نژیاروانیی ئیسلامی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
بNo edit summary
No edit summary
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
{{ئیسلام}}
{{ئیسلام}}
'''بیناسازی ئیسلامی'''تایبەتمەندیەکی دروستکردنی بینایە کە [[موسوڵمان]]ەکان بەکاریان هێناوە بۆئەوەی ببێتە ناسنامەیەک بۆیان ،ئەم جۆرە بیناسازیە گەشەی کرد بەهۆی ئیسلامەوە ئەویش لەوشوێنانەی کە ئیسلام تێیدا بڵاو بویەوە وەک [[نیمچەدوورگەی عەرەبی]] و [[عێراق]] و [[میسڕ]] و [[شام]] و [[مەغریب]] و [[تورکیا]] و [[کازاخستان]] و <nowiki>[[ئۆزبەکستان]]</nowiki> و [[ئێران]] و [[خوراسان]] وەهەروەها ئەو ناوچانەی کەبۆ ماوەیەکی درێژ لەژێر دەسەڵاتی ئیسلامدا بووە وەک [[ئەندەلوس ]] ([[ئیسپانیا]]ی ئێستا) و [[هندستان]] ،وە تایبەتمەندی بیناسازی ئیسلامی ئەوەیە کە گایگەربوە بەشێوەیەکی گەورە بە دینی ئیسلامەوە وەئەو بوژاندنەوە زانستیەی کە پەیرەوی دەکات، وە دەگۆریت لەناوچەکاندا بە هۆی کەش وهەوا وە پاش ماوەی بیناسازی وە شارستانی پێشوی ناوچەکە وەک [[تورکیا]] بەهۆی کەش و هەوا وە لە[[یەمەن]] بەهۆی پاش ماوەی بیناسازی ،وە ئەو پێشکەوتنەی کەدەیبینین لە شێوەو کارەکاندا بەپێی کات وەگۆرانی باری سیاسی و ژیان ورۆشنبیری دانیشتوان .
'''بیناسازی ئیسلامی'''تایبەتمەندیەکی دروستکردنی بینایە کە [[موسوڵمان]]ەکان بەکاریان هێناوە بۆئەوەی ببێتە ناسنامەیەک بۆیان ،ئەم جۆرە بیناسازیە گەشەی کرد بەهۆی ئیسلامەوە ئەویش لەوشوێنانەی کە ئیسلام تێیدا بڵاو بویەوە وەک [[نیمچەدوورگەی عەرەبی]] و [[عێراق]] و [[میسڕ]] و [[شام]] و [[مەغریب]] و [[تورکیا]] و [[کازاخستان]] و[[ئۆزبەکستان]] و [[ئێران]] و [[خوراسان]] وەهەروەها ئەو ناوچانەی کەبۆ ماوەیەکی درێژ لەژێر دەسەڵاتی ئیسلامدا بووە وەک [[ئەندەلوس ]] ([[ئیسپانیا]]ی ئێستا) و [[هندستان]] ،وە تایبەتمەندی بیناسازی ئیسلامی ئەوەیە کە گایگەربوە بەشێوەیەکی گەورە بە دینی ئیسلامەوە وەئەو بوژاندنەوە زانستیەی کە پەیرەوی دەکات، وە دەگۆریت لەناوچەکاندا بە هۆی کەش وهەوا وە پاش ماوەی بیناسازی وە شارستانی پێشوی ناوچەکە وەک [[تورکیا]] بەهۆی کەش و هەوا وە لە[[یەمەن]] بەهۆی پاش ماوەی بیناسازی ،وە ئەو پێشکەوتنەی کەدەیبینین لە شێوەو کارەکاندا بەپێی کات وەگۆرانی باری سیاسی و ژیان ورۆشنبیری دانیشتوان .
==بەشێک لە بیناسازی ئیسلامی==
==بەشێک لە بیناسازی ئیسلامی==
*'''مزگەوت'''
*'''مزگەوت'''

وەک پێداچوونەوەی ‏٢١:٤٧، ٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٤

بیناسازی ئیسلامیتایبەتمەندیەکی دروستکردنی بینایە کە موسوڵمانەکان بەکاریان هێناوە بۆئەوەی ببێتە ناسنامەیەک بۆیان ،ئەم جۆرە بیناسازیە گەشەی کرد بەهۆی ئیسلامەوە ئەویش لەوشوێنانەی کە ئیسلام تێیدا بڵاو بویەوە وەک نیمچەدوورگەی عەرەبی و عێراق و میسڕ و شام و مەغریب و تورکیا و کازاخستان وئۆزبەکستان و ئێران و خوراسان وەهەروەها ئەو ناوچانەی کەبۆ ماوەیەکی درێژ لەژێر دەسەڵاتی ئیسلامدا بووە وەک ئەندەلوس (ئیسپانیای ئێستا) و هندستان ،وە تایبەتمەندی بیناسازی ئیسلامی ئەوەیە کە گایگەربوە بەشێوەیەکی گەورە بە دینی ئیسلامەوە وەئەو بوژاندنەوە زانستیەی کە پەیرەوی دەکات، وە دەگۆریت لەناوچەکاندا بە هۆی کەش وهەوا وە پاش ماوەی بیناسازی وە شارستانی پێشوی ناوچەکە وەک تورکیا بەهۆی کەش و هەوا وە لەیەمەن بەهۆی پاش ماوەی بیناسازی ،وە ئەو پێشکەوتنەی کەدەیبینین لە شێوەو کارەکاندا بەپێی کات وەگۆرانی باری سیاسی و ژیان ورۆشنبیری دانیشتوان .

