سینەمای کوردی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پەرەپێدان و درێژکردنەوەی وتار
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Cinema sirwan erbil.jpg|وێنۆک|سینەما سیروان لە هەولێر، یەکێ لەسینەما کلاسیکییە تاک سکرینەکان.]]
[[پەڕگە:Cinema sirwan erbil.jpg|وێنۆک|سینەما سیروان لە هەولێر، یەکێ لەسینەما کلاسیکییە تاک سکرینەکان.]]
[[پەڕگە:BahmanGhobadi.JPG|وێنۆک|بەهمەن قوبادی دەرهێنەری کورد لە کۆنگرەیەکی ئیسپانیا.]]
[[پەڕگە:BahmanGhobadi.JPG|وێنۆک|بەهمەن قوبادی دەرهێنەری کورد لە کۆنگرەیەکی ئیسپانیا.]]
'''سینەمای کوردی''' مەبەست لێی ئەو فیلمانەن کە بە [[زمانی کوردی]] بەرهەمهاتوون. فیلمی (Zare) لەساڵی ١٩٢٨ بە یەکەمین فیلمی کوردی دادەنرێت {{ژێدەر}}کە لە ئەرمینیای [[یەکێتیی سۆڤیەت]] بەرهەمهاتووە. بەڵام سینەمای کوردی لەدوای ساڵی ٢٠٠٠ گەشەی بەخۆوەبینی. فیلمسازی کوردی [[یەڵماز گونەی]] بەیەکێ لە دامەزرێنەر و باوکی سینەمای کوردی دادەنرێت، یەڵماز لەڕێگای فیلمەکانی کەلتووری کوردی وەشاندەکرد لەوانە فیلمی [[ڕێ (فیلم)|ڕێ]] و (Suru).<ref>{{cite book|last1=Biswas|first1=Pradip|title=Yilmaz Guney: Cineaste Militant|date=1999|publisher=the University of Michigan|location=USA|page=10|url=https://books.google.iq/books?id=cehkAAAAMAAJ&q=Yilmaz+Guney&dq=Yilmaz+Guney&hl=en&sa=X&redir_esc=y}}</ref> دواتر بەهاتنی دەرهێنەرەکانی وەک [[بەهمەن قوبادی]]، جانۆ ڕۆژبەیانی، مانۆ خەلیلی و دەیان دەرهێنەری دیکەش ئەوا سینەمای کوردی لە [[ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست]] گیرسایەوە. لەگەڵ ئەوەش چەندین دەرهێنەر لەدەرەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەوانە [[هونەر سەلیم]] کارییان لەسەر فیلمی کوردی کردووە.
'''سینەمای کوردی''' مەبەست لێی ئەو فیلمانەن کە بە [[زمانی کوردی]] بەرهەمهاتوون. فیلمی (Zare) لەساڵی ١٩٢٨ بە یەکەمین فیلمی کوردی دادەنرێت {{ژێدەر}}کە لە ئەرمینیای [[یەکێتیی سۆڤیەت]] بەرهەمهاتووە. بەڵام سینەمای کوردی لەدوای ساڵی ٢٠٠٠ گەشەی بەخۆوەبینی. فیلمسازی کوردی [[یەڵماز گونەی]] بەیەکێ لە دامەزرێنەر و باوکی سینەمای کوردی دادەنرێت، یەڵماز لەڕێگای فیلمەکانی کەلتووری کوردی وەشاندەکرد لەوانە فیلمی [[ڕێ (فیلم)|ڕێ]] و (Suru).<ref>{{cite book|last1=Biswas|first1=Pradip|title=Yilmaz Guney: Cineaste Militant|date=1999|publisher=the University of Michigan|location=USA|page=10|url=https://books.google.iq/books?id=cehkAAAAMAAJ&q=Yilmaz+Guney&dq=Yilmaz+Guney&hl=en&sa=X&redir_esc=y}}</ref> دواتر بەهاتنی دەرهێنەرەکانی وەک [[بەهمەن قوبادی]]، جانۆ ڕۆژبەیانی، مانۆ خەلیلی و دەیان دەرهێنەری دیکەش ئەوا سینەمای کوردی لە [[ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست]] گیرسایەوە. لەگەڵ ئەوەش چەندین دەرهێنەر لەدەرەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەوانە [[هونەر سەلیم]] کارییان لەسەر فیلمی کوردی کردووە.


