ھەوکردن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
No edit summary |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
'''ھەوکردن''' بریتییە لە کاردانەوەی [[شانە]] لە بەرامبەر ھۆکارە زیانبەخشەکان(دەرەکی و ناوەکی).<br /> |
|||
'''ھەوکردن''' بریتییە لە وەڵامدانەوەی [[خانە]] بەرانبەر ھۆکارە زیانبەخشە دەرەکی و ناوەکییەکان. ھەوکردن ڕووداوێکی پارێزەرە کە دەبێتە ھۆی لابردنی ھۆکارەکان و گێڕاندنەوەی [[شانە (ژیناسی)|شانە]] بۆ دۆخی پێشووی (چاکبوونەوە). |
|||
ھەوکردن: |
|||
*ڕووداوێکی پارێزەرانەیە کە تێیدا لەش هەوڵ ئەدا هۆکارە زیانبەخشەکان لە [[شانە (ژیناسی)|شانە]]کان دوور بخاتەوە و دۆخی پێشووی(ئاسایی) بگەڕێنێتەوە(چاکبوونەوە). |
|||
*هەوکردن جۆرێک وەڵامدانەوەی شوێنەکی لەشە، کە دوابەدوای ڕووشان، بڕان، سووتان، یا هەر چەشنە ئازارێکی شانە، دەردەکەوێت و دەبێتە هۆی ماسین، سوور بوونەوە، گەرمی ، کزە و خورووی ئەو شوێنە. |
|||
[[پەڕگە:Tonsillitis.jpg|300px|چەپ|وێنۆک|هەوکردنی ئاڵووەکان]] |
|||
*هەوکردن، کاردانەوەیەکی کارەندامناسییە بە دنە جۆراوجۆرەکان؛ وەک [[تەشەنا]] (چڵک) و برین، کە دەسبەجێ دێت و دەڕوا. |
|||
*هۆکارەکانی هەوکردن دەتوانێ [[وردەئۆرگانیزم]] ([[بەکتریا]]، [[ڤایرووس]]، [[کارگ]] ) بێ، یان [[کیمیا|کیمیایی]] (هەستۆکیزا و... هتد) و یان جەستەیی ([[گەرما]] ، تیشکی یۆنساز، تیشکی ژووربنەوش و ...). |
|||
*دەرمانە دژەهەوەکان، کار دەکەنە سەر ئەو [[ئەنزیم]]انەی دەبنە هۆی هەوکردن. |
|||
*یەکێک لە سەرەتایی ترین خێرەکانی هەوکردن، جیاکردنەوەی شوێنی زیان لە شانەکانی ترە. دیوارێ کە بە هۆی هەوکردنەوە، دەوری شانەی نەخۆش دەگرێ، ڕێگای دزەکردنی ژار و وردەئۆرگانیزمەکان تا ڕادەیەکی زۆر دەبەستێ. تیژی و تووشی هەوکردن بۆ هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە، بۆ وێنە بەکتریای ئەستافیلوکۆک، ژارێکی زۆر کوژەر بەرەڵا دەکا.<ref>http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8</ref> |
|||
==ناوەکانی تر== |
|||
داگرسان، ئاییسان، گڕۆ، گڕۆن<ref>[[فەرهەنگی فارسی-کوردیی زانستگای کوردستان]]</ref> |
|||
== ھۆکارەکان == |
== ھۆکارەکان == |
||
* ھۆکارە زیندەییەکان: [[ڤایرۆس]]، [[بەکتریا]]، و [[قەوزە]]. |
* ھۆکارە زیندەییەکان: [[ڤایرۆس]]، [[بەکتریا]]، و [[قەوزە]]. |
||
* ھۆکارە فیزیکییەکان: [[سووتان]]، [[برین]]، و [[ |
* ھۆکارە فیزیکییەکان: [[سووتان]]، [[برین]]، و [[تیشک]]. |
||
* ھۆکارە کیمیاییەکان: [[ترش]]، [[تفت]]، و [[مادی ژەھراوی|ماددە ژەھراوی]]یەکان. |
* ھۆکارە کیمیاییەکان: [[ترش]]، [[تفت]]، و [[مادی ژەھراوی|ماددە ژەھراوی]]یەکان. |
||
* [[ھەستیاری]] |
* [[ھەستیاری|هەستۆکی]] |
||
* [[مردنی خانە]]، و [[تەنی بێگانە]] |
* [[مردنی خانە]]، و [[تەنی بێگانە]] |
||
== جۆرەکانی ھەوکردن == |
== جۆرەکانی ھەوکردن == |
||
* ھەوکردنی تیژ: بریتییە لە ھەوکردنێکی خێرا و کورتخایەن. لە نیشانەکانی: ئازار، گەرما، سووربوونەوە، ئاوسان، ناکارایی. |
* ھەوکردنی تیژ (تووش): بریتییە لە ھەوکردنێکی خێرا و کورتخایەن. لە نیشانەکانی: ئازار، گەرما، سووربوونەوە، ئاوسان، ناکارایی. |
||
* ھەوکردنی ژێرتیژ: ھاوبەشە لەنێوان ھەوکردنی تیژ و درێژخایەن. |
* ھەوکردنی ژێرتیژ (کەمتووش): ھاوبەشە لەنێوان ھەوکردنی تیژ و درێژخایەن. |
||
* ھەوکردنی درێژخایەن: کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت. |
* ھەوکردنی درێژخایەن (کۆن): کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت. |
||
* ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی [[سیل]] و [[فەڕەنگی]]. |
* ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی [[سیل]] و [[فەڕەنگی]]. |
||
==وێنەخانە== |
|||
<gallery> |
|||
Image:Acute_Appendicitis.jpg|<!--Acute هەو کردنی ئەپاندیس--> |
|||
