کۆسۆڤۆ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

کۆسۆڤۆ
	سروود: سروودی نیشتمانی کۆسۆڤی
	شوێنی کۆسۆڤۆ لە ئەوروپادا
پایتەخت	پرشتینا; 42°40′N 21°20′E / 42.667°N 21.333°E
زمانە فەرمییەکان	ئەلبانی، سربی، تورکی، غورانی، ڕۆمانی، بۆسنەیی
گرووپە ڕەگەزییەکان	%٩٢ ئەلبان; %٥.٢ سرب ; %٢.٧ ئەوانی تر
دەوڵەت	کۆماری پەرلەمانی
سەربەخۆیی	لە سربیا
ژمارەی دانیشتوان
دراو	یۆرۆ
ناوچەی کاتی	UTC + ١ (UTCUTC + ٢ (لە هاویندا))
لای لێخوڕین	ڕاست

گەڕان بە مێژوودا

→ گۆڕانکاریی کۆنتر گۆڕانکاریی نوێتر ←

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

دیداریویکیدەق

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٣:٢٣، ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١١

کۆسۆڤۆ، بە زمانی سڕبی (کۆسۆڤا)، بە ئەلبانی (قوسوە، کە ناوی عەربی مێژووییەکەی ھەرێمی کۆسۆڤۆی پێشترە)، وێستگەی ناکۆکی سیاسی نێوان سربیا و ئەڵبانیا بوو بە ھۆی زۆری دانیشتوانە ئەلبانییەکەی و داواکردنی ئەلبان بۆی، ھەتاکو پەرلەمانی کۆسۆڤی بە کۆی دەنگ سەربەخۆییان ڕاگەیاند لە ساڵی ٢٠٠٨ و پرشتینایان کردە پایتەخت[١][٢]. ڕێژەی موسڵمانان لە کۆسۆڤۆدا %٩٠ و کە لە ئەلبانییەکانن و %٥ سربن و %٥ نەتەوەکانی ترن.

ناونان

ناوی کۆسۆڤۆ لە وشەیەکی سربییەوە ھاتووە (کۆس кос) کە مانای باڵداری ڕەش ئەگەیەنێت.

مێژوو

بەشێک بوو لە ئەڵبانیا لە ژێر حوکمی دەوڵەتی عوسمانیدا بۆ ماوەی پێنج سەدە کاتێک سوڵتان موڕادی یەکەم فەتحی کرد ساڵی ١٣٨٩ ھەتا شکانی تورکیا لە شەڕی جیھانیی یەکەمدا، پاشان درا بە سرب لە ئەنجامی شکانی خەلافەتی عوسمانیدا لە شەڕی جیھانی یەکەم لەگەڵ چەند بەشێکی تر لە ئەلبان جیاکرانەوە بۆ ئەوەی ڕێگە لە دامەزراندنی دەسەڵاتی ئیسلامی بگیرێت لە ئەورووپادا ساڵی ١٩١٢، و لە دوای زنجیرەیەک کۆنگرەی نێودەوڵەتی کە گرنگترینیان سان ستیڤانۆ، بەرلین، لەندن و پاریس بوون، ھەرێمەکە بە فەڕمی درا بە سربیا لە کۆتاییدا و بوو بە بەشێک لێی. لە شەڕی جیھانی دووەمدا کۆسۆڤۆ مل کەچبوو بۆ ئەڵبانیا کە ئەویش مل کەچبوو بۆ ئیتالیا لای خۆیەوە.

لە دوای شەڕی جیھانی دووەم و لە ساڵی ١٩٤٦ ھەرێمی کۆسۆڤۆ خرایە سەر یەکێتی یۆگسلافیا، لە سەردەمی سەرۆک جۆزێف بڕوز تیتۆ و بە پێی دەستووری ١٩٤٧ کۆسۆڤۆ حوکمی زاتی وەرگرت لە چوارچێوەی یەکێتی کۆمارەکانی یۆگسلافیادا ھەتا کۆتایی حەفتاکانی سەدەی یست، لە ساڵی ١٩٨٩ سەرۆکی سربی سلۆبۆدان میلۆسۆڤیچ حوکمە زاتییەکەی ھەڵوەشاندەوە و بە ئاگر و ئاسن کەوتە سەرکوت کردنیان و ڕەفتاری پۆلیسی و جڵەوگیری توند وتیژی لەگەڵ بەکارھێنان.

خەڵکی کۆسۆڤۆ خۆیان ئامادەکردبوو بۆ ڕووبەڕووبونەوەی ئەو چەوساندنەوەیە دوای ھەڵوەشاندنەوەی حوکمی زاتی، ڕێکخستنەکانیان زیاتر شێوازێکی نەتەوەیی وەرگرت تا ئایینی و ئەوکاتە پارتی یەکێتی دیموکراسی ئەلبانی سەرکردایەتی ئەکردن کە ئەدیب و مامۆستای زانکۆ ئیبراھیم رۆگوفا سەرۆکی بوو، بۆ تێکۆشانە سیاسییەکەی پەیڕەوێکی ئاشتیانە ھەڵبژارد.

