بالکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب «بەلقان»ی گواستەوە بۆ «بالکان»: بالکان باوترە، بە تایبەت لە ڕۆژھەڵاتی کوردستاندا
+ {{خاوێنکردن}}
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
[[پەڕگە:Balkan topo en.jpg|thumb|320px|بەلقان]]
[[پەڕگە:Balkan topo en.jpg|thumb|320px|بەلقان]]
بەلقان نیمچە دوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی [[ئەوروپا]], ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨,٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە, وژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس, ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە [[شاخی بەلقان]] کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی [[بولگاریاوە|بولگاریا]] تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری [[سربیا]], و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی [[ئەوروپا]]دا.
'''بالکان''' یان '''بەلقان''' نیمچەدوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی [[ئەوروپا]]، ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە و ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس. ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە [[شاخی بەلقان]] کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی [[بولگاریا]]وە تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری [[سربیا]] و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی [[ئەورووپا]]دا.


==پێناسە و سنور==
==پێناسە و سنور==


===نیمچە دوورگەی بەلقان===
===نیمچەدوورگەی بەلقان===
زۆرجار بە بالکان دەوترێت نیمچەدوورگەی بالکان بەو سیفەتەی کە سێ لای بە ئاو دەورە دراوە، کە [[دەریای ڕەش]] لە ڕۆژھەڵاتی و بەشێکی [[دەریای ناوەڕاست]] لە باشوری ولە ڕۆژئاواییدا [[دەریای ئیدریاتیک]] و [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئەیونی]] و [[دەریای ئیجە]] ھەیە. تەنھا پەردێک ئەیبەستێتەوە بە قاڕەی ئەورپاوە.

زۆرجار بە بەلقان ئەوترێت نیمچە دوورگەی بەلقان بەو سیفەتەی کە سێ لای بە ئاو دەورە دراوە, کە [[دەریای ڕەش]] لە ڕۆژھەڵاتی و بەشێکی [[دەریای ناوەڕاست]] لە باشوری ولە ڕۆژئاواییدا [[دەریای ئیدریاتیک]] و [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئەیونی]] و [[دەریای ئیجە]] ھەیە, تەنھا پەردێک ئەیبەستێتەوە بە قاڕەی [[ئەورپا]]وە.




ھێڵی ١٤: ھێڵی ١٤:


===سنور===
===سنور===
[[ڕووباری زانوب]] و [[ساڤا]] سنوری باکوری بەلقان پێک دەھێنن, و لە باشوریەوە [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئیجە]] و [[دەریای دەردنیلە]], و لە ڕۆژھەڵاتیەوە [[دەریای ڕەش]] و[[ گەروی بسفۆر]]ە, و[[دەریای ئەدریاتیک]] و [[دەریای ئەیونی]] ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.
ڕووباری [[زانوب]] و [[ساڤا]] سنووری باکووری بالکان پێک دەھێنن و لە باشووریەوە [[دەریای مەڕمەڕە]] و [[دەریای ئیجە]] و [[دەریای دەردنیلە]], و لە ڕۆژھەڵاتیەوە [[دەریای ڕەش]] و[[ گەروی بسفۆر]]ە, و[[دەریای ئەدریاتیک]] و [[دەریای ئەیونی]] ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.




ھێڵی ٢٠: ھێڵی ٢٠:
ناوچەی نیمچە دوورکەی بەلقان ئەم وڵاتانە ئەگرێتەوە,
ناوچەی نیمچە دوورکەی بەلقان ئەم وڵاتانە ئەگرێتەوە,


[[ئەلبانیا]]
* [[ئەلبانیا]]
* [[کۆسۆڤۆ]]

* [[بولگاریا]]
[[کۆسۆڤۆ]]
* [[بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا]]

* [[سربیا]]
[[بولگاریا]]
* [[شاخی ڕەش]]

* [[کرۆواتیا]]
[[بۆسنە وھەرسک]]
* [[مەقدوونیا]]

[[سربیا]]
* [[یۆنان]]

[[شاخی ڕەش]]

[[کرواتیا]]

[[کۆماری مەقدۆنیا]]

