سێگۆشە

سێگۆشە

سێگۆشە یەکێک لە شێوە بنچینەیی‌یەکانی ئەندازەیە: چەندگۆشەیەکە خاوەنی سێ کونج یان گۆشەیە و سێ لا یان پەلی ھەیە کە لەتە ھێڵن. سێگۆشەیەک کە سەرەکانی B، A، و C بن بەم جۆرە نیشاندەدرێت: ABC $\triangle$.

جۆرەکانی سێگۆشە

بە گوێرەی درێژیی لاکان

دەکرێ سێگۆشەکان بە گوێرەی درێژیی لاکانیان پۆلێن بکرێن:

1. لە سێگۆشەی لایەکسانـدا گشت لاکان درێژییان یەکسانە. سێگۆشەی لایەکسان چەندگۆشەیەکی ڕێکە کە ھەر یەک لە گۆشەکانی ٦٠ پلەیە.
2. لە سێگۆشەی دوولایەکسانـدا دوو لا درێژییان یەکسانە. دوو گۆشەی بەرانبەری لا یەکسانەکانیش یەکسانن.
3. لە سێگۆشەی لانایەکسانـدا گشت لاکان و گۆشە ناوەکییەکان نایەکسانن.

لایەکسان	دوولایەکسان	لانایەکسان

بە گوێرەی ئەندازەی گۆشە ناوەکییەکان

بە گوێرەی گۆشەکان سێ جۆر سێگۆشە ھەن:

1. گۆشەوەستاو: ئەوەیە کە یەکێ لە گۆشەکانی ٩٠ پلە بێ.
2. گۆشەکراوە: ئەوەیە کە یەکێ لە گۆشەکانی گەورەتر لە ٩٠ پلە بێ.
3. گۆشەتیژ: ئەوەیە کە گشت گۆشەکانی بچووکتر لە ٩٠ پلە بن.

وەستاو (ڕاست)	کراوە	تیژ
	$\underbrace {\qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad } _{}$
	لار

چێوەی سێگۆشە

چێوەی سێگۆشە دەبێتە کۆی درێژیی ھەر سێ لاکەی.

واتە: $P=a+b+c$؛

P چێوەیە؛ ھەر کام لە a و b و c ژمارەیەکن نیشاندەری درێژی یەکێ لە لاکان.

ڕووبەری سێگۆشە

ئەگەر بەرھەمی لێکدانی بەرزی و بنکەی سێگۆشەیەک دابەش بە ٢ بکەین، ئەوە ڕووبەرەکەیمان پێواوە.

ھەژمارکردنی ڕووبەری سێگۆشە بەبێ زانینی بەرزیی سێگۆشە

گریمان a و b و c لاکانی ھەر چەشنە سێگۆشەیەک (سێگۆشەی وەستاو - دوولایەکسان - جیالا) بن ڕووبەری سێگۆشە بەم شێوەیە:

$S={\sqrt {p(p-a)(p-b)(p-c)}}$

لێرەدا $p={\frac {a+b+c}{2}}$، نیوەی چێوەی سێگۆشەیە. ئەم ھاوکێشە بە ھاوکێشەی ھێرۆن دەناسرێت.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «مثلث»، ویکیپیدیای فارسی. سەردان لە ٢٤ی ئازاری ٢٠١٨.