لە تەمموزی ١٩٩٠ خەڵکی کۆسۆڤۆ ڕاپرسییەکی گشتیان ئەنجامدا و ئەنجامەکەی ویستی زۆربەیانی دەردەخست بۆ جیابوونەوە لە سربیا و پێکھێنانی دەوڵەتێکی سەربەخۆ، و لە ئەیلوولی ھەمان ساڵدا ئەلبانەکان مانگرتنێکی فراوانیان ڕێکخست کە وەک یاخیبوونێکی گشتی بوو بۆ سربیا.

لە ٢٤ی ئایاری ١٩٩٢ ئەلبان ئیبراھیم ڕۆگوفایان ھەلبژارد بۆ سەرۆکی کۆمارەکەیان کە ناوی کۆماری کۆسۆڤۆی لێنرا و سربیا دانی پێدا نەنا.

ئیبراھیم ڕۆگوفا کە بە پەیڕەوە ئاشتییەکەی ناسرابوو ھەوڵیدا ھاوسۆزی کۆمەلگەی نێودەوڵەتی بە دەست بھێنێت، و داننان بە کۆماری کۆسۆڤۆ وەربگرێت بەڵام سەرکەوتوو نەبوو، و لاوە ئەلبانییەکان خانەیەکی سەربازییان پێکەوەنا و ناویاننا سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ.

و سالی ١٩٩٨ ئەو ساڵە بوو کە سەرنجی جیھانی ڕاکیشا بۆ مەترسی بارودۆخ لە کۆسۆڤۆدا کە سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ کەوتنە شەڕەوە لەگەڵ سوپای سڕبیدا و سوپای سربی کوشتارگەی دڕندانەی لە دژی خەلکە ئاساییەکەی ئەلبان ئەنجامدا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ناچاری جوڵە کرد.

لە ئازاری ١٩٩٩، ھاوپەیمانی ناتۆ ھێرشی ئاسمانی کرد سەر سربیا و میلۆشۆڤیچی ناچاری کشانەوە کرد لە ھەرێمەکە و بەلەگراد دەسەڵاتی لە دەستدا بەسەر ھەرێمەکەدا کە خرایە ژێر چاودێری نەتەوە یەکگرتووەکان و ھاوپەیمانی ناتۆ کە نزیکەی ١٧ ھەزار سەربازی تیادا بڵاوکردەوە.

وتوێژ دەستی پێکرد لەسەر بارودۆخی کۆتایی کۆسۆڤۆ لە نیوان سرب و کۆسۆڤۆییەکانی ئەلبان، و لە کۆتاییدا مارتی ئەھتیساری کە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایسپاردبوو بۆ ئامادەکردنی دۆخی کۆتایی ھەرێمەکە پلانی سەربەخۆیی ھەرێمەکەی پێشکەش کرد لە ژێر چاودیری سەرپەرشتی نێودەوڵەتیدا.

سەربەخۆیی

ھەرێمی کۆسۆڤۆ سەربەخۆیی زاتی ھەبوو لە سەردەمی کوشتارگەکانی لە دژی دانیشتوانەکەی ئەنجامدران کاتێک سەر بە سربیا بوو، بەڵام لە ١٧ی شوباتی ٢٠٠٨ ھەرێم جیابوونەوەی خۆی لە حکومەتی بەلەگراد و سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاند، ئەمەش لەلایەن حکومەتی ناوەندی سربییەوە ڕەتکرایەوە^[١]، و سەربەخۆییەکەی پاڵپشتی کرا لەلایەن تورکیا و زۆربەی وڵاتەکانی یەکێتی ئەوروپا و وڵاتە یەکگرتووەکان و عەرەبستانی سەعوودی و بەحرەین و یەمەن و میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان، لە کاتێکدا ڕووسیا زۆر بە توندی ڕەتی کردەوە و داوای دانیشتنی خێرای ئەنجومەنی ئاسایشی کرد، ٥٢ دەوڵەت دانیان بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا ناوە بەڵام پێویستی بە دانپیانانی ٩٧ دەوڵەتە بۆ ئەوەی ببێتە ئەندام لە نەتەوە یەکگرتووەکان، و ھەندێک دەوڵەتی ئەوروپی ھەن وەک ئیسپانیا دانیان بە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا نەناوە لەبەرئەوەی ئیسپانیا سەربەخۆیی ھەرێمی باسک ڕەتدەکاتەوە لە خاکەکانی خۆی لەبەرئەوەی پشتی ھیچ جیابوونەوەیەکی تر ناگرێت.

لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکاندا، سەربەخۆیی کۆسۆڤۆ پاڵپشتی کراوە لەلایەن نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوی کۆنگرەی ئیسلامی و ھاوپەیمانی ناتۆ و یەکێتی ئەوروپا و پەرلەمانی ئەوروپی و سندوقی دراوی نیودەوڵەتی و ڕێکخراوی ھاریکاری و ئاسایش لە ئەوروپا و ڕێکخراوی نەتەوە بێ نوینەرەکان.

سربیا لە وەڵامدا ھەستا بە بانگکردنەوەی باڵیۆزەکەی لەو وڵاتانەی دانیان بە کۆسۆڤۆدا ناوە وەک (تورکیا و وڵاتە یەکگرتووەکان و ئوسترالیا و فەڕەنسا و ئوسترالیا) بۆ کۆبوونەوەیەکی کشتگیر وەک بەشێکی لە وەڵامدانەوەی دبلۆماسی لەسەر داننانی ئەو وڵاتانە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا.

جوگرافیا

کۆسۆڤۆ دەورە دراوە بە کۆماری مەقدوونیا لە باشووری ڕۆژھەڵاتەوە و سربیا لە باکووری ڕۆژھەڵاتەوە سنجق و مۆنتینیگرۆ لە باکووری ڕۆژئاواوە و ئەڵبانیا لە باشوورەوە، پایتەختەکەی پریشتینا بە ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە دوو ملیۆن و سی سەد ھەزار کەس، و ڕووبەرەکەی ١٠،٥٧٧کم٢ و پانتاییەکی سەوز زۆربەی زەوییەکانی دادەپۆشێت کە بە شاخ و بەرزایی دەورە دراوە و چوار رووبار و ١٧ دەریاچەی تیایە، و پێش سەربەخۆیی و تا ئێستاش کۆسۆڤۆ بە زوییەکی داخراو ناسراوە لەبەرئەوەی ھیچ دەرچەیەکی دەریایی نیە.

ئابووری

بارودۆخی ئابووری کۆسۆڤۆ باش نیە بە ھۆی ناکۆکی ڕەگەزییەوە تیایدا، ڕێژەی بێ کاری ئەگاتە %٥٠ لە کاتێکدا پێش جیایوونەوە لە سربیادا ئەگەیشتە %١٨.٨[٣]، ئەمەش بە ژمارە ئاماژە بەو ستەمە ئەکات کە ھەرێمەکە ئەیچەشت بە دەستی سربەوە، نیوەی کۆسۆڤییەکان تەمەنییان لە خوار ٣٥ ساڵەوەیە، و ھەژارترین وڵاتە لە یۆگسلافیای پێشوو و یەکێتی ئەوروپادا، و ناوچەیەکی دەوڵەمەندە بە کانزاکان وەک قوڕقوشم و زینگ و زیو و کرۆم و ئاسن و نیکڵ و خەڵوزی بەردین.

سەرچاوەکان

^ http://news.bbc.co.uk/hi/arabic/world_news/newsid_7249000/7249037.stm

ناڕەزایی لە بەلەگراد لەگەڵ ڕاگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کۆسۆڤۆ بی بی سی عەرەبی

کێشەی کۆسۆڤۆ، سەرۆک وەزیرانی بۆسنە، بەرنامەی بیلاحدود، کەناڵی جەزیرە، ٢ی حوزەیرانی ١٩٩٩

[1] ttp://news.bbc.co.uk/hi/arabic/world_news/newsid_7249000/7249037.stm

[١]

