ناوەندگەرێتی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
No edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
ھێڵی ٣: ھێڵی ٣:


لە بەرامبەر ناوەندگەرێتیدا سیستەمی نامەرکەزی (دیسەنتراڵیزم) لە ئارادایە لەم جۆرە حوکمەتانەدا بە پێچەوانەوە، هەموو دەسەڵاتەکان لە ناوەند چەق نابەستێ بەڵکوو دەڤەرە ئۆتۆنۆمی یا فیدراڵییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا ئەرکەکانی خۆیان جێبەجێ دەکەن و لە چوارچێوەی هەندێک یاسای دیاریکراو لە کاروباری ناوخۆییدا سەربەخۆییان پێ ئەدرێت. نموونەی بەرچاوی ئەم جۆرە حوکمەتە، سیستەمی فیدڕاڵیزمە.
لە بەرامبەر ناوەندگەرێتیدا سیستەمی نامەرکەزی (دیسەنتراڵیزم) لە ئارادایە لەم جۆرە حوکمەتانەدا بە پێچەوانەوە، هەموو دەسەڵاتەکان لە ناوەند چەق نابەستێ بەڵکوو دەڤەرە ئۆتۆنۆمی یا فیدراڵییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا ئەرکەکانی خۆیان جێبەجێ دەکەن و لە چوارچێوەی هەندێک یاسای دیاریکراو لە کاروباری ناوخۆییدا سەربەخۆییان پێ ئەدرێت. نموونەی بەرچاوی ئەم جۆرە حوکمەتە، سیستەمی فیدڕاڵیزمە.

== بەکارهێنانی لە لایەن حیزب و وڵاتەکانەوە ==
حیزبی بزووتنەوەی پاکستان بۆ دادپەروەری (پاکستان تەحریک ئینساف) دامەزراو لە لایەن عیمران خانەوە، خۆی بە حیزبێکی ناوەندگەرا دەزانێت. لە دوای هەڵبژاردنە گشتییەکانی ٢٠١٣، ئەم حیزبە لە ڕووی ژمارەی دەنگەکانەوە بوو بە دووەمین حیزبی گەورەی پاکستان. لە تەمووزی ٢٠١٨دا ئەم حیزبە بە براوەی هەڵبژاردنەکانی پاکستان و عیمران خان، سەرۆکی حیزبەکە بوو بە سەرۆک وەزیران.


== سەرچاوەکان ==
== سەرچاوەکان ==
١. فەرهەنگی زانستی سیاسی، ئەحمەد شەبانی
١. فەرهەنگی زانستی سیاسی، ئەحمەد شەبانی

٢. ویکیپیدیای ئینگلیزی

وەک پێداچوونەوەی ‏١٦:٤٧، ٧ی ئەیلوولی ٢٠١٨

ناوەندگەرێتی (سەنتراڵیزم) لە وشەی لاتینی centrum بە واتای ناوەند وەرگیراوە. لە زاراوەی سیاسیدا بە سیستەمێکی دەسەڵاتداری دەگوترێ کە هەموو کاروبارە ئابووری و سیاسی و ئیدارییەکان لە ناوەندی وڵاتدا کۆ دەبێتەوە و هەموو دامودەزگا ناوچەیی و پارێزگاکان دەبێ ملکەچی دەسەڵات و بڕیارەکانی ناوەند بن. ڕژێمی هیتلەر نموونەیەکی تۆخی ئەم سیستەمەیە بە چەشنێک کە لەم حوکمەتەدا پلە و پایە ناوچەییەکان تاکوو ئاستی دەزگا نزمەکانی حوکمەتی ناوندی داکشا بوون.

لە بەرامبەر ناوەندگەرێتیدا سیستەمی نامەرکەزی (دیسەنتراڵیزم) لە ئارادایە لەم جۆرە حوکمەتانەدا بە پێچەوانەوە، هەموو دەسەڵاتەکان لە ناوەند چەق نابەستێ بەڵکوو دەڤەرە ئۆتۆنۆمی یا فیدراڵییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا ئەرکەکانی خۆیان جێبەجێ دەکەن و لە چوارچێوەی هەندێک یاسای دیاریکراو لە کاروباری ناوخۆییدا سەربەخۆییان پێ ئەدرێت. نموونەی بەرچاوی ئەم جۆرە حوکمەتە، سیستەمی فیدڕاڵیزمە.

بەکارهێنانی لە لایەن حیزب و وڵاتەکانەوە

حیزبی بزووتنەوەی پاکستان بۆ دادپەروەری (پاکستان تەحریک ئینساف) دامەزراو لە لایەن عیمران خانەوە، خۆی بە حیزبێکی ناوەندگەرا دەزانێت. لە دوای هەڵبژاردنە گشتییەکانی ٢٠١٣، ئەم حیزبە لە ڕووی ژمارەی دەنگەکانەوە بوو بە دووەمین حیزبی گەورەی پاکستان. لە تەمووزی ٢٠١٨دا ئەم حیزبە بە براوەی هەڵبژاردنەکانی پاکستان و عیمران خان، سەرۆکی حیزبەکە بوو بە سەرۆک وەزیران.

سەرچاوەکان

١. فەرهەنگی زانستی سیاسی، ئەحمەد شەبانی

٢. ویکیپیدیای ئینگلیزی