حامۆڕابی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 130.193.236.243 (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Dexbot |
No edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
[[پەڕگە:Milkau Oberer Teil der Stele mit dem Text von Hammurapis Gesetzescode 369-2.jpg|وێنۆک|بەشی ژوورووی بەردی حەمووڕابی]] |
[[پەڕگە:Milkau Oberer Teil der Stele mit dem Text von Hammurapis Gesetzescode 369-2.jpg|وێنۆک|بەشی ژوورووی بەردی حەمووڕابی]] |
||
[[پەڕگە:سهردهمی دهسهلات|وێنۆک]] |
|||
'''حامۆڕابی''' یەکێک بوو لە پاشاکانی [[بابل]] کە لە نێوان ساڵانی ١٧٩٢ هەتا ١٧٥٠ پێش لەدایکبوونی [[یەسووع]] حوکمی ئەکرد.<ref>http://www.commonlaw.com/Hammurabi.html</ref> حامۆڕابی پاشایەک بوو کە لە سەردەمی شەڕی دراوسێکاندا. دەستی کرد بە نووسین و جێبەجێکردنی کردنی قانوون لە وڵاتەکەیدا. ئەم یاسایانەی حامۆڕابی بە یەکێ لە کۆنترین یاساکانی مرۆڤایەتی دا ئەنرێت. |
'''حامۆڕابی''' یەکێک بوو لە پاشاکانی [[بابل]] کە لە نێوان ساڵانی ١٧٩٢ هەتا ١٧٥٠ پێش لەدایکبوونی [[یەسووع]] حوکمی ئەکرد.<ref>http://www.commonlaw.com/Hammurabi.html</ref> حامۆڕابی پاشایەک بوو کە لە سەردەمی شەڕی دراوسێکاندا. دەستی کرد بە نووسین و جێبەجێکردنی کردنی قانوون لە وڵاتەکەیدا. ئەم یاسایانەی حامۆڕابی بە یەکێ لە کۆنترین یاساکانی مرۆڤایەتی دا ئەنرێت.https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg?uselang=fa |
||
[[پەڕگە:یاسای حامورابی|وێنۆک]] |
|||
⚫ | چەن کۆپیەکی قانوونەکانی لە سەر بەرد دۆزراونەتەوە، (ئێستاکە یەکێ لەبەردەکان هەر ماوە و هەر بە ناوی بەردی حەمووڕابی ناسراوە) و لە مۆزەخانەی لۆڤەرە لە پاریس <ref name="AO_10237">[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Louvre_AO_10237 ژمارەی تایبەتی وێنەی بەردەکە] لە ویکیمیدیا</ref>، و داوای کرد. یاساکە بە خوێندنەوەی ماددەکانی دەر ئەکەوێت کە بۆ ئێستامان زۆر مایەی سەرسوڕمانە و زۆری ئەبێتە هۆی کوشتنی کەسی تاوانبار بەڵام لە کاتی خۆیدا هیچ نەبێ یاسابوون و دەبوایە بەپێی یاساکە خەڵک هەڵس و کەوتی بکردایە. |
||
ئهم یاسایانه كه ٢٨٢ یاسا پێك هاتووه له سهر بهردهكی رهشی راوستاو به بهرزایی ٢،٤٠ دوو میتر و چڵ سانتیم نوسراوه.له ماوه ١٢ روژدا نوسراون كه به زمانی بابلی نوێ بووه خهلكی خوێندهوار تونیویانه به ئاسانی بیخوننهوه له سهرهوهی بهردهكه حامورابی له كاتی وهرگرتنی نیشانی پاشایی له شاماش نیشان دهدرێت . |
|||
گیرانهوهی دێرهكانی سهرهوه باس له وهرگرتنی ئهم یاسایانه له خواوهند (مهردوخ ، مهردوك ) دهكهن . |
|||
[[پەڕگە:پیوهندی نیوان یاسایهكانی دی|وێنۆک]] |
|||
لێچونهكی زۆر له نێوان ئهم یاسایانه و یاسایهكانی عیبرانی حهزرهتی موسا دا ههیه وه جیاوازی بهرچاویشیان له نێوانیاندا ههیه. |
|||
