سیستم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
Épine (لێدوان | بەشدارییەکان) |
ب سیستم |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[Image:System boundary.svg|left|200px]] |
[[Image:System boundary.svg|left|200px]] |
||
''' |
'''سیستم''' (لە [[یۆنانی|یۆنانییەوە]]: ''σύστημα'' سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە [[پێکھێنە|پێکھێنەگەلی]] کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن. |
||
<ref>http://www.merriam-webster.com/dictionary/system</ref> |
<ref>http://www.merriam-webster.com/dictionary/system</ref> |
||
وەک پێداچوونەوەی ٢٠:٢٢، ٢٣ی ئازاری ٢٠١٨
سیستم (لە یۆنانییەوە: σύστημα سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە پێکھێنەگەلی کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن. [١]
سیستەمەکان تایبەتمەندیگەلێکیان ھەیە، لەوانە:
- پێکھاتە، پێکھاتەکەشیان بەھۆی پێکھێنەکانیان و چۆنێتیی ئاوێتەبوونیانەوە پێناسە دەکرێ.
- ئاکار، کە داگری تێکردن، پێوەئاژۆتن و بەرھەمنێنانی ماک، وزە، زانیاری، یان داتایە.
- پێوەندیی ناوەکی (interconnectivity): بەشە جۆراوجۆرەکانی سیستەم لە نێوان یەکتردا پێوەندیی کاری و پێکھاتەیییان ھەیە.
لەوانەیە زاراوەی سیستەم ئاماژە بە کۆمەڵێک ڕێساش بدا کە زاڵن بەسەر پێکھاتە و/یان ئاکاردا.
چەمکەکانی سیستەم
- دەوراندەور و کەوشەن
بیردۆزی سیستەمەکان جیھان وەکوو سیستەمێکی ئاڵۆز دەبینێ کە بەشەکانی پێکەوە بەستراون. ئێمە سیستەم بە پێناسەکردنی کەوشەنیەوە دەستنیشان دەکەین؛ ئەمە بە واتای ئەوە دێ کە کام بوونەوەرگەل لە ناوەوەی سیستەمن و کام بوونەوەرگەل لە دەرەوەن و دەکەونە دەوراندەورەوە. پاشان بۆ تێگەیشن لە سیستەمەکە و پێشبینیکردنی ئاکار و ڕەفتاری، نموونەگەلی سادەی لێ دروست دەکەین (پیان دەوترێ مودێل). لەوانەیە ئەم مودێلانە پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەمەکە پێناسە بکەن.
- سیستەمگەلی خۆڕسک و دەسکرد
سیستەمەکان دوو جۆرن: خۆڕسک و دەسکرد (داڕێژراو). لەوانەیە سیستەمە خۆڕسکەکان ئامانجێکی ئاشکرایان نەبێ بەڵام دەکرێ دەرچووکانیان وەکوو مەبەست و نیازیان تەماشا بکرێن. سیستەمە دەسکردەکان بۆ مەبەستێکی تایبەت دروست دەکرێن. پێویستە بەشەکانیان پێوەندییان ھەبێ؛ پێویستە ئەو بەشانە بۆ "کارکردن وەکوو یەک بوونەەر" داڕێژرابێتن.
- ژێرسیستەم
ژێرسیستەم یا بنسیستەم بە سیستەمێک دەوترێ کە خۆی پێکھێنەیەک بێ لە سیستەمێکی تر.
- نژیاروانیی سیستەمەکان
نژیاروانیی سیستەمەکان (Systems architecture) داڕشتنی چەمکێکە بۆ ناساندنی پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەم.
سەرچاوەکان
لینکی دەرەکی
- پێناسەکانی سیستەمەکان و مودێلەکان (ئینگلیزی)