'''١٠ لە باشترین فیلمە هەڵسەنگێندراوەکانی کوردی لە [https://www.imdb.com/ IMDB]:'''

* [[وڵاتە تیژە شیرینەکەم|وڵاتە تیژە شیرینەکەم (٢٠١٣)]]، دەرهێنەر: [[ھونەر سەلیم|هونەر سەلیم]]
* دەیڤد و لەیلا (٢٠٠٦)،
* [[کیسەڵەکانیش دەفڕن|کیسەڵەکانیش دەفڕن (٢٠٠٤)]]، دەرهێنەر: [[بەھمەن قوبادی|بەهمەن قوبادی]]
* ڤۆدکا لیمۆ (٢٠٠٤)، دەرهێنەر: هونەر سەلیم
* [[ژیان (فیلم)|ژیان (٢٠٠٣)]]، دەرهێنەر: [[جانۆ ڕۆژبەیانی]]
* [[جێھێڵراو لە عێراق|جێهێڵراو لە عێراق (٢٠٠٢)]]، دەرهێنەر: بەهمەن قوبادی
* [[کاتێک بۆ مەستیی ئەسپەکان|کاتێک بۆ مەستی ئەسپەکان (٢٠٠٠)]]، دەرهێنەر: بەهمەن قوبادی
* [[دیوار (١٩٨٣)|دیوار (١٩٨٣)،]] دەرهێنەر: [[یەڵماز گونەی]]
* [[ڕێگا (١٩٨٢)]]، دەرهێنەر: یەڵماز گونەی
* [[زارا (١٩٢٦)]]، دەرهێنەر: هامۆ بەکنازەریان


== ژێدەرەکان ==
== ژێدەرەکان ==

وەک پێداچوونەوەی ‏١٩:٤١، ٢٥ی ئابی ٢٠١٨

سینەما سیروان لە هەولێر، یەکێ لەسینەما کلاسیکییە تاک سکرینەکان.
بەهمەن قوبادی دەرهێنەری کورد لە کۆنگرەیەکی ئیسپانیا.

سینەمای کوردی مەبەست لێی ئەو فیلمانەن کە بە زمانی کوردی بەرهەمهاتوون. فیلمی (Zare) لەساڵی ١٩٢٨ بە یەکەمین فیلمی کوردی دادەنرێت[ژێدەر پێویستە]کە لە ئەرمینیای یەکێتیی سۆڤیەت بەرهەمهاتووە. بەڵام سینەمای کوردی لەدوای ساڵی ٢٠٠٠ گەشەی بەخۆوەبینی. فیلمسازی کوردی یەڵماز گونەی بەیەکێ لە دامەزرێنەر و باوکی سینەمای کوردی دادەنرێت، یەڵماز لەڕێگای فیلمەکانی کەلتووری کوردی وەشاندەکرد لەوانە فیلمی ڕێ و (Suru).[١] دواتر بەهاتنی دەرهێنەرەکانی وەک بەهمەن قوبادی، جانۆ ڕۆژبەیانی، مانۆ خەلیلی و دەیان دەرهێنەری دیکەش ئەوا سینەمای کوردی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست گیرسایەوە. لەگەڵ ئەوەش چەندین دەرهێنەر لەدەرەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەوانە هونەر سەلیم کارییان لەسەر فیلمی کوردی کردووە.

١٠ لە باشترین فیلمە هەڵسەنگێندراوەکانی کوردی لە IMDB:

ژێدەرەکان

  1. ^ Biswas, Pradip (1999). Yilmaz Guney: Cineaste Militant. USA: the University of Michigan. p. 10.