ئەستوونبوون (ئەندازە): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
ب here
ھێڵی ٥: ھێڵی ٥:
[[پەڕگە:perpendicular transversal v3.svg|وێنۆک|236px|چەپ]]
[[پەڕگە:perpendicular transversal v3.svg|وێنۆک|236px|چەپ]]
ئەگەر دوو ڕاستەھێڵی ''a'' و ''b'' ئەستوون بن لەسەر ڕاستەھێڵی ''c'' ئەوا ھەموو ئەو گۆشانەی لە ئەنجامی یەکتربڕینی ھێڵەکان پێک دێن، وەستاو دەبن. لە [[ئەندازەی ئیقلیدسی]]دا، ئەگەر دوو ھێڵ ئەستوون بن لەسەر ھێڵی سێھەم، ئەوا دوو ھێڵەکە [[ھاوبەر (ئەندازە)|ھاوبەر]] دەبن.
ئەگەر دوو ڕاستەھێڵی ''a'' و ''b'' ئەستوون بن لەسەر ڕاستەھێڵی ''c'' ئەوا ھەموو ئەو گۆشانەی لە ئەنجامی یەکتربڕینی ھێڵەکان پێک دێن، وەستاو دەبن. لە [[ئەندازەی ئیقلیدسی]]دا، ئەگەر دوو ھێڵ ئەستوون بن لەسەر ھێڵی سێھەم، ئەوا دوو ھێڵەکە [[ھاوبەر (ئەندازە)|ھاوبەر]] دەبن.
کەوایە ئەگەر ڕاستەھێڵێک ئەستوون بێت لەسەر دوو ڕاستەھێڵی تر، لە ھەمان ڕووتەخت، ئەوا دوو ڕاستەھێڵەکە ھاوبەر دەبن و لەگەڵ ڕاستەھێڵەکە ٨ گۆشەی وەستاو پێکدێنن.
کەوایە ئەگەر ڕاستەھێڵێک ئەستوون بێت لەسەر دوو ڕاستەھێڵی تر، لە ھەمان ڕووتەخت، ئەوا دوو ڕاستەھێڵەکە ھاوبەر دەبن و لەگەڵ ڕاستەھێڵەکە ٨ گۆشەی وەستاو پێکدێنن.


== ئەمانەش ببینە ==
== ئەمانەش ببینە ==
ھێڵی ١٤: ھێڵی ١٤:
*{{بیرخستنەوەی ویکی|بەستەر = https://fa.wikipedia.org/wiki/تعامد_(ھندسە)|سەردێڕ = تعامد (ھندسە)|زمان = فارسی|سەردان = ١٠ی ئەیلوولی ٢٠١٨}}
*{{بیرخستنەوەی ویکی|بەستەر = https://fa.wikipedia.org/wiki/تعامد_(ھندسە)|سەردێڕ = تعامد (ھندسە)|زمان = فارسی|سەردان = ١٠ی ئەیلوولی ٢٠١٨}}


{{تووڵی دەروازە|ماتماتیک}}

{{دەروازە|ماتماتیک}}


{{ئەندازە-کۆلکە}}
{{ئەندازە-کۆلکە}}

وەک پێداچوونەوەی ‏١٦:٢٢، ٩ی ئابی ٢٠١٩

ڕاستەهێڵی AB ئەستوونە لەسەر CD، لەبەر ئەوەی دوو گۆشەی وەستاو پێکدێنن (بە ڕەنگی نارنجی و شین دیاری کراوە).

لە ئەندازەی سەرەتاییدا، وشەی ئەستوون (بە ئینگلیزی: Perpendicular) ئاماژە دەکا بە پەیوەندی نێوان دوو ھێڵ. کاتێک دەڵێن ھێڵێک ئەستوونە لەسەر ئەوەی تر ئەگەر گۆشەکانی ئەنجامی یەکتربڕینی دوو ھێڵەکە وەستاو (لە پێوانەی ٩٠) بن. ئەستوونبوون، پەیوەندییەکی ھاوتایە، واتە ئەگەر ھێڵی ١ ئەستوون بێت لەسەر ٢، ئەوا ھێڵی ٢ ئەستوونە لەسەر ھێڵی ١.

ھێڵە ھاوبەرەکان

ئەگەر دوو ڕاستەھێڵی a و b ئەستوون بن لەسەر ڕاستەھێڵی c ئەوا ھەموو ئەو گۆشانەی لە ئەنجامی یەکتربڕینی ھێڵەکان پێک دێن، وەستاو دەبن. لە ئەندازەی ئیقلیدسیدا، ئەگەر دوو ھێڵ ئەستوون بن لەسەر ھێڵی سێھەم، ئەوا دوو ھێڵەکە ھاوبەر دەبن. کەوایە ئەگەر ڕاستەھێڵێک ئەستوون بێت لەسەر دوو ڕاستەھێڵی تر، لە ھەمان ڕووتەخت، ئەوا دوو ڕاستەھێڵەکە ھاوبەر دەبن و لەگەڵ ڕاستەھێڵەکە ٨ گۆشەی وەستاو پێکدێنن.

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان