پارێزگای کوردستان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١١:٠٨، ٧ی ئازاری ٢٠٢١

ئەم وتارە سەبارەت بە پارێزگای کوردستان نووسراوە. بۆ بینینی وتارە هاوشێوەکان بڕوانە ‏کوردستان (ڕوونکردنەوە).

پارێزگای کوردستان یان پارێزگای سنە (بە فارسی: استان کردستان‎) یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی گرینگی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە. لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسێی ھەمەدان و زەنگانە، لە باشوورەوە کرماشان، لە باکوورەوە ئازەربایجانی ڕۆژاوا و لە ڕۆژاواوە ھاوسنوورە لەگەڵ پارێزگای سلێمانیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان. لە سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦دا ١٦٠٣٠١١ کەس لە ٤٧١٣١٠ بنەماڵەدا دانیشتووی ھەبوو.^[١] ناوەندی ئەم پارێزگایە شاری سنەیە و شارە گەورەکانی کە زۆرتر لە ٣٠ ھەزار کەس دانیشتوویان بێت بریتین لە: سەقز، مەریوان، بانە، قوروە، ,دیواندەرە، بیجاڕ و کامیاران. زۆربەی دانیشتووانی ئەم پارێزگا بە شێوەزاری کوردیی ناوەندی و ژمارەیەکیش بە شێوەزارەکانی ھەورامی و کەلھوڕی قسە دەکەن.

پارێزگاکەش پێک ھاتووە لەم شارستانانە:

شارستان	ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
سنە	٥٠١،٤٠٢
سەقز	٢٢٦،٤٥١
مەریوان	١٩٥،٢٦٣
بانە	١٥٨،٦٩٠
قوروە	١٤٠،١٩٢
کامیاران	١٠٢،٨٥٦
بیجاڕ	٨٩،١٦٢
دیواندەرە	٨٠،٠٤٠
دێولان	٦٤،٠١٥
سەوڵاوا	٤٤،٩٤٠

سەرچاوەکان

^ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395^{[بەستەری مردوو]}

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

دەروازەی کوردستان

[1] ttps://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395^{[بەستەری مردوو]}

[١]

@@ ھێڵی ٣٦: / ھێڵی ٣٦: @@
 | کۆدی ناوچە =}}
-'''پارێزگای کوردستان''' یان '''پارێزگای سنە''' (بە [[فارسی]]: ''استان کردستان'') یەکێک لە پارێزگاکانی [[ئێران]] و بەشێکی گرینگی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]ە. لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسێی ھەمەدان و زەنگانە، لە باشوورەوە کرماشان، لە باکوورەوە ئازەربایجانی ڕۆژاوا و لە ڕۆژاواوە ھاوسنوورە لەگەڵ پارێزگای سلێمانیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان.
+'''پارێزگای کوردستان''' یان '''پارێزگای سنە''' ({{بە فارسی|استان کردستان}}) یەکێک لە پارێزگاکانی [[ئێران]] و بەشێکی گرینگی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]ە. لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسێی ھەمەدان و زەنگانە، لە باشوورەوە کرماشان، لە باکوورەوە ئازەربایجانی ڕۆژاوا و لە ڕۆژاواوە ھاوسنوورە لەگەڵ پارێزگای سلێمانیی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان.
 لە سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦دا ١٦٠٣٠١١ کەس لە ٤٧١٣١٠ بنەماڵەدا دانیشتووی ھەبوو.<ref>https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395{{بەستەری مردوو|url=https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-بە-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395 |date=ئازاری ٢٠٢٠}}</ref> ناوەندی ئەم پارێزگایە شاری [[سنە]]یە و شارە گەورەکانی کە زۆرتر لە ٣٠ ھەزار کەس دانیشتوویان بێت بریتین لە: [[سەقز]]، [[مەریوان]]، [[بانە]]، [[قوروە]]، ,[[دیواندەرە]]، [[بیجاڕ]] و [[کامیاران]]. زۆربەی دانیشتووانی ئەم پارێزگا بە شێوەزاری [[کوردیی ناوەندی]] و ژمارەیەکیش بە شێوەزارەکانی [[ھەورامی]] و [[کەلھوڕی]] قسە دەکەن.

ب و د پارێزگای کوردستان (سنە)
شارستانەکان و شارەکان	شارستانی بانە (بانە · ئارمردە · بۆیەن خواروو · کانی سوور) شارستانی بیجاڕ (بیجاڕ · باوەڕەشانی · یاسووکەند · تۆپاغاج · پیرتاج) شارستانی دیواندەرە (دیواندەرە · زەڕینە) شارستانی دێولان (دێولان · بۆلواناوا) شارستانی سنە (سنە · شوێشە) شارستانی سەقز (سەقز · ساحێو · سونەتە) شارستانی سەوڵاوا (سەوڵاوا · ھەورامان تەخت) شارستانی قوروە (قوروە · دڵوەران · دزە · سرێشاوا · مالوجە) شارستانی کامیاران (کامیاران · مووژژ) شارستانی مەریوان (مەریوان · کانیدینار)
پێرستی گوندەکان	گوندەکانی بانە گوندەکانی بیجاڕ گوندەکانی دیواندەرە گوندەکانی دێولان گوندەکانی سنە گوندەکانی سەقز گوندەکانی سەوڵاوا گوندەکانی قوروە گوندەکانی کامیاران گوندەکانی مەریوان
وتاری پەیوەندیدار	ناوەند: سنە زمان: کوردی (ناوەندی، باشووری، ھەورامی) و ئازەری ئایین: سوننەی شافعی و شیعە مێژوو: میرنشینی ئەردەڵان
بابەتی گەشتیاری	زرێبار ھەورامان ئەشکەوتی کەرەفتوو قەڵای زێویە ئاویەر باڵەخانەی خەسرەوئاوا زەماوەندی پیرشالیار مزگەوتی دوومنارە مزگەوتی شێخ مەزهەر چیای چلچەمە حەمام حاج ساڵە بازاڕی سەقز بازاڕی سنە بەنداوی لەگزی ساکز قورئانی نگڵ باڵەخانەی سالار سەعید (مووزەخانەی سنە)