[[یۆنان]]
ھەروەھا ھەندێک لە لێکۆڵەرەوان [[ڕۆمانیا]] و [[سلۆڤینیا]] و [[مۆلداڤیا]] لە کۆمەڵی وڵاتەکانی بەلقان دائەنێن لەگەڵ ئەوەی ناکونە ناو نیمچە دوورگەکەوە بەلام بە ھۆی پەیوەندیە مێژوویی و سیاسیەکانیان لەگەڵ ھەرێمەکەدا.
ھەروەھا ھەندێک لە لێکۆڵەرەوان [[ڕۆمانیا]] و [[سلۆڤێنیا]] و [[مۆلداڤیا]] لە کۆمەڵی وڵاتەکانی بەلقان دائەنێن لەگەڵ ئەوەی ناکونە ناو نیمچە دوورگەکەوە بەلام بە ھۆی پەیوەندیە مێژوویی و سیاسیەکانیان لەگەڵ ھەرێمەکەدا.





وەک پێداچوونەوەی ‏٢٠:٢١، ١٤ی نیسانی ٢٠١١

بەلقان

بالکان یان بەلقان نیمچەدوورگەیەکە ئەکەوێتە بەشی باشوری ڕۆژھەڵاتی قاڕەی ئەوروپا، ڕووبەرەکەی ئەگاتە نزیکەی ٧٢٨٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە و ژمارەی دانیشتوانی ئەگاتە زیاتر لە ٥٣ ملیۆن کەس. ناوی ناوچەکە وەرگیراوە لە زنجیرە شاخی بەلقان کە درێژدەبێتەوە لە ناوەندی بولگاریاوە تا ڕۆژھەڵاتی کۆماری سربیا و یەکێکە لە ناوچە مێژوویی و جوگرافیە گرنگەکان لە قاڕەی ئەورووپادا.

پێناسە و سنور

نیمچەدوورگەی بەلقان

زۆرجار بە بالکان دەوترێت نیمچەدوورگەی بالکان بەو سیفەتەی کە سێ لای بە ئاو دەورە دراوە، کە دەریای ڕەش لە ڕۆژھەڵاتی و بەشێکی دەریای ناوەڕاست لە باشوری ولە ڕۆژئاواییدا دەریای ئیدریاتیک و دەریای مەڕمەڕە و دەریای ئەیونی و دەریای ئیجە ھەیە. تەنھا پەردێک ئەیبەستێتەوە بە قاڕەی ئەورپاوە.


بەلقان

لە ماوەی سەردەمەکاندا بەلقان کەوتۆتە سەر سنوری ئیمپراتۆریەتە گەورەکان, لەبەر ئەوە مێژووەکەی لێوانلێوە لە شەڕ و شۆڕش و جەنگ و ململانێی لە نێوان نەتەوەکان لە سەردەمی ئیمپراتۆری ڕۆمانیەوە پاشان دەوڵەتی عوسمانی و تا کاتی شەڕی یۆگسلافیا, لەبەر ئەو ھۆیە ناوی بەلقان بەستراوە بە توندوتیژی و ململانێی ئاینی ونەژادی.

وڵاته‌كانی به‌لقان

سنور

ڕووباری زانوب و ساڤا سنووری باکووری بالکان پێک دەھێنن و لە باشووریەوە دەریای مەڕمەڕە و دەریای ئیجە و دەریای دەردنیلە, و لە ڕۆژھەڵاتیەوە دەریای ڕەش وگەروی بسفۆرە, ودەریای ئەدریاتیک و دەریای ئەیونی ئەکەونە ڕۆژئاوایەوە.


وڵاتەکانی بەلقان

ناوچەی نیمچە دوورکەی بەلقان ئەم وڵاتانە ئەگرێتەوە,

ھەروەھا ھەندێک لە لێکۆڵەرەوان ڕۆمانیا و سلۆڤێنیا و مۆلداڤیا لە کۆمەڵی وڵاتەکانی بەلقان دائەنێن لەگەڵ ئەوەی ناکونە ناو نیمچە دوورگەکەوە بەلام بە ھۆی پەیوەندیە مێژوویی و سیاسیەکانیان لەگەڵ ھەرێمەکەدا.


سەرچاوەکان

وێکپیدیای عەرەبی