بەشێک لە بیناسازی ئیسلامی

  • مزگەوت
  • منارە
  • گومەز
  • قاپ
  • کەند
  • بیر
  • خوێندنگەی ئیسلامی
  • تاق
  • میوانخانە
  • خان
  • ژێر خان
  • تەخت
  • قەڵا
  • کۆشک
  • شورا
  • گۆشە
  • دەروازە
  • کتێب
  • کۆمەڵەخانوو
  • بارەگا
  • دیوار

بیناسازی لەسەرەتای ئیسلام

لەسەرەتای دەرکەوتنی ئیسلامدا پێغەمبەرمحەممەد بینایەکی تایبەت کرد بە پەرستن ئەویش مزگەوتە ،مزگەوت بڵاوبویەوە بەناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی ئیسلام ،وەبیناسازی ئەو سەردەمە لە بیناسازی سەردەمی نەفامیەوە وەرگیرابوو

بیناسازی لەدەسەڵاتی ئەمەویەکاندا

ئەمەویەکان دیمەشقیان کردە پایتەختی جیهانی ئیسلامی ،وەیەکیان خست هونەری بیناسازی سەردەمی پێش ئیسلام لەگەڵ هونەری بیناسازی دەولەتی غەساسنە ،بیناسازی غەساسنە کان گاریگەر بووبوو بە بیناسازی بێزەنتیەکان و ساسانیەکان

مزگەوتی گەورەی ئەمەوی

مزگەوتی گەورەی ئەمەویی لە دیمەشق

مزگەوتی ئەمەوی لەدیمەشق گەوهەرێکی بەنرخی بیناسازی ئیسلامیە لە سەردەمی ئەمەویەکاندا ،لە پەرستاگایەکی کۆنەوە گۆڕدرا بۆ مزگەوتی ئیسلامی هێڵکاریەکەی لاکێشەییە و گومەزێکی گەورەی هەیە ناودەبرێت بە گومەزی هەڵۆ وە سێ منارەی هەیە

بینا نیشتەنیەکانی سەردەمی ئەمەویەکان

دیارترین نموونەلەسەر بینا نیشتەنیەکان لەو سەردەمەدا کۆشکی حەیری رۆژئاواییە لە شام ناوەراستی سوریا کە چەند دەروازەو بورجێکی هەیە بە شێوازێکی ئاشکرا وە هەروەها شاری رەسافە کەبە رەسافەی هیشام ناسراوە دەگەڕێتەوە بۆهیشام کوڕی عەبدول مەلیک بەیەکێک لە نمونە سەرسورهێنەکانی سەردەمی ئەمەوی دەژمێرێت وەکۆشکی موشتالەباشوری عەمان کەدەدرێتەپال سەرکردەی ئەمەوی وەلیدی کوڕی عەبدول مەلیک وە مزگەوتی ئەقسا یەکێکە لەنموونەکانیی سەردەمی ئەمەوی .

بیناسازی لەدەسەڵاتی عەباسیەکاندا

پەڕگە:گومەزی مزگەوتی سوڵتان سەلیم.jpg
گومەزی مزگەوتی سوڵتان سەلیم لە توركیا

لە بیناکانی ئەم سەردەمە مزگەوتی سامەرایە کە لە زۆرتریین بینا دیارەکانە منارەیەکی گەورەی نایابی هەیە کەزۆر لە زەیجوراتی ئاشوریەکان دەچێت لەساڵی ٢٥٤هیجری کاتێک ئەحمەدی کوڕی تۆڵۆن هاتەمیسڕ وبووبە والی هەستا بەگواستنەوەی بیناسازی عەباسیەکان لە عێراقەوە بۆ میسڕ ئەویش بە دروست کردنی مزگەوتێک کە بەناوی خۆیەوەیەتی کە بە منارە بێ هاوتاکەی دەناسرێتەوە کەپەیژەیەکی دەرەکی هەیە وەسێیەم و چوارەم لوتکەی منارەکەیە کە چەند دەرچەیەکی لاکێشەیی هەیە .

بیناسازی ئیسلامی لە سۆماڵ

سەرچاوە

ویکی عەرەبی