به هوی گرهگی یاساكانی حامورابی یهكه له ٣٣ سی وسێ وینهی یاسا دانهرانی جیهان له كوشكی نوێنهرانی ولاته یهكگرتوهكانی ئهمریكا و دیواری باشوری كوشكی دادی ئهم ولاته و چهند شوێنیتر لهم ولاته داندراوه. |
|||
[[پەڕگە:شوێنی دوزینهوه و شوێنی پاراستنی|وێنۆک]] |
|||
⚫ | یهكهم بهردی یاسایهكه لهسالی ١٩٠١ له ولاتی ئێران دوزراوهتهوه وه چەن کۆپیەکی قانوونەکانی لە سەر بەرد دۆزراونەتەوە، (ئێستاکە یەکێ لەبەردەکان هەر ماوە و هەر بە ناوی بەردی حەمووڕابی ناسراوە) و لە مۆزەخانەی لۆڤەرە لە پاریس <ref name="AO_10237">[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Louvre_AO_10237 ژمارەی تایبەتی وێنەی بەردەکە] لە ویکیمیدیا</ref>، و داوای کرد. یاساکە بە خوێندنەوەی ماددەکانی دەر ئەکەوێت کە بۆ ئێستامان زۆر مایەی سەرسوڕمانە و زۆری ئەبێتە هۆی کوشتنی کەسی تاوانبار بەڵام لە کاتی خۆیدا هیچ نەبێ یاسابوون و دەبوایە بەپێی یاساکە خەڵک هەڵس و کەوتی بکردایە. |
||
== سەرچاوەکان == |
== سەرچاوەکان == |
وەک پێداچوونەوەی ١١:٠٢، ٢٠ی ئایاری ٢٠١٦
حامۆڕابی یەکێک بوو لە پاشاکانی بابل کە لە نێوان ساڵانی ١٧٩٢ هەتا ١٧٥٠ پێش لەدایکبوونی یەسووع حوکمی ئەکرد.[١] حامۆڕابی پاشایەک بوو کە لە سەردەمی شەڕی دراوسێکاندا. دەستی کرد بە نووسین و جێبەجێکردنی کردنی قانوون لە وڵاتەکەیدا. ئەم یاسایانەی حامۆڕابی بە یەکێ لە کۆنترین یاساکانی مرۆڤایەتی دا ئەنرێت.https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg?uselang=fa
ئهم یاسایانه كه ٢٨٢ یاسا پێك هاتووه له سهر بهردهكی رهشی راوستاو به بهرزایی ٢،٤٠ دوو میتر و چڵ سانتیم نوسراوه.له ماوه ١٢ روژدا نوسراون كه به زمانی بابلی نوێ بووه خهلكی خوێندهوار تونیویانه به ئاسانی بیخوننهوه له سهرهوهی بهردهكه حامورابی له كاتی وهرگرتنی نیشانی پاشایی له شاماش نیشان دهدرێت . گیرانهوهی دێرهكانی سهرهوه باس له وهرگرتنی ئهم یاسایانه له خواوهند (مهردوخ ، مهردوك ) دهكهن .
لێچونهكی زۆر له نێوان ئهم یاسایانه و یاسایهكانی عیبرانی حهزرهتی موسا دا ههیه وه جیاوازی بهرچاویشیان له نێوانیاندا ههیه.
به هوی گرهگی یاساكانی حامورابی یهكه له ٣٣ سی وسێ وینهی یاسا دانهرانی جیهان له كوشكی نوێنهرانی ولاته یهكگرتوهكانی ئهمریكا و دیواری باشوری كوشكی دادی ئهم ولاته و چهند شوێنیتر لهم ولاته داندراوه.
یهكهم بهردی یاسایهكه لهسالی ١٩٠١ له ولاتی ئێران دوزراوهتهوه وه چەن کۆپیەکی قانوونەکانی لە سەر بەرد دۆزراونەتەوە، (ئێستاکە یەکێ لەبەردەکان هەر ماوە و هەر بە ناوی بەردی حەمووڕابی ناسراوە) و لە مۆزەخانەی لۆڤەرە لە پاریس [٢]، و داوای کرد. یاساکە بە خوێندنەوەی ماددەکانی دەر ئەکەوێت کە بۆ ئێستامان زۆر مایەی سەرسوڕمانە و زۆری ئەبێتە هۆی کوشتنی کەسی تاوانبار بەڵام لە کاتی خۆیدا هیچ نەبێ یاسابوون و دەبوایە بەپێی یاساکە خەڵک هەڵس و کەوتی بکردایە.
سەرچاوەکان
ئەم مێژوو وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |