دەوڵەتی مەرینی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەوڵەتی مەرینی
 
No edit summary
ھێڵی ١٦٦: ھێڵی ١٦٦:
وێکی عەرەبی
وێکی عەرەبی


[[پۆل:مێژوو]]
[[پۆل:مێژووی ئیسلامی]]
[[پۆل:مێژووی ئیسلامی]]



وەک پێداچوونەوەی ‏١٢:٣٤، ٢١ی تەممووزی ٢٠١١

دەوڵەتی مەرینی
نەخشە

خاکەکانی ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی مەرینی
زانیاریی گشتی
پایتەخت فاس
مێژووى دامەزراندن ١٢٤٤ ز
مێژووى ڕوخان ١٤٦٥ ز
ئایین ئیسلام

مەرینیەکان، نیشتەجێبوون لە ناوچەی زاب لە باشوری ڕۆژهەڵاتی جەزائیر، بنەماڵەیەکی دەسەڵاتداربوون حوکمی مەغریبیان کرد لە نێوان ساڵانی ١٢٤٤-١٤٦٥ز, وبارەگاکەیان فاس بوو.

مێژوویان

مەرینیەکان دەرچوون لە هۆزی زەناتەی ئەمازیغی ئەسڵیان لە ناوچەی زاب بوو لە باشوری ڕۆژهەڵاتی جەزائیر، جێگیربوون لە ناوچەکانی ڕۆژهەڵات و باشوری ڕۆژهەڵاتی مەغریب، دوای چەندین هەڵمەت لەگەڵ موەحیدەکاندا، مەرینیەکان لە سەردەمی هەردوو برا ئەبو یەحیا عەبدول حەق (١٢٤٤-١٢٥٨)ز وپاشان ئەبویوسف (١٢٥٨-١٢٨٦)ز توانیان دەست بگرن بەسەر چەندین شاردا مکناس ساڵی ١٢٤٤ز وفاس ساڵی ١٢٤٨ز و هەروەها لە ساڵی ١٢٦٩ دەستیانگرت بەسەر کۆتایی موەحیدەکاندا، و پاشان دەستیان کرد بە ڕێکخستنی سوپایەکی بەهێز تا بتوانن پارێزگاری لە ناوچەکانیان بکەن، چەندین شەڕیان کرد لەسەر خاکی ئەندەلوس لە سەردەمی ئەبویەعقوب یوسف (١٢٨٦-١٣٠٧)ز، فراوانبوون بەلای جەزائیردا (دەستیان گرت بەسەر وەهران وشاری جەزائیر)، دەوڵەت گەیشتە بەرزترین ئاستی لە سەردەمی ئەبو حەسەن عەلی پاشان ئەبو عەنان فارس، و چالاکی بیناسازی پێشکەوت، و ئەبوعەنان دەستی گرت بەسەر تەلمیساندا وبەردەوام بوو تا گەیشتە تونس و سەندی لە دەستی حەفسیەکان.

ڕووخان

لە ساڵی ١٣٥٨وە دەوڵەتی مەرینی بە خێرایی داڕما، دوای ئەوەی دانیشتوانی فاس شۆڕشیانکرد بەسەر مەرینیەکاندا، دوای ئەوە کاروباری مەغریب کەوتە دەستی ویتاسیەکان.

لیستی سوڵتانەکان

  #  فەرمانڕەوا  ژیانی  ماوەی حوکم
١ ئەبو یوسف یەعقوب کوڕی عەبدول حەق  ١٢١٠-١٢٨٦   ١٢٦٩-١٢٨٦ 
٢ ئەبو یەعقوب یوسف ناسر  ....-....   ١٢٨٦-١٣٠٧ 
٣ ئەبو سلبت عامر  ....-....   ١٣٠٧-١٣٠٨ 
٤ ئەبو ڕەبیع سولەیمان  ....-....   ١٣٠٨-١٣١٠ 
٥ ئەبو سعید عوسمان کوڕی یەعقوب  ....-....   ١٣١٠-١٣٣١ 
٦ ئەبو حەسەن عەلی کوڕی عوسمان  ....-....   ١٣٣١-١٣٤٨ 
٧ ئەبو عەنان فارس کوڕی عەلی  ....-....   ١٣٤٨-١٣٥٨ 
٨ ئەبو سالم محەمەد کوڕی فارس  ....-....   ١٣٥٨-١٣٦١ 
٩ محەمەد کوڕی یەعقوب  ....-....   ١٣٦١-١٣٦٦ 
١٠ ئەبوعەزیزی یەکەم  ....-....   ١٣٦٦-١٣٧٢ 
  شەڕی ناوخۆ  ....-....   ١٣٧٢-١٣٨٤ 
١١ موسی کوڕی فارس  ....-....   ١٣٨٤-١٣٨٧ 
١٢ ئەبوعەبباس  ....-....   ١٣٨٧-١٣٩٣ 
١٣ عەبدول عەزیز  ....-....   ١٣٩٦-١٣٩٣ 
١٤ عەبدوڵڵا  ....-....   ١٣٩٦-١٣٩٨ 
١٥ عوسمان  ....-....   ١٣٩٨-١٤٢١ 
١٦ عەبدول حەق  ....-....   ١٤٢١-١٤٦٥ 
١٧ شەڕی ناوخۆ  ....-....   ١٤٦٥-١٤٧٢ 

سەرچاوەکان

وێکی عەرەبی