سیستم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.1) (بۆت زیادکردن: ku:Pergall
No edit summary
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[Image:System boundary.svg|left|250px]]
'''سیستەم''' (لە [[یۆنانی|یۆنانییەوە]]: ''σύστημα'' سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە [[پێکھێنە|پێکھێنەگەلی]] کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن.
'''سیستەم''' (لە [[یۆنانی|یۆنانییەوە]]: ''σύστημα'' سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە [[پێکھێنە|پێکھێنەگەلی]] کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن.


ھێڵی ٩: ھێڵی ١٠:


لەوانەیە زاراوەی ''سیستەم'' ئاماژە بە کۆمەڵێک ڕێساش بدا کە زاڵن بەسەر پێکھاتە و/یان ئاکاردا.
لەوانەیە زاراوەی ''سیستەم'' ئاماژە بە کۆمەڵێک ڕێساش بدا کە زاڵن بەسەر پێکھاتە و/یان ئاکاردا.

== چەمکەکانی سیستەم ==

;دەوراندەور و کەوشەن
[[بیردۆزی سیستەمەکان]] جیھان وەکوو [[سیستەمی ئاڵۆز|سیستەمێکی ئاڵۆز]] دەبینێ کە بەشەکانی بەستراون پێکەوە. ئێمە سیستەم بە پێناسەکردنی کەوشەنیەوە دەستنیشان دەکەین؛ ئەمە بە واتای ئەوە دێ کە کام بوونەوەرگەل لە ناوەوەی سیستەمن و کام بوونەوەرگەل لە دەرەوەن و دەکەونە دەوراندەورەوە. پاشان بۆ تێگەیشن لە سیستەمەکە و پێشبینیکردنی ئاکار و ڕەفتاری، نموونەگەلی سادەی لێ دروست دەکەین (پیان دەوترێ [[مودێل]]). لەوانەیە ئەم مودێلانە پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەمەکە پێناسە بکەن.

;سیستەمگەلی خۆڕسک و دەسکرد
سیستەمەکان دوو جۆرن: خۆڕسک و دەسکرد (داڕێژراو). لەوانەیە سیستەمە خۆڕسکەکان ئامانجێکی ئاشکرایان نەبێ بەڵام [[دەرچوو|دەرچووکانیان]] دەکرێ وەکوو مەبەست و نیازیان چاوی لێ بکرێ. سیستەمە دەسکردەکان بۆ مەبەستێکی تایبەت دروست دەکرێن. پێویستە بەشەکانیان پێوەندییان ھەبێ؛ پێویستە ئەو بەشانە بۆ "کارکردن وەکوو یەک بوونەەر" داڕێژرابێتن.

;ژێرسیستەم
''ژێرسیستەم'' بە سیستەمێک دەوترێ کە خۆی پێکھێنەیەک بێ لە سیستەمێکی تر.





[[ar:نظام]]
[[ar:نظام]]

وەک پێداچوونەوەی ‏١٨:٣٠، ٧ی شوباتی ٢٠١١

سیستەم (لە یۆنانییەوە: σύστημα سیستێما، "تەڤاھییەکی پێکھاتوو لە چەندین پاژ یان ئەندام") کۆمەڵەیەک لە پێکھێنەگەلی کارلەیەککەر یان سەربەخۆیە کە تەڤاھییەکی یەکپارچە پێک دێنن.

زۆربەی سیستەمەکان خاوەنی نیشانەگەلی ھاوبەشن، لەوانە:

  • سیستەمەکان پێکھاتەیان ھەیە، پێکھاتەکەشیان بەھۆی پێکھێنەکانیان و چۆنێتیی ئاوێتەبوونیان پێناسە دەکرێ.
  • سیستەمەکان ئاکاریان ھەیە، ئەمەش داگری تێکردن، پێوەئاژۆتن و بەرھەمنێنانی ماک، وزە، زانیاری، یان داتایە.
  • سیستەمەکان پێوەندیی ناوەکییان ھەیە: بەشە جۆراوجۆرەکانی سیستەم لەنێوان یەکترا پێوەندیی کاری و پێکھاتەیییان ھەیە.
  • سیستەمەکان خەباتیان ھەیە.

لەوانەیە زاراوەی سیستەم ئاماژە بە کۆمەڵێک ڕێساش بدا کە زاڵن بەسەر پێکھاتە و/یان ئاکاردا.

چەمکەکانی سیستەم

دەوراندەور و کەوشەن

بیردۆزی سیستەمەکان جیھان وەکوو سیستەمێکی ئاڵۆز دەبینێ کە بەشەکانی بەستراون پێکەوە. ئێمە سیستەم بە پێناسەکردنی کەوشەنیەوە دەستنیشان دەکەین؛ ئەمە بە واتای ئەوە دێ کە کام بوونەوەرگەل لە ناوەوەی سیستەمن و کام بوونەوەرگەل لە دەرەوەن و دەکەونە دەوراندەورەوە. پاشان بۆ تێگەیشن لە سیستەمەکە و پێشبینیکردنی ئاکار و ڕەفتاری، نموونەگەلی سادەی لێ دروست دەکەین (پیان دەوترێ مودێل). لەوانەیە ئەم مودێلانە پێکھاتە و/یان ئاکاری سیستەمەکە پێناسە بکەن.

سیستەمگەلی خۆڕسک و دەسکرد

سیستەمەکان دوو جۆرن: خۆڕسک و دەسکرد (داڕێژراو). لەوانەیە سیستەمە خۆڕسکەکان ئامانجێکی ئاشکرایان نەبێ بەڵام دەرچووکانیان دەکرێ وەکوو مەبەست و نیازیان چاوی لێ بکرێ. سیستەمە دەسکردەکان بۆ مەبەستێکی تایبەت دروست دەکرێن. پێویستە بەشەکانیان پێوەندییان ھەبێ؛ پێویستە ئەو بەشانە بۆ "کارکردن وەکوو یەک بوونەەر" داڕێژرابێتن.

ژێرسیستەم

ژێرسیستەم بە سیستەمێک دەوترێ کە خۆی پێکھێنەیەک بێ لە سیستەمێکی تر.