@@ ھێڵی ١٥: / ھێڵی ١٥: @@
 |longd= 21 |longm= 20 |longEW = E
 |زمانەکان_فەرمی		= ئەلبانی، سربی، تورکی، غورانی، ڕۆمانی، بۆسنەیی
-|ڕەگەز_گرووپەکان                =%٩٢ ئەلبان<br/> %٥.٢ سرب <br/>%٢.٧ ئەوانی تر
+|ڕەگەز_گرووپەکان                =%٩٢ ئەلبان<br /> %٥.٢ سرب <br />%٢.٧ ئەوانی تر
 |جۆری_دەسەڵات		= کۆماری پەرلەمانی
 |پلەی_سەرۆک١		= سەرۆکی دەوڵەت
@@ ھێڵی ٤٤: / ھێڵی ٤٤: @@
 }}
-'''کۆسۆڤۆ'''، بە زمانی سڕبی ('''کۆسۆڤا''')، بە ئەلبانی ('''قوسوە'''، کە ناوی عەربی مێژووییەکەی هەرێمی کۆسۆڤۆی پێشترە)، وێستگەی ناکۆکی سیاسی نێوان [[سربیا]] و [[ئەڵبانیا]] بوو بە هۆی زۆری دانیشتوانە ئەلبانییەکەی و داواکردنی ئەلبان بۆی، هەتاکو پەرلەمانی کۆسۆڤی بە کۆی دەنگ سەربەخۆییان ڕاگەیاند لە ساڵی ٢٠٠٨ و پرشتینایان کردە پایتەخت[http://www.aljazeera.net/NR/exeres/3780198A-1FA2-4951-8E08-45C00216FA8B.htm][http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/02/17/kosovo.independence/index.html]. ڕێژەی [[موسڵمان|موسڵمانان]] لە کۆسۆڤۆدا %٩٠ و کە لە ئەلبانییەکانن و %٥ سربن و %٥ نەتەوەکانی ترن.
+'''کۆسۆڤۆ'''، بە زمانی سڕبی ('''کۆسۆڤا''')، بە ئەلبانی ('''قوسوە'''، کە ناوی عەربی مێژووییەکەی ھەرێمی کۆسۆڤۆی پێشترە)، وێستگەی ناکۆکی سیاسی نێوان [[سربیا]] و [[ئەڵبانیا]] بوو بە ھۆی زۆری دانیشتوانە ئەلبانییەکەی و داواکردنی ئەلبان بۆی، ھەتاکو پەرلەمانی کۆسۆڤی بە کۆی دەنگ سەربەخۆییان ڕاگەیاند لە ساڵی ٢٠٠٨ و پرشتینایان کردە پایتەخت[http://www.aljazeera.net/NR/exeres/3780198A-1FA2-4951-8E08-45C00216FA8B.htm][http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/02/17/kosovo.independence/index.html]. ڕێژەی [[موسڵمان|موسڵمانان]] لە کۆسۆڤۆدا %٩٠ و کە لە ئەلبانییەکانن و %٥ سربن و %٥ نەتەوەکانی ترن.
-==ناونان==
+== ناونان ==
-ناوی کۆسۆڤۆ لە وشەیەکی سربییەوە هاتووە (کۆس кос) کە مانای باڵداری ڕەش ئەگەیەنێت.
+ناوی کۆسۆڤۆ لە وشەیەکی سربییەوە ھاتووە (کۆس кос) کە مانای باڵداری ڕەش ئەگەیەنێت.
-==مێژوو==
+== مێژوو ==
-بەشێک بوو لە [[ئەڵبانیا]] لە ژێر حوکمی [[دەوڵەتی عوسمانی]]دا بۆ ماوەی پێنج سەدە کاتێک سوڵتان [[موڕادی یەکەم]] فەتحی کرد ساڵی ١٣٨٩ هەتا شکانی [[تورکیا]] لە [[شەڕی جیھانیی یەکەم]]دا، پاشان درا بە سرب لە ئەنجامی شکانی خەلافەتی عوسمانیدا لە شەڕی جیهانی یەکەم لەگەڵ چەند بەشێکی تر لە ئەلبان جیاکرانەوە بۆ ئەوەی ڕێگە لە دامەزراندنی دەسەڵاتی ئیسلامی بگیرێت لە [[ئەورووپا]]دا ساڵی ١٩١٢، و لە دوای زنجیرەیەک کۆنگرەی نێودەوڵەتی کە گرنگترینیان سان ستیڤانۆ، بەرلین، لەندن و پاریس بوون، هەرێمەکە بە فەڕمی درا بە سربیا لە کۆتاییدا و بوو بە بەشێک لێی. لە شەڕی جیهانی دووەمدا کۆسۆڤۆ مل کەچبوو بۆ ئەڵبانیا کە ئەویش مل کەچبوو بۆ [[ئیتالیا]] لای خۆیەوە.
