بواری موگناتیسی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ب here |
شائەمراز؛ چاکسازی بچووک |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە:Magnet0873.png|250px|left]] |
[[پەڕگە:Magnet0873.png|250px|left]] |
||
[[File:Ørsted - ger, 1854 - 682714 F.tif|thumb|[[Hans Christian Ørsted]], ''Der Geist in der Natur'', 1854]] |
[[File:Ørsted - ger, 1854 - 682714 F.tif|thumb|[[Hans Christian Ørsted]], ''Der Geist in der Natur'', 1854]] |
||
'''بواری موگناتیسی''' یان '''کادی موگناتیسی''' ([[ئینگلیزی]]: Magnetic field) گۆڕەپانێکی ھێزە کە کەرستە یان وردەڵەیەکی مەگنەتیسی یان گۆڕانێک لە [[کادی ئەلەکتریکی|کادێکی ئەلەکتریکیدا]]<ref name="e.f" |
'''بواری موگناتیسی''' یان '''کادی موگناتیسی''' (بە [[ئینگلیزی]]: Magnetic field) گۆڕەپانێکی ھێزە کە کەرستە یان وردەڵەیەکی مەگنەتیسی یان گۆڕانێک لە [[کادی ئەلەکتریکی|کادێکی ئەلەکتریکیدا]]<ref name="e.f"/> ھۆی درووستبوونیەتی. بە ھێز خستنەسەر کەرستە مەگنەتیسییەکانی دیکە یان جووڵاندنی بارگە ئەلەکتریکییەکان خۆی نیشان دەدات. کادی مەگنەتیسی لە ھەر شوێنێکدا بە ھەردوو ''توانا''<ref>magnitude</ref> و ''ئاڕاستە''<ref>direction</ref> دیاری دەکرێت؛ واتە ئەمە ''کادێکی ھەڵگرییە''.<ref>vector field</ref> |
||
بارگەیەکی ئەکەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبوونی [[کادی ئەلەکتریکی|کادێکی ئەلەکتریکی]]<ref name="e.f">electric field</ref> و ئەوە پێوەندی ھەیە بە کادی مەگنەتیسی؛ گۆڕانێک لە کادی مەگنەتیسی دەبێتە ھۆی درووستبوونی کادی ئەلەکتریکی و بە پێچەوانە، گۆڕان لە کادی ئەلەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبەنی کادی مەگنەتیسی. پێوەندی تەواوی نێوانی کادی ئەلەکتریکی و مەگنەتیسی و ھەروا تەزوو و بارگەکانی وا ئەوانی لێدرووست ئەبن، بە [[ھاوکێشەکانی مەکسوێڵ]]<ref>Maxwell's equations</ref> باسدەکرێن. وەک ئەمە نیشانی دەدات، کادی مەگنەتیسی و ئەلەکتریکی ھەردوو دیمانەی یەک شتن کە پێیدەڵێن [[کادی ئەلەکترۆمەگنەتیسی]]<ref>electromagnetic field</ref> |
بارگەیەکی ئەکەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبوونی [[کادی ئەلەکتریکی|کادێکی ئەلەکتریکی]]<ref name="e.f">electric field</ref> و ئەوە پێوەندی ھەیە بە کادی مەگنەتیسی؛ گۆڕانێک لە کادی مەگنەتیسی دەبێتە ھۆی درووستبوونی کادی ئەلەکتریکی و بە پێچەوانە، گۆڕان لە کادی ئەلەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبەنی کادی مەگنەتیسی. پێوەندی تەواوی نێوانی کادی ئەلەکتریکی و مەگنەتیسی و ھەروا تەزوو و بارگەکانی وا ئەوانی لێدرووست ئەبن، بە [[ھاوکێشەکانی مەکسوێڵ]]<ref>Maxwell's equations</ref> باسدەکرێن. وەک ئەمە نیشانی دەدات، کادی مەگنەتیسی و ئەلەکتریکی ھەردوو دیمانەی یەک شتن کە پێیدەڵێن [[کادی ئەلەکترۆمەگنەتیسی]].<ref>electromagnetic field</ref> |
||
== |
== سەرچاوەکان == |
||
{{سەرچاوەکان|٢}} |
|||
{{reflist}} |
|||
{{تووڵی دەروازە|فیزیک}} |
{{تووڵی دەروازە|فیزیک}} |
||
وەک پێداچوونەوەی ١٦:٢٧، ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩
بواری موگناتیسی یان کادی موگناتیسی (بە ئینگلیزی: Magnetic field) گۆڕەپانێکی ھێزە کە کەرستە یان وردەڵەیەکی مەگنەتیسی یان گۆڕانێک لە کادێکی ئەلەکتریکیدا[١] ھۆی درووستبوونیەتی. بە ھێز خستنەسەر کەرستە مەگنەتیسییەکانی دیکە یان جووڵاندنی بارگە ئەلەکتریکییەکان خۆی نیشان دەدات. کادی مەگنەتیسی لە ھەر شوێنێکدا بە ھەردوو توانا[٢] و ئاڕاستە[٣] دیاری دەکرێت؛ واتە ئەمە کادێکی ھەڵگرییە.[٤]
بارگەیەکی ئەکەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبوونی کادێکی ئەلەکتریکی[١] و ئەوە پێوەندی ھەیە بە کادی مەگنەتیسی؛ گۆڕانێک لە کادی مەگنەتیسی دەبێتە ھۆی درووستبوونی کادی ئەلەکتریکی و بە پێچەوانە، گۆڕان لە کادی ئەلەکتریکی دەبێتە ھۆی درووستبەنی کادی مەگنەتیسی. پێوەندی تەواوی نێوانی کادی ئەلەکتریکی و مەگنەتیسی و ھەروا تەزوو و بارگەکانی وا ئەوانی لێدرووست ئەبن، بە ھاوکێشەکانی مەکسوێڵ[٥] باسدەکرێن. وەک ئەمە نیشانی دەدات، کادی مەگنەتیسی و ئەلەکتریکی ھەردوو دیمانەی یەک شتن کە پێیدەڵێن کادی ئەلەکترۆمەگنەتیسی.[٦]
سەرچاوەکان
ئەم فیزیک وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |