ئەفلاتوون: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب ڕۆبۆت: لەجێدانانی خۆگەڕی دەق (-{{کۆڵکە}} +{{کۆلکە}}) |
No edit summary |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{زانیاریدانی فەیلەسووف |
{{زانیاریدانی فەیلەسووف |
||
| ناو = |
| ناو = پلاتۆن <br /> Πλάτων <br /> Plato |
||
| وێنە = Plato_Silanion_Musei_Capitolini_MC1377.jpg |
| وێنە = Plato_Silanion_Musei_Capitolini_MC1377.jpg |
||
| قەبارەی وێنە = |
| قەبارەی وێنە = |
||
| لێدوان = |
| لێدوان = |
||
| سەردێڕ = پەیکەری سەری |
| سەردێڕ = پەیکەری سەری پلاتۆن لەلایەن سیلانیۆن. |
||
| ناوەکانی تر = |
| ناوەکانی تر = |
||
| ناوی کاتی لەدایکبوون = |
| ناوی کاتی لەدایکبوون = |
||
| ھێڵی ١٧: | ھێڵی ١٧: | ||
| ناوچە = |
| ناوچە = |
||
| ئایین = |
| ئایین = |
||
| قوتابخانە = [[ |
| قوتابخانە = [[پلاتۆنیزم]] |
||
| بایەخە سەرەکییەکان = [[فەلسەفە]]، [[ڕەوانبێژی]]، [[ھونەر]]، [[وێژە]]، [[دادپەروەری]]، [[فەزیلەت]]، [[تیۆریی زانین]]، [[پەروەردە]]، [[خێزان]]، [[سیاسەت]] و [[سیاسەتی سەربازی]] |
| بایەخە سەرەکییەکان = [[فەلسەفە]]، [[ڕەوانبێژی]]، [[ھونەر]]، [[وێژە]]، [[دادپەروەری]]، [[فەزیلەت]]، [[تیۆریی زانین]]، [[پەروەردە]]، [[خێزان]]، [[سیاسەت]] و [[سیاسەتی سەربازی]] |
||
| کتێبەکان = |
| کتێبەکان = |
||
| بیرۆکە گرنگەکان = ڕیالیزمی |
| بیرۆکە گرنگەکان = ڕیالیزمی پلاتۆنی |
||
| کاریگەر بووە بە = [[سوقرات]], [[هۆمیرۆس]], [[Hesiod]], [[Aristophanes]], [[Aesop]], [[Protagoras]], [[پارمێنیدس]], [[پیتاگۆرس]], [[Heraclitus]], [[Orphism (religion)|Orphism]] |
| کاریگەر بووە بە = [[سوقرات]], [[هۆمیرۆس]], [[Hesiod]], [[Aristophanes]], [[Aesop]], [[Protagoras]], [[پارمێنیدس]], [[پیتاگۆرس]], [[Heraclitus]], [[Orphism (religion)|Orphism]] |
||
| کاریگەری بووە لەسەر = Most of subsequent [[فەلسەفەی ڕۆژاوا]], including [[ |
| کاریگەری بووە لەسەر = Most of subsequent [[فەلسەفەی ڕۆژاوا]], including [[ئەرستۆ]], [[قەشە ئۆگەستین|Augustine]], [[پلاتۆنیزمی نوێ]], [[Cicero]], [[Plutarch]], [[ستۆیسیزم]], [[Anselm of Canterbury|Anselm]], [[Machiavelli]], [[ڕێنێ دێکارت|Descartes]], [[تۆماس ھۆبز|Hobbes]], [[Gottfried Leibniz|Leibniz]], [[جۆن ستیوارت میلل|Mill]], [[ئارتەر شۆپنھاوەر|Schopenhauer]], [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], [[فریدریش نیچە|Nietzsche]], [[مارتین ھایدگەر|Heidegger]], [[Hannah Arendt|Arendt]], [[Hans-Georg Gadamer|Gadamer]], [[Imam Khomeini]], [[بێرتراند ڕاسێل|Russell]] and countless other [[philosopher]]s and [[theologian]]s |