+بەشێک بوو لە [[ئەڵبانیا]] لە ژێر حوکمی [[دەوڵەتی عوسمانی]]دا بۆ ماوەی پێنج سەدە کاتێک سوڵتان [[موڕادی یەکەم]] فەتحی کرد ساڵی ١٣٨٩ ھەتا شکانی [[تورکیا]] لە [[شەڕی جیھانیی یەکەم]]دا، پاشان درا بە سرب لە ئەنجامی شکانی خەلافەتی عوسمانیدا لە شەڕی جیھانی یەکەم لەگەڵ چەند بەشێکی تر لە ئەلبان جیاکرانەوە بۆ ئەوەی ڕێگە لە دامەزراندنی دەسەڵاتی ئیسلامی بگیرێت لە [[ئەورووپا]]دا ساڵی ١٩١٢، و لە دوای زنجیرەیەک کۆنگرەی نێودەوڵەتی کە گرنگترینیان سان ستیڤانۆ، بەرلین، لەندن و پاریس بوون، ھەرێمەکە بە فەڕمی درا بە سربیا لە کۆتاییدا و بوو بە بەشێک لێی. لە شەڕی جیھانی دووەمدا کۆسۆڤۆ مل کەچبوو بۆ ئەڵبانیا کە ئەویش مل کەچبوو بۆ [[ئیتالیا]] لای خۆیەوە.
-لە دوای شەڕی جیهانی دووەم و لە ساڵی ١٩٤٦ هەرێمی کۆسۆڤۆ خرایە سەر یەکێتی [[یۆگسلافیا]]، لە سەردەمی سەرۆک جۆزێف بڕوز تیتۆ و بە پێی دەستووری [[١٩٤٧]] کۆسۆڤۆ حوکمی زاتی وەرگرت لە چوارچێوەی یەکێتی کۆمارەکانی یۆگسلافیادا هەتا کۆتایی حەفتاکانی سەدەی یست، لە ساڵی [[١٩٨٩]] سەرۆکی سربی [[سلۆبۆدان میلۆسۆڤیچ]] حوکمە زاتییەکەی هەڵوەشاندەوە و بە ئاگر و ئاسن کەوتە سەرکوت کردنیان و ڕەفتاری پۆلیسی و جڵەوگیری توند وتیژی لەگەڵ بەکارهێنان.
+لە دوای شەڕی جیھانی دووەم و لە ساڵی ١٩٤٦ ھەرێمی کۆسۆڤۆ خرایە سەر یەکێتی [[یۆگسلافیا]]، لە سەردەمی سەرۆک جۆزێف بڕوز تیتۆ و بە پێی دەستووری [[١٩٤٧]] کۆسۆڤۆ حوکمی زاتی وەرگرت لە چوارچێوەی یەکێتی کۆمارەکانی یۆگسلافیادا ھەتا کۆتایی حەفتاکانی سەدەی یست، لە ساڵی [[١٩٨٩]] سەرۆکی سربی [[سلۆبۆدان میلۆسۆڤیچ]] حوکمە زاتییەکەی ھەڵوەشاندەوە و بە ئاگر و ئاسن کەوتە سەرکوت کردنیان و ڕەفتاری پۆلیسی و جڵەوگیری توند وتیژی لەگەڵ بەکارھێنان.
-خەڵکی کۆسۆڤۆ خۆیان ئامادەکردبوو بۆ ڕووبەڕووبونەوەی ئەو چەوساندنەوەیە دوای هەڵوەشاندنەوەی حوکمی زاتی، ڕێکخستنەکانیان زیاتر شێوازێکی نەتەوەیی وەرگرت تا ئایینی و ئەوکاتە پارتی یەکێتی دیموکراسی ئەلبانی سەرکردایەتی ئەکردن کە ئەدیب و مامۆستای زانکۆ ئیبراهیم رۆگوفا سەرۆکی بوو، بۆ تێکۆشانە سیاسییەکەی پەیڕەوێکی ئاشتیانە هەڵبژارد.
+خەڵکی کۆسۆڤۆ خۆیان ئامادەکردبوو بۆ ڕووبەڕووبونەوەی ئەو چەوساندنەوەیە دوای ھەڵوەشاندنەوەی حوکمی زاتی، ڕێکخستنەکانیان زیاتر شێوازێکی نەتەوەیی وەرگرت تا ئایینی و ئەوکاتە پارتی یەکێتی دیموکراسی ئەلبانی سەرکردایەتی ئەکردن کە ئەدیب و مامۆستای زانکۆ ئیبراھیم رۆگوفا سەرۆکی بوو، بۆ تێکۆشانە سیاسییەکەی پەیڕەوێکی ئاشتیانە ھەڵبژارد.
-لە تەمموزی [[١٩٩٠]] خەڵکی کۆسۆڤۆ ڕاپرسییەکی گشتیان ئەنجامدا و ئەنجامەکەی ویستی زۆربەیانی دەردەخست بۆ جیابوونەوە لە [[سربیا]] و پێکهێنانی دەوڵەتێکی سەربەخۆ، و لە ئەیلوولی هەمان ساڵدا ئەلبانەکان مانگرتنێکی فراوانیان ڕێکخست کە وەک یاخیبوونێکی گشتی بوو بۆ سربیا.
+لە تەمموزی [[١٩٩٠]] خەڵکی کۆسۆڤۆ ڕاپرسییەکی گشتیان ئەنجامدا و ئەنجامەکەی ویستی زۆربەیانی دەردەخست بۆ جیابوونەوە لە [[سربیا]] و پێکھێنانی دەوڵەتێکی سەربەخۆ، و لە ئەیلوولی ھەمان ساڵدا ئەلبانەکان مانگرتنێکی فراوانیان ڕێکخست کە وەک یاخیبوونێکی گشتی بوو بۆ سربیا.
-لە ٢٤ی ئایاری [[١٩٩٢]] ئەلبان ئیبراهیم ڕۆگوفایان هەلبژارد بۆ سەرۆکی کۆمارەکەیان کە ناوی کۆماری کۆسۆڤۆی لێنرا و سربیا دانی پێدا نەنا.
+لە ٢٤ی ئایاری [[١٩٩٢]] ئەلبان ئیبراھیم ڕۆگوفایان ھەلبژارد بۆ سەرۆکی کۆمارەکەیان کە ناوی کۆماری کۆسۆڤۆی لێنرا و سربیا دانی پێدا نەنا.
