پارێزگای کوردستان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١٠:٢٧، ١٣ی نیسانی ٢٠٢١

ئەم وتارە سەبارەت بە پارێزگای کوردستان نووسراوە. بۆ بینینی وتارە هاوشێوەکان بڕوانە ‏کوردستان (ڕوونکردنەوە).

پارێزگای کوردستان یان پارێزگای سنە (بە فارسی: استان کردستان‎) یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی گرینگی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە. لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسێی ھەمەدان و زەنگانە، لە باشوورەوە کرماشان، لە باکوورەوە ئازەربایجانی ڕۆژاوا و لە ڕۆژاواوە ھاوسنوورە لەگەڵ پارێزگای سلێمانیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان. لە سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦دا ١٦٠٣٠١١ کەس لە ٤٧١٣١٠ بنەماڵەدا دانیشتووی ھەبوو.^[١] ناوەندی ئەم پارێزگایە شاری سنەیە و شارە گەورەکانی کە زۆرتر لە ٣٠ ھەزار کەس دانیشتوویان بێت بریتین لە: سەقز، مەریوان، بانە، قوروە، ,دیواندەرە، بیجاڕ و کامیاران. زۆربەی دانیشتووانی ئەم پارێزگا بە شێوەزاری کوردیی ناوەندی و ژمارەیەکیش بە شێوەزارەکانی ھەورامی و کەلھوڕی قسە دەکەن.

پارێزگاکەش پێک ھاتووە لەم شارستانانە:

شارستان	ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
سنە	٥٠١٬٤٠٢
سەقز	٢٢٦٬٤٥١
مەریوان	١٩٥٬٢٦٣
بانە	١٥٨٬٦٩٠
قوروە	١٤٠٬١٩٢
کامیاران	١٠٢٬٨٥٦
بیجاڕ	٨٩٬١٦٢
دیواندەرە	٨٠٬٠٤٠
دێولان	٦٤٬٠١٥
سەوڵاوا	٤٤٬٩٤٠

دانیشتووان

گرووپە ڕەگەزییەکان لە پارێزگای کوردستان (٢٠١٦)
گرووپە ڕەگەزییەکان			ڕێژە
کورد			٩٩٫٢٪
ئەوانی تر			٠٫٨٪

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

^ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395^{[بەستەری مردوو]}

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] ttps://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395^{[بەستەری مردوو]}

[١]

@@ ھێڵی ١: / ھێڵی ١: @@
+{{نامەی ڕوونکردنەوە|پارێزگای کوردستان|‏کوردستان (ڕوونکردنەوە)}}
-{{
+{{زانیاریدانی نیشتنگە
+| ناوی فەرمی  = سنە
+| ناوی خۆماڵی  =
+| ناوەکانی دیکە  = سنە. سنە دیژ
+| جۆری نیشتنگە  =
+| وێنە   =
+| قەبارەی وێنە  = 400px
+| شرۆڤەی وێنە  =
+| وێنەی نەخشە  =[[File:Untitledkurdistan.png|thumb|پاریزگای سنە]]
+| قەبارەی نەخشە  =
+| شرۆڤەی نەخشە  =
+| دەرزی نەخشە  = [[File:Untitledkurdistan.png|thumb|پاریزگای سنە]]
+| شرۆڤەی دەرزی نەخشە =
+|latd=|latm=|lats=|latNS=
+|longd=|longm=|longs=|longEW=
+| جۆری دابەشکراو = [[وڵات]]
+| ناوی دابەشکراو = {{ئاڵا|کوردستان}}
+| جۆری دابەشکراو١ = [[ناوەند]]
+| ناوی دابەشکراو١ = [[سنە]]
+| جۆری دابەشکراو٢ =
+| ناوی دابەشکراو٢ =
+| سەردێڕی دامەزران =پاریزگای سنە
+| ڕێکەوتی دامەزران =
+| دامەزرێنەر =
+| ھۆکاری ناونران =
+| بەرزایی م =
+| دەرزی نەخشە 		= Iran
+| شرۆڤەی دەرزی نەخشە 	= جێگەی لە [[ئێران]]دا
+| دەرزی نەخشە١		= ڕۆژھەڵاتی کوردستان
+| شرۆڤەی دەرزی نەخشە١	= جێگەی لە [[کوردستان]]دا
+|latd=35|latm=18|lats=40|latNS=N
+|longd=46|longm=59|longs=40|longEW=E
+| ژمارەی دانیشتووان = ١٬٦٠٣٬٠١١
+| دانیشتووان لە  = [[٢٠١٦]]
+| جۆری دانیشتووانناسی١  = زمان و ئایین
+| سەرناوی١ دانیشتووانناسی١ = [[زمان]]
+| زانیاریی١ دانیشتووانناسی١   = [[کوردی]] ([[کوردیی ناوەندی|سۆرانی]])
+| سەرناوی٢ دانیشتووانناسی١ = [[ئایین]]
+| زانیاریی٢ دانیشتووانناسی١   = [[ئیسلام]] ([[سوننە]])
+| جۆری کۆدی ناوچە =
+| کۆدی ناوچە =}}
+'''پارێزگای کوردستان''' یان '''پارێزگای سنە''' ({{بە فارسی|استان کردستان}}) یەکێک لە پارێزگاکانی [[ئێران]] و بەشێکی گرینگی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]ە. لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسێی ھەمەدان و زەنگانە، لە باشوورەوە کرماشان، لە باکوورەوە ئازەربایجانی ڕۆژاوا و لە ڕۆژاواوە ھاوسنوورە لەگەڵ پارێزگای سلێمانیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان.
+لە سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦دا ١٦٠٣٠١١ کەس لە ٤٧١٣١٠ بنەماڵەدا دانیشتووی ھەبوو.<ref>https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395{{بەستەری مردوو|url=https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395 |date=ئازاری ٢٠٢٠}}</ref> ناوەندی ئەم پارێزگایە شاری [[سنە]]یە و شارە گەورەکانی کە زۆرتر لە ٣٠ ھەزار کەس دانیشتوویان بێت بریتین لە: [[سەقز]]، [[مەریوان]]، [[بانە]]، [[قوروە]]، ,[[دیواندەرە]]، [[بیجاڕ]] و [[کامیاران]]. زۆربەی دانیشتووانی ئەم پارێزگا بە شێوەزاری [[کوردیی ناوەندی]] و ژمارەیەکیش بە شێوەزارەکانی [[ھەورامی]] و [[کەلھوڕی]] قسە دەکەن.
+پارێزگاکەش پێک ھاتووە لەم شارستانانە:
+{| class="wikitable sortable"
+|-
+! شارستان!! ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
+|-
+| [[سنە (شارستان)|سنە]] || ٥٠١٬٤٠٢
+|-
+| [[سەقز (شارستان)|سەقز]] || ٢٢٦٬٤٥١
+|-
+| [[مەریوان (شارستان)|مەریوان]]|| ١٩٥٬٢٦٣
+|-
+|[[بانە (شارستان)|بانە]] || ١٥٨٬٦٩٠
+|-
+| [[قوروە (شارستان)|قوروە]] || ١٤٠٬١٩٢
+|-
+| [[کامیاران (شارستان)|کامیاران]] || ١٠٢٬٨٥٦
+|-
+|[[بیجاڕ (شارستان)|بیجاڕ]]|| ٨٩٬١٦٢
+|-
+| [[دیواندەرە (شارستان)|دیواندەرە]] || ٨٠٬٠٤٠
+|-
+| [[دێولان (شارستان)|دێولان]] || ٦٤٬٠١٥
+|-
+| [[سەوڵاوا (شارستان)|سەوڵاوا]] || ٤٤٬٩٤٠
+|}
 == دانیشتووان ==

ب و د پارێزگای کوردستان (سنە)
شارستانەکان و شارەکان	شارستانی بانە (بانە · ئارمردە · بۆیەن خواروو · کانی سوور) شارستانی بیجاڕ (بیجاڕ · باوەڕەشانی · یاسووکەند · تۆپاغاج · پیرتاج) شارستانی دیواندەرە (دیواندەرە · زەڕینە) شارستانی دێولان (دێولان · بۆلواناوا) شارستانی سنە (سنە · شوێشە) شارستانی سەقز (سەقز · ساحێو · سونەتە) شارستانی سەوڵاوا (سەوڵاوا · ھەورامان تەخت) شارستانی قوروە (قوروە · دڵوەران · دزە · سرێشاوا · مالوجە) شارستانی کامیاران (کامیاران · مووژژ) شارستانی مەریوان (مەریوان · کانیدینار)
پێرستی گوندەکان	گوندەکانی بانە گوندەکانی بیجاڕ گوندەکانی دیواندەرە گوندەکانی دێولان گوندەکانی سنە گوندەکانی سەقز گوندەکانی سەوڵاوا گوندەکانی قوروە گوندەکانی کامیاران گوندەکانی مەریوان
وتاری پەیوەندیدار	ناوەند: سنە زمان: کوردی (ناوەندی، باشووری، ھەورامی) و ئازەری ئایین: سوننەی شافعی و شیعە مێژوو: میرنشینی ئەردەڵان
بابەتی گەشتیاری	زرێبار ھەورامان ئەشکەوتی کەرەفتوو قەڵای زێویە ئاویەر باڵەخانەی خەسرەوئاوا زەماوەندی پیرشالیار مزگەوتی دوومنارە مزگەوتی شێخ مەزهەر چیای چلچەمە حەمام حاج ساڵە بازاڕی سەقز بازاڕی سنە بەنداوی لەگزی ساکز قورئانی نگڵ باڵەخانەی سالار سەعید (مووزەخانەی سنە)