محەممەد موکری

محەممەد موکری لە ساڵی ٢٠٠٥دا

محەممەد موکری (١٩٢١، کرماشان - ٢٠٠٧، پاریس) لێکۆڵەر، نووسەر و سیاسەتمەداری کوردی خەڵکی ئێران بوو.

ژیان

لە ساڵی ١٩٢١ لە کرماشان و لە بنەماڵەی ئەمیر سەیفەددین موکری کە لە سەدەی ١٧دا حاکمی ناوچەکە بووە لەدایک بووە.

لە ١٣ ساڵیدا بۆ قۆناغی خوێندنی ناوەندی دەچێت بۆ تاران. ھەر لەوێ درێژە بە خوێندن دەدات. ساڵی ١٩٤٩ لە زانکۆی تاران پلەی دکتۆرای لە زمان و ئەدەب بەدەست ھێناوە کە نامەکەی لەسەر جیاوازیی شێوەزارەکانی کوردی بووە.

لە ساڵی ١٩٥١ بەڕێوەبەری گشتیی وەزارەتی پەروەردەی ئێران بووە.

لە ھاوڕێیانی محەممەد موسەددیق بووە. پاش ڕووخانی حکوومەتی موسەددیق لە ١٩٥٣دا، ماوەی ساڵێک لە زیندان بووە و پاشان وڵاتی بەجێ ھێشتووە و لە پاریس نیشتەجێی بووە. لەدوای سەرکەوتنی شۆڕشی ئیسلامیی ئێران گەڕاوەتەوە و بۆ ماوەی چەند ساڵ باڵیۆزی کۆماری ئیسلامی ئێران لە یەکێتیی سۆڤیەت بووە.

بەرھەمەکانی

زۆربەی بەرھەمەکانی لەسەر زمان و ئایین و کلتووری کورد بووە و بە فارسی و فەڕەنسی بڵاوی کردوونەتەوە.

ھەندێک لە بەرھەمەکانی بریتین لە:

• «گۆرانی یا ترانه‌های کردی»، تهران: کتابخانه دانش، ١٩٥٠.
• «فرهنگ نام‌های پرندگان در لهجه‌های غرب ایران»، تهران، ١٩٧٩.
• «فرهنگ فارسی»
• «عشایر کرد، ایل سنجابی، تاریخچە، جغرافیا، تیرە»، تهران: کتابخانه دانش،١٩٥١، چاپ سوم پاریس، ١٩٩٣.
• «داستان بیژن و منیجە بزبان گورانی»، پاریس، ١٩٦٦.
• «بهلول دانا و یاران حقیقت»، پاریس، ١٩٧٤.

گرێدان بۆ دەرەوە

• سایتی دکتۆر محەممەد موکری (بە زمانی فەڕەنسی)