بۆ ناوەڕۆک بازبدە

دەروازە:ڕۆژنامەوانی/دەستپێک/١

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ڕۆژنامەوانی دەوترێت ڕاپۆرتی کارلێکی ڕووداو و ڕاستی و بیرۆکە و مرۆڤەکان ئامادە دەکات و دابەشی دەکات کە "هەواڵی ڕۆژ" لەخۆدەگرێت و لانیکەم تا ڕادەیەک کۆمەڵگا ئاگادار دەکاتەوە.  ئەم وشەیە کە ناوێکە، بە ئاماژەدان بە پیشە (پیشەیی یان ناپیشەیی)، شێوازەکانی کۆکردنەوەی زانیاری و ڕێکخستنی شێوازە ئەدەبییەکان بەکاردێت.  میدیاکانی پەیوەست بە ڕۆژنامەگەری بریتین لە: چاپ، تەلەفزیۆن، ڕادیۆ، ئینتەرنێت و لە ڕابردوودا هەواڵەکان. چەمکەکان سەبارەت بە ڕۆڵی دروستی ڕۆژنامەگەری لە وڵاتە جیاوازەکاندا جیاوازن، هەروەک چۆن تێڕوانینەکان سەبارەت بە پێگەی ئەم پیشەیە جیاوازن.  لە هەندێک وڵاتدا میدیای هەواڵ بە دەستێوەردانی حکومەت کۆنترۆڵ دەکرێت و بە تەواوی (یان تەنانەت بەشێکی) سەربەخۆ نین لە هەندێک وڵاتی تردا میدیای هەواڵ سەربەخۆیە لە حکومەت و لەبری ئەوە وەک پیشەسازی تایبەت کاردەکات.  جگە لە سروشتی جیاواز، شێوازی بەڕێوەبردن و پارەدارکردنی ڕێکخراوەکانی ڕاگەیاندن لە وڵاتان جیاوازە بەپێی یاساکانی پەیوەست بە ئازادی ڕادەربڕین و دۆسیەی ناوزڕاندن لە هەر وڵاتێکدا. فراوانبوونی ئینتەرنێت و مۆبایلە زیرەکەکان لە سەرەتای سەدەی بیست و یەکەمەوە گۆڕانکاری بەرچاوی لە دیمەنی میدیادا هێناوەتە ئاراوە.  ئەمەش بووەتە هۆی گۆڕانکاری لە بەکارهێنانی کەناڵەکانی میدیای چاپکراو، چونکە خەڵک لە ڕێگەی خوێنەری ئەلیکترۆنی و مۆبایلە زیرەکەکان و ئامێرە ئەلیکترۆنییە کەسییەکانی دیکەوە هەواڵ وەردەگرن، بە پێچەوانەی فۆرماتە تەقلیدییەکانی ڕۆژنامە، گۆڤار یان کەناڵە هەواڵییە تەلەفزیۆنییەکان. ڕۆژنامەنووسان دەتوانن کار بۆ دەزگاکانی هەواڵی گشتی وەک ڕۆژنامە و گۆڤاری هەواڵ و ڕادیۆ و تەلەفزیۆن بکەن؛  بڵاوکراوە تایبەتمەندەکانی فرە بڵاوکراوە وەک گۆڤاری بازرگانی و کات بەسەربردن، یان بۆ بڵاوکراوە و دەزگاکانی هەواڵ کە کۆمەڵەیەکی دیاریکراوی بەشداربوویان هەیە، یان ڕاپۆرت لەسەر بنکە هەواڵییەکانی ئینتەرنێت. بەزۆری داوا لە پەیامنێران دەکرێت لە شوێنی ڕووداوەکە ئامادەبن بۆ کۆکردنەوەی زانیاری بۆ ڕاپۆرتەکەیان، زۆرجاریش ڕەنگە ڕاپۆرتەکەیان لە شوێنی ڕووداوەکە ئامادە بکەن.  هەروەها بۆ کۆکردنەوەی زانیاری تەلەفۆن و کۆمپیوتەر و ئینتەرنێت بەکاردەهێنن. بەڵام زۆربەی کات ئەم ڕاپۆرتانە لە ژووری هەواڵ یان نووسینگەی سەرنوسەری ئامادە دەکرێن، واتە نووسینگەیەک کە پەیامنێر و سەرنوسەر کاریان تێدا دەکات بۆ ئامادەکردنی ناوەڕۆکی هەواڵەکان، هەروەها پرۆسەی پرۆسێسکردن تا پشتڕاستکردنەوە و ناردنی هەواڵەکە لەوێ ئەنجام دەدرێت. ڕۆژنامەنووسان، بە تایبەتی ئەوانەی بابەتێک یان بوارێکی دیاریکراو دەگرێتەوە، دەبێت پەیوەندییەکی بەرفراوانیان لەگەڵ سەرچاوەکان هەبێت، واتە تاک و ڕێکخراوە چالاکەکان لەو بوارەی کە باسی لێوە دەکرێت، بۆ ئەوەی یان وردەکاری ڕووداوێک بخەنە ڕوو، یان ئاماژە سەبارەت بە بابەتەکانی دیکە دروست بکەن کە ڕاپۆرتیان لەسەر بدەن. هەروەها پێویستە توانای پرسیارکردن و لێکۆڵینەوەیان بەهێزتر بکەن بۆ ئەوەی باشتر لێکۆڵینەوە و ڕاپۆرتی چیرۆکەکە بکەن.