||
| ئیمزا = |
| ئیمزا = |
||
| لێدوانی ئیمزا = |
| لێدوانی ئیمزا = |
||
| ماڵپەڕ = |
| ماڵپەڕ = |
||
}} |
}} |
||
''' |
'''پلاتۆن''' (بە [[زمانی یۆنانی|یۆنانی]]: Πλάτων پلاتۆن؛ ٤٢٨-٤٢٧ پ.ز - ٣٤٨-٣٤٧ پ.ز) یەکێکە لە ناودارترین [[فەیلەسووف|فەیلەسووفان]] و [[بیرکار|بیرکارانی]] ھەموو سەردەمان. ئەو خەڵکی [[یۆنانی کۆن|یۆنانی دێرین]] و لەدایکبووی [[ئەسینا]] بوو. ھەر لەو شارەدا بوو کە [[ئاکادیمیای پلاتۆنی|ئاکادیمیاکەی خۆی]] دامەزراند، واتە یەکەم دامەزراوەی خوێندنی باڵا لە [[جیھانی ڕۆژاوایی|جیھانی ڕۆژاوادا]]. پلاتۆن ھاوڕێ لەگەڵ [[سوقرات]] کە مامۆستای بوو وە [[ئەرستۆ]] کە قوتابیی بوو، بناغەکانی [[فەلسەفەی ڕۆژاوایی]] و [[زانست|زانستیان]] دامه‌زراند. پلاتۆن قوتابیی سوقرات بوو و بیرەکانی سوقرات ھەمان کاریگەرییان دانا لەسەری کە کوشتنە نادادپەروەرانەکەی داینا. |
||
لێھاتووییی ئەفلاتوون وەکوو نووسەر لە [[وتوووێژەکانی سوقرات|دیالۆگە سوقراتییەکان]]یدادەردەکەوێ؛ سی و شەش دیالۆگ و سێزدە نامە ماون کە ھەموویان لەپاڵ ئەو دەدرێن. |
لێھاتووییی ئەفلاتوون وەکوو نووسەر لە [[وتوووێژەکانی سوقرات|دیالۆگە سوقراتییەکان]]یدادەردەکەوێ؛ سی و شەش دیالۆگ و سێزدە نامە ماون کە ھەموویان لەپاڵ ئەو دەدرێن. |
||
وەک پێداچوونەوەی ٠٧:٥٦، ١٠ی ئابی ٢٠١٤
| پلاتۆن Πλάτων Plato | |
|---|---|
 پەیکەری سەری پلاتۆن لەلایەن سیلانیۆن. | |
| لەدایکبوون | ٤٢٧-٤٢٨ پ.ز [١] یۆنان |
| مردن | ٣٤٧-٣٤٨ پ.ز (نزیکەی ٨٠ ساڵ) یۆنان |
| نەتەوە | یۆنانی |
| سەردەم | فەلسەفەی کۆن |
| قوتابخانە | پلاتۆنیزم |
| بایەخی داوە بە | فەلسەفە، ڕەوانبێژی، ھونەر، وێژە، دادپەروەری، فەزیلەت، تیۆریی زانین، پەروەردە، خێزان، سیاسەت و سیاسەتی سەربازی |
| بیرۆکە گرنگەکان | ڕیالیزمی پلاتۆنی |
کاریگەر بووە بە
| |
کاریگەری بووە لەسەر
| |
پلاتۆن (بە یۆنانی: Πλάτων پلاتۆن؛ ٤٢٨-٤٢٧ پ.ز - ٣٤٨-٣٤٧ پ.ز) یەکێکە لە ناودارترین فەیلەسووفان و بیرکارانی ھەموو سەردەمان. ئەو خەڵکی یۆنانی دێرین و لەدایکبووی ئەسینا بوو. ھەر لەو شارەدا بوو کە ئاکادیمیاکەی خۆی دامەزراند، واتە یەکەم دامەزراوەی خوێندنی باڵا لە جیھانی ڕۆژاوادا. پلاتۆن ھاوڕێ لەگەڵ سوقرات کە مامۆستای بوو وە ئەرستۆ کە قوتابیی بوو، بناغەکانی فەلسەفەی ڕۆژاوایی و زانستیان دامه‌زراند. پلاتۆن قوتابیی سوقرات بوو و بیرەکانی سوقرات ھەمان کاریگەرییان دانا لەسەری کە کوشتنە نادادپەروەرانەکەی داینا.
لێھاتووییی ئەفلاتوون وەکوو نووسەر لە دیالۆگە سوقراتییەکانیدادەردەکەوێ؛ سی و شەش دیالۆگ و سێزدە نامە ماون کە ھەموویان لەپاڵ ئەو دەدرێن.
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
سەرچاوە
ویکیپیدیای ئینگلیزی - ئەفلاتوون