ھاوبەر (ئەندازە): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
ب here |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە:Planes parallel.svg|وێنۆک|چەپ|250px |
[[پەڕگە:Planes parallel.svg|وێنۆک|چەپ|250px]] |
||
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک| |
[[پەڕگە:Parallel (PSF).png|وێنۆک|چەند نموونە هێڵ و چەماوەی هاوبەر (تەریب).]] |
||
'''هاوبەر''' یان '''تەریب''' <ref>بیرکاری ١٢ - کتێبی قوتابی، بڵاوکار: کۆمپانیای جیۆپرۆجێکتس</ref> ، وشەیەکە کە لە [[ئەندازە]]دا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو [[هێڵ (ئەندازە)|ھێڵ]] یان دوو [[ڕووتەخت]] (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو [[بۆشاییی ئیقلیدسی]]دا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت '''ھاوبەر''' (بە ئینگلیزی: ''Parallel''؛ بە عەرەبی: ''موازی'') ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن. |
'''هاوبەر''' یان '''تەریب''' <ref>بیرکاری ١٢ - کتێبی قوتابی، بڵاوکار: کۆمپانیای جیۆپرۆجێکتس</ref> ، وشەیەکە کە لە [[ئەندازە]]دا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو [[هێڵ (ئەندازە)|ھێڵ]] یان دوو [[ڕووتەخت]] (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو [[بۆشاییی ئیقلیدسی]]دا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت '''ھاوبەر''' (بە ئینگلیزی: ''Parallel''؛ بە عەرەبی: ''موازی'') ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن. |
||
ھێڵی ٧: | ھێڵی ٧: | ||
==هاوبەری ئیقلیدسی == |
==هاوبەری ئیقلیدسی == |
||
[[پەڕگە:Parallel_transversal.svg|وێنۆک| |
[[پەڕگە:Parallel_transversal.svg|وێنۆک|دوو هێڵی هاوبەر کە ڕاستەهێڵێکی تر هەردووکیانی بڕیوە.]] |
||
ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی هاوبەری ''a'' و ''b'' لە [[بۆشاییی ئیقلیدسی|بۆشاییەکی ئیقلیدسیدا]] بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە: |
ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی هاوبەری ''a'' و ''b'' لە [[بۆشاییی ئیقلیدسی|بۆشاییەکی ئیقلیدسیدا]] بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە: |
||
ھێڵی ١٦: | ھێڵی ١٦: | ||
==سەرچاوەکان== |
==سەرچاوەکان== |
||
{{دەروازە|ماتماتیک}} |
{{تووڵی دەروازە|ماتماتیک}} |
||
[[پۆل:ئەندازەی ئافین]] |
[[پۆل:ئەندازەی ئافین]] |
||
[[پۆل:ئەندازەی سەرەتایی]] |
[[پۆل:ئەندازەی سەرەتایی]] |
وەک پێداچوونەوەی ١٨:٥٠، ٩ی ئابی ٢٠١٩
هاوبەر یان تەریب [١] ، وشەیەکە کە لە ئەندازەدا ئاماژەدان بە یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی دوو ھێڵ یان دوو ڕووتەخت (یان زۆرتر) یان تێکەڵێک لەوانە (بۆ نموونە: ھێڵێک و ڕووتەختێک) لە ناو بۆشاییی ئیقلیدسیدا بەکاردەبرێت. دوو ھێڵ لە یەک ڕووتەختدا پێیان دەگووترێت ھاوبەر (بە ئینگلیزی: Parallel؛ بە عەرەبی: موازی) ئەگەر پێک نەگەن یان یەکتر نەبڕن.
هێما
دوو هێڵی هاوبەر لە بیرکاریدا بە هێما دەکرێ. بۆ نموونە واتە AB هاوبەرە لەگەڵ CD.
هاوبەری ئیقلیدسی
ئەگەر دوو ڕاستەهێڵی هاوبەری a و b لە بۆشاییەکی ئیقلیدسیدا بن، ئەوا ئەم تایبەتمەندیانەیان هەیە:
- هەموو خاڵەکانی ڕاستەهێڵی a دووریەکانیان لە خاڵەکانی ڕاستەهێڵی b یەکسانە.
- هەردوو ڕاستەهێڵەکە لە هەمان ڕووتەختدان بەڵام یەکتر نابڕن.
- ئەگەر ڕاستەهێڵێکی تر t هەردوو ڕاستەهێڵەکە ببڕێت لە هەمان ڕووتەختدا، ئەوا گۆشە-هاوجێگەکانی ناو یەکتر بڕەکە هاوشێوەی یەکترن.
سەرچاوەکان
- ^ بیرکاری ١٢ - کتێبی قوتابی، بڵاوکار: کۆمپانیای جیۆپرۆجێکتس