۆمپانیایە كاریان دەكرد. كۆمپانیای چوارچرا توانی لەماوەی خزمەتكردنیدا (138) ئەلبوومی سیدی و كاسێت بۆ هونەرمەندان چاپ و بڵاو بكاتەوە لەگەڵ (93) كلیپ و سپۆنسەری چەندان كۆنسێرت و پێشانگەی شێوەكاری و چاپكردنی نامیلكە و گۆڤار، وەك مەڵبەندێكی هونەری وابوو ئاوڕی لەهەموو بەشەكان دەدایە. هەر یەك لە شاهۆ تەیب، سامان عەدنان، گۆران ساڵح، بۆتان عەبدوڵا و چەندانی تر لە چوارچرادا بە تایبەت لە كلیپەكاندا خزمەتیانكردووە. مامەڵەی چوارچرا لەگەڵ هونەرمەند و رۆشنبیراندا: چوارچرا ببووە مەڵبەندێكی هونەری و كۆڕو كۆبوونەوەكان، هۆتێلەكەی وەك ماڵێكی لێهاتبوو ئەوەی بۆی دەهات خۆی بە بێگانە هەژمار نەدەكرد، هەر هونەرمەند و رۆشنبیر و ئەدیبێك كە لەچوارچرا دەمایەوە بەشێكیان هیچ پارەكەیان لێ‌ وەرنەدەگیرا، بەپێی هەندێ‌ قسەی كەسە نزیكەكانی عیرفان زەنگەنە پارە بابەتێكی گرنگ نەبووە، ئەوەشی كە پارەی دەدا سەدا پەنجا داشكانی بۆ دەكرا، هەر بۆیە كەس لەچوارچرا نەدەرەنجا، توانبووی باوەش بۆ زۆرێك لەو كەسایەتیانە بكاتەوە، جگە لەوە هەندێكیان بەهۆی باری خراپی ژیانیان بەشێك لە قازانجی هۆتێلەكە بۆ ئەوان تەرخان دەكرا وەك هاوكاری، بێ‌ ئەوەی لەهیچ شوێنێك باس بكرێت، عیرفان زەنگەنە هیچ كات بۆ ناو یاخود بۆ خۆ دەرخستن ئەو كارانەی نەدەكرد پێشی خۆش نەبوو باس بكرێت. بەشێك لەو هونەرمەندانەی ئەلبوومەكانیان چاپ و بڵاو دەكرایەوە پارەشیان پێ‌ دەدرا، نرخی فرۆشتنی ئەو كاتی ئەلبوومەكانی چوارچرا لە نێوان 3000 بۆ 5000 دینار بوون،

داخستنی چوارچرا

رووداوێكی ناخۆشە لە هزری هونەرمەندان و رۆشنبیرانی كورد، چونكە چوارچر توانی لە ماوەی 10 ساڵی كاركردنی رەوتی هونەری بەشێوەیەكی بەرچاو بەرەو پێش ببات، كە پێش ئەو كات و تا ئێستاش كەس وەك چوارچرای پێ‌ نەكراوە، هیچ بازرگانێكیش وەك كۆچككردوو عیرفان زەنگەنە دروست نەبووە بەو شێوەیە خزمەت بە هونەر بكات، مردنی عیرفان زەنگەنە چوارچرای هەتا كەناری مەرگ برد، هەوڵێكی زۆردرا لە لایەن خەمخۆران و كارمەندانی بەشە هونەرییەكەی بۆ ئەوەی هیچ نەبێت لەبەر رووحی عیرفان زەنگەنە درێژە بەو كاروانە هونەرییە بدرێت، بەڵام لە لایەن خانەوادەكەیەوە ئەم رووحیەتە قبوڵ نەكرا و نەیانویست چوارچرا لەو رووەوە بەردەوام بێت، بۆیە ساڵی 2010 هەمان ساڵی كۆچی دوایی عیرفان زەنگەنە كۆمپانیای چوارچرا بۆ بەرهەمهێنانی هونەری بۆ هەمیشە داخرا.

ئەم بابەتە لەلایەن ( دلێر سەلیم ) ەوە دانراوە