-ئیبراهیم ڕۆگوفا کە بە پەیڕەوە ئاشتییەکەی ناسرابوو هەوڵیدا هاوسۆزی کۆمەلگەی نێودەوڵەتی بە دەست بهێنێت، و داننان بە کۆماری کۆسۆڤۆ وەربگرێت بەڵام سەرکەوتوو نەبوو، و لاوە ئەلبانییەکان خانەیەکی سەربازییان پێکەوەنا و ناویاننا سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ.
+ئیبراھیم ڕۆگوفا کە بە پەیڕەوە ئاشتییەکەی ناسرابوو ھەوڵیدا ھاوسۆزی کۆمەلگەی نێودەوڵەتی بە دەست بھێنێت، و داننان بە کۆماری کۆسۆڤۆ وەربگرێت بەڵام سەرکەوتوو نەبوو، و لاوە ئەلبانییەکان خانەیەکی سەربازییان پێکەوەنا و ناویاننا سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ.
-و سالی [[١٩٩٨]] ئەو ساڵە بوو کە سەرنجی جیهانی ڕاکیشا بۆ مەترسی بارودۆخ لە کۆسۆڤۆدا کە سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ کەوتنە شەڕەوە لەگەڵ سوپای سڕبیدا و سوپای سربی کوشتارگەی دڕندانەی لە دژی خەلکە ئاساییەکەی ئەلبان ئەنجامدا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ناچاری جوڵە کرد.
+و سالی [[١٩٩٨]] ئەو ساڵە بوو کە سەرنجی جیھانی ڕاکیشا بۆ مەترسی بارودۆخ لە کۆسۆڤۆدا کە سوپای ئازادکردنی کۆسۆڤۆ کەوتنە شەڕەوە لەگەڵ سوپای سڕبیدا و سوپای سربی کوشتارگەی دڕندانەی لە دژی خەلکە ئاساییەکەی ئەلبان ئەنجامدا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ناچاری جوڵە کرد.
-لە ئازاری [[١٩٩٩]]، هاوپەیمانی [[ناتۆ]] هێرشی ئاسمانی کرد سەر [[سربیا]] و میلۆشۆڤیچی ناچاری کشانەوە کرد لە هەرێمەکە و [[بەلەگراد]] دەسەڵاتی لە دەستدا بەسەر هەرێمەکەدا کە خرایە ژێر چاودێری [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] و هاوپەیمانی ناتۆ کە نزیکەی ١٧ هەزار سەربازی تیادا بڵاوکردەوە.
+لە ئازاری [[١٩٩٩]]، ھاوپەیمانی [[ناتۆ]] ھێرشی ئاسمانی کرد سەر [[سربیا]] و میلۆشۆڤیچی ناچاری کشانەوە کرد لە ھەرێمەکە و [[بەلەگراد]] دەسەڵاتی لە دەستدا بەسەر ھەرێمەکەدا کە خرایە ژێر چاودێری [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] و ھاوپەیمانی ناتۆ کە نزیکەی ١٧ ھەزار سەربازی تیادا بڵاوکردەوە.
-وتوێژ دەستی پێکرد لەسەر بارودۆخی کۆتایی کۆسۆڤۆ لە نیوان سرب و کۆسۆڤۆییەکانی ئەلبان، و لە کۆتاییدا مارتی ئەهتیساری کە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایسپاردبوو بۆ ئامادەکردنی دۆخی کۆتایی هەرێمەکە پلانی سەربەخۆیی هەرێمەکەی پێشکەش کرد لە ژێر چاودیری سەرپەرشتی نێودەوڵەتیدا.
+وتوێژ دەستی پێکرد لەسەر بارودۆخی کۆتایی کۆسۆڤۆ لە نیوان سرب و کۆسۆڤۆییەکانی ئەلبان، و لە کۆتاییدا مارتی ئەھتیساری کە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایسپاردبوو بۆ ئامادەکردنی دۆخی کۆتایی ھەرێمەکە پلانی سەربەخۆیی ھەرێمەکەی پێشکەش کرد لە ژێر چاودیری سەرپەرشتی نێودەوڵەتیدا.
-==سەربەخۆیی==
+== سەربەخۆیی ==
-هەرێمی کۆسۆڤۆ سەربەخۆیی زاتی هەبوو لە سەردەمی کوشتارگەکانی لە دژی دانیشتوانەکەی ئەنجامدران کاتێک سەر بە [[سربیا]] بوو، بەڵام لە ١٧ی شوباتی ٢٠٠٨ هەرێم جیابوونەوەی خۆی لە حکومەتی بەلەگراد و سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاند، ئەمەش لەلایەن حکومەتی ناوەندی سربییەوە ڕەتکرایەوە<ref>http://news.bbc.co.uk/hi/arabic/world_news/newsid_7249000/7249037.stm</ref>، و سەربەخۆییەکەی پاڵپشتی کرا لەلایەن [[تورکیا]] و زۆربەی وڵاتەکانی[[ یەکێتی ئەوروپا]] و [[وڵاتە