جاموو و کەشمیر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
بNo edit summary
گەڕاندنەوەی پێداچوونەوەی 486398 لە لایەن Shaan Lollywood (لێدوان)
ھێڵی ٧: ھێڵی ٧:
| image_alt =
| image_alt =
| image_caption =
| image_caption =
| image_flag = Flag of Occupied Jammu and Kashmir.png
| image_flag = Jammu-Kashmir-flag.svg
| image_seal = Seal of Jammu and Kashmir color.png
| image_seal = Seal of Jammu and Kashmir color.png
| seal_alt =
| seal_alt =
ھێڵی ١٣: ھێڵی ١٣:
| image_map = Jammu and Kashmir in India (de-facto) (disputed hatched).svg
| image_map = Jammu and Kashmir in India (de-facto) (disputed hatched).svg
| map_caption = شوێنی جاموو و کەشمیر لە [[هیندستان]]
| map_caption = شوێنی جاموو و کەشمیر لە [[هیندستان]]
| image_map1 = India Jammu and Kashmir adm location map.svg
| image_map1 = Kashmir_region_2004.jpg
| map_caption1 = نەخشەی جاموو و کەشمیر
| map_caption1 = نەخشەی جاموو و کەشمیر
| latd = 33.45
| latd = 33.45

وەک پێداچوونەوەی ‏١٠:٤٤، ١٤ی ئابی ٢٠١٦

جاموو و کەشمیر
 ھیندستان پارێزگای هیندستان
ئاڵای جاموو و کەشمیر
مۆری فەرمیی جاموو و کەشمیر
شوێنی جاموو و کەشمیر لە هیندستان
شوێنی جاموو و کەشمیر لە هیندستان
نەخشەی جاموو و کەشمیر
نەخشەی جاموو و کەشمیر
وڵات ھیندستان
ناوچەی هیندستانباکووری هیندستان
دانپێدانان بۆ یەکێتیی٢٦ی تشرینی یەکەمی ١٩٤٧
پایتەخت
گەورەترین شارسرینگار
ناوچەکان
دەسەڵات
 • پارێزگارناریندێر ناس ڤۆهرا
 • سەرۆک وەزیرانمووفتی موحەممەد سەیید (PDP)
 • جێگری وەزیرنیرمال کوومار سینگ (بهاراتا جاناتا پارتی)
 • وەزارەتی داددووپەرلەمانی (٣٦+٨٧)
 • بەشی پارلەمانیراجیا سابحا ٤
لۆک سابحا ٦
ڕووبەر
 • سەرجەم٢٢٢٢٣٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٨٥٬٨٠٦ میلی چوارگۆشە)
 • پلە٥ـەم پارێزاگای هیندستانە
بەرزایی
٣٢٧ مەتر (١٬٠٧٣ پێ)
ژمارەی دانیشتووان
 (٢٠١١)
 • سەرجەم١٢٥٤٨٩٢٦
 • پلە١٩هەم پارێزگای هیند له ڕووی دانیشتووانەوه
 • چڕی٥٦ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٥٠ کەس لە میلی چوارگۆشە)
ناوچەی کاتیUTC+٠٥:٣٠ (تایمی ستانداری هیندی)
ISO 3166 codeIN-JK
HDIincrease 0.601 (medium)
HDI rank١٧ـەم (٢٠٠٥)
خوێندەواری٦٦،٧٪ (٢١ـەم)
زمانه فەرمیەکانئینگلیزی, ئوردوو
زمانەکانی تردۆگری, هیندی, زمانی کەشمیرکەشمیری, لاداکهی, شینا
وێبگەماڵپەڕی فەرمی

جاموو و کەشمیر ویلایەتێکه له باکووری ڕۆژاوای هیندستان. ناوەندی هاوینەی ئەو ویلایەته شاری سرینگار و ناوەندی زستانەی شاری جامۆیه.

زۆرتری خاکی ئەو ویلایەته له زنجیره چیاکانی هیمالایا دایه. ئەو ویلایەته له باکووری ڕۆژهەڵاتەوه لەگەڵ کۆماری خەڵکی چین سنووری هاوبەشی هەیه و لەگەڵ ویلایەتەکانی هیماچال پرادێش و پەنجاب له باشورەوه و بەشی ژێر چاودێری پاکستان ، کەشمیری ناسراو به کەشمیری ئازاد [گەلگەت-بلستان]] له ڕۆژاوا و باشوورەوه هاوسنووره. جاموو و کەشمیر له ڕابردوو دا بەشێک بوو له حکوومەتی میرنشینی ژێر دەسەڵاتی بەریتانیا. لەسەر خاوەندارێتی ئەو ناوچەیه له نێوان وڵاتەکانی چین ، هیند و پاکستان کێشه هەیه و هەر کامەیان بەشێکیان له ژێر دەسەڵاته. ویلایەتی جاموو و کەشمیر که پڕ دانیشتوو ترین بەشی کەشمیره له ژێر دەسەڵاتی هینده و له لایان پاکستانەوه وەکوو کەشمیری داگیرکراوی هیند ناو دەبرێ .[١]

هیندیەکانیش به هەمان شێوه بەشه پاکستانیەکەی کەشمیر وکوو کەشمیری داگیرکراوی پاکستان نێو دەبەن. ناوچەی ئاکسای چین له باکووری کەشمیر که له ژێر دەسەڵاتی چینه لە لایان هیندەوه داوا دەکرێ و وڵاتی هیندستان به بەشێک له ویلایەتی جاموو و کەشمیر هەژماری دەکەن.

ویلایەتی جاموو و کەشمیر دابەشی سێ ناوچه دەبێ: جاموو، دۆڵی کەشمیر و لێداخ. ئەو ویلایەته شوێنی گەشتیاری زۆری هەیه. «دۆڵی کەشمیر» به هۆی پرێسپێکتیڤی جوان و زنجیره چیا سەرنج ڕاکێشەکانی وەکوو « بەهەشتی سەر زەوی» ناو دەبرێ [٢] و «جاموو» به «شوێنی پەرستگا سەرسوورهێنەکان» بەناوبانگه که ساڵانه سەدان هەزار گەشتیاری هیندوو سەردانی دەکەن. «لێداخ»یش به هۆی چیا دوورەدەست و جوانەکانی و هەروەها فەرهەنگی بوودایی به «تەبەتی بچووک» ناوبانگی هەیه.

دانیشتوانی ئەو ویلایەته له سەرژمێری ساڵی ٢٠١١ زیاتر له ١٢،٥٤٨،٩٢٦ کەس بووه. سرینگار به ١،١٩٢،٧٩٢ کەس و جاموو به ٩٥١.٣٧٣ کەس پڕ دانیشتوو ترین شارەکانی ئەو ویلایەتەن. جاموو و کەشمیر تەنیا ویلایەتێکن که زۆرترین دانیشتوانی موسوڵمانی هەیه. ٦٧٪ ی دانیشتوانی ئەو ویلایەته پەیڕەوی ئایینی ئیسلامن و له دۆڵی کەشمیر ئەو ڕێژەیه دەگاته ٩٥٪ .[٣] ئەو ویلایەته کۆمەڵگایەکی پڕ جمووجۆڵی هیندووەکان، سیکەکان و بووداییەکانی هەیه .[٤]


ئەلبووم

لینکه زیادەکان


  1. ^ Kashmir Dispute: Background ماڵپەڕی وەزارەتی دەرەوەی پاکستان - ئینگلیزی
  2. ^ Paradise on Earth
  3. ^ ماڵپەڕی بی بی سی ئینگلیزی
  4. ^ Ethnic identities and political deadlock in Jammu and Kashmir