یەکگرتووەکان]] و [[عەرەبستانی سەعوودی]] و [[بەحرەین]] و [[یەمەن]] و [[میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان]]، لە کاتێکدا [[ڕووسیا]] زۆر بە توندی ڕەتی کردەوە و داوای دانیشتنی خێرای ئەنجومەنی ئاسایشی کرد، ٥٢ دەوڵەت دانیان بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا ناوە بەڵام پێویستی بە دانپیانانی ٩٧ دەوڵەتە بۆ ئەوەی ببێتە ئەندام لە نەتەوە یەکگرتووەکان، و هەندێک دەوڵەتی ئەوروپی هەن وەک [[ئیسپانیا]] دانیان بە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا نەناوە لەبەرئەوەی ئیسپانیا سەربەخۆیی هەرێمی باسک ڕەتدەکاتەوە لە خاکەکانی خۆی لەبەرئەوەی پشتی هیچ جیابوونەوەیەکی تر ناگرێت.
+ھەرێمی کۆسۆڤۆ سەربەخۆیی زاتی ھەبوو لە سەردەمی کوشتارگەکانی لە دژی دانیشتوانەکەی ئەنجامدران کاتێک سەر بە [[سربیا]] بوو، بەڵام لە ١٧ی شوباتی ٢٠٠٨ ھەرێم جیابوونەوەی خۆی لە حکومەتی بەلەگراد و سەربەخۆیی خۆی ڕاگەیاند، ئەمەش لەلایەن حکومەتی ناوەندی سربییەوە ڕەتکرایەوە<ref>http://news.bbc.co.uk/hi/arabic/world_news/newsid_7249000/7249037.stm</ref>، و سەربەخۆییەکەی پاڵپشتی کرا لەلایەن [[تورکیا]] و زۆربەی وڵاتەکانی [[یەکێتی ئەوروپا]] و [[وڵاتە یەکگرتووەکان]] و [[عەرەبستانی سەعوودی]] و [[بەحرەین]] و [[یەمەن]] و [[میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان]]، لە کاتێکدا [[ڕووسیا]] زۆر بە توندی ڕەتی کردەوە و داوای دانیشتنی خێرای ئەنجومەنی ئاسایشی کرد، ٥٢ دەوڵەت دانیان بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا ناوە بەڵام پێویستی بە دانپیانانی ٩٧ دەوڵەتە بۆ ئەوەی ببێتە ئەندام لە نەتەوە یەکگرتووەکان، و ھەندێک دەوڵەتی ئەوروپی ھەن وەک [[ئیسپانیا]] دانیان بە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا نەناوە لەبەرئەوەی ئیسپانیا سەربەخۆیی ھەرێمی باسک ڕەتدەکاتەوە لە خاکەکانی خۆی لەبەرئەوەی پشتی ھیچ جیابوونەوەیەکی تر ناگرێت.
-لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکاندا، سەربەخۆیی کۆسۆڤۆ پاڵپشتی کراوە لەلایەن [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] و[[ ڕێکخراوی کۆنگرەی ئیسلامی]] و هاوپەیمانی [[ناتۆ]] و [[یەکێتی ئەوروپا]] و پەرلەمانی ئەوروپی و سندوقی دراوی نیودەوڵەتی و ڕێکخراوی هاریکاری و ئاسایش لە ئەوروپا و ڕێکخراوی نەتەوە بێ نوینەرەکان.
+لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکاندا، سەربەخۆیی کۆسۆڤۆ پاڵپشتی کراوە لەلایەن [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] و [[ڕێکخراوی کۆنگرەی ئیسلامی]] و ھاوپەیمانی [[ناتۆ]] و [[یەکێتی ئەوروپا]] و پەرلەمانی ئەوروپی و سندوقی دراوی نیودەوڵەتی و ڕێکخراوی ھاریکاری و ئاسایش لە ئەوروپا و ڕێکخراوی نەتەوە بێ نوینەرەکان.
-سربیا لە وەڵامدا هەستا بە بانگکردنەوەی باڵیۆزەکەی لەو وڵاتانەی دانیان بە کۆسۆڤۆدا ناوە وەک ([[تورکیا]] و [[وڵاتە یەکگرتووەکان]] و [[ئوسترالیا]] و [[فەڕەنسا]] و [[ئوسترالیا]]) بۆ کۆبوونەوەیەکی کشتگیر وەک بەشێکی لە وەڵامدانەوەی دبلۆماسی لەسەر داننانی ئەو وڵاتانە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا.
+سربیا لە وەڵامدا ھەستا بە بانگکردنەوەی باڵیۆزەکەی لەو وڵاتانەی دانیان بە کۆسۆڤۆدا ناوە وەک ([[تورکیا]] و [[وڵاتە یەکگرتووەکان]] و [[ئوسترالیا]] و [[فەڕەنسا]] و [[ئوسترالیا]]) بۆ کۆبوونەوەیەکی کشتگیر وەک بەشێکی لە وەڵامدانەوەی دبلۆماسی لەسەر داننانی ئەو وڵاتانە بە سەربەخۆیی کۆسۆڤۆدا.
 [[پەڕگە:White Drini 05 01.jpg|thumb|280px|ڕووباری سپی درین لە کۆسۆڤۆ]]
-==جوگرافیا==
+== جوگرافیا ==
-کۆسۆڤۆ دەورە دراوە بە کۆماری [[مەقدوونیا]] لە باشووری ڕۆژهەڵاتەوە و سربیا لە باکووری ڕۆژهەڵاتەوە [[سنجق]] و [[مۆنتینیگرۆ]] لە باکووری ڕۆژئاواوە و [[ئەڵبانیا]] لە باشوورەوە، پایتەختەکەی پریشتینا بە ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە دوو ملیۆن و سی سەد هەزار کەس، و ڕووبەرەکەی ١٠,٥٧٧کم٢ و پانتاییەکی سەوز زۆربەی زەوییەکانی دادەپۆشێت کە بە شاخ و بەرزایی دەورە دراوە و چوار رووبار و ١٧ دەریاچەی تیایە، و پێش سەربەخۆیی و تا ئێستاش کۆسۆڤۆ بە زوییەکی داخراو ناسراوە لەبەرئەوەی هیچ دەرچەیەکی دەریایی نیە.
+کۆسۆڤۆ دەورە دراوە بە کۆماری [[مەقدوونیا]] لە باشووری ڕۆژھەڵاتەوە و سربیا لە باکووری ڕۆژھەڵاتەوە [[سنجق]] و [[مۆنتینیگرۆ]] لە باکووری ڕۆژئاواوە و [[ئەڵبانیا]] لە باشوورەوە، پایتەختەکەی پریشتینا بە ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە دوو ملیۆن و سی سەد ھەزار کەس، و ڕووبەرەکەی ١٠،٥٧٧کم٢ و پانتاییەکی سەوز زۆربەی زەوییەکانی دادەپۆشێت کە بە شاخ و بەرزایی دەورە دراوە و چوار رووبار و ١٧ دەریاچەی تیایە، و پێش سەربەخۆیی و تا ئێستاش کۆسۆڤۆ بە زوییەکی داخراو ناسراوە لەبەرئەوەی ھیچ دەرچەیەکی دەریایی نیە.
-==ئابووری==
+== ئابووری ==
-بارودۆخی ئابووری کۆسۆڤۆ باش نیە بە هۆی ناکۆکی ڕەگەزییەوە تیایدا، ڕێژەی بێ کاری ئەگاتە %٥٠ لە کاتێکدا پێش جیایوونەوە لە سربیادا ئەگەیشتە %١٨.٨[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rb.html]، ئەمەش بە ژمارە ئاماژە بەو ستەمە ئەکات کە هەرێمەکە ئەیچەشت بە دەستی سربەوە، نیوەی کۆسۆڤییەکان تەمەنییان لە خوار ٣٥ ساڵەوەیە، و هەژارترین وڵاتە لە یۆگسلافیای پێشوو و یەکێتی ئەوروپادا، و ناوچەیەکی دەوڵەمەندە بە کانزاکان وەک قوڕقوشم و زینگ و زیو و کرۆم و ئاسن و نیکڵ و خەڵوزی بەردین.
+بارودۆخی ئابووری کۆسۆڤۆ باش نیە بە ھۆی ناکۆکی ڕەگەزییەوە تیایدا، ڕێژەی بێ کاری ئەگاتە %٥٠ لە کاتێکدا پێش جیایوونەوە لە سربیادا ئەگەیشتە %١٨.٨[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rb.html]، ئەمەش بە ژمارە ئاماژە بەو ستەمە ئەکات کە ھەرێمەکە ئەیچەشت بە دەستی سربەوە، نیوەی کۆسۆڤییەکان تەمەنییان لە خوار ٣٥ ساڵەوەیە، و ھەژارترین وڵاتە لە یۆگسلافیای پێشوو و یەکێتی ئەوروپادا، و ناوچەیەکی دەوڵەمەندە بە کانزاکان وەک قوڕقوشم و زینگ و زیو و کرۆم و ئاسن و نیکڵ و خەڵوزی بەردین.
-==سەرچاوەکان==
+== سەرچاوەکان ==
 <references/>
 * [http://news.bbc.co.uk/hi/arabic/world_news/newsid_7249000/7249037.stm ناڕەزایی لە بەلەگراد لەگەڵ ڕاگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کۆسۆڤۆ] بی بی سی عەرەبی
@@ ھێڵی ١٩٩: / ھێڵی ١٩٩: @@
 [[sm:Kosovo]]
 [[so:Kosofo]]
-[[sq:Kosova]]
+[[sq:Kosovo]]
 [[sr:Косово и Метохија]]
 [[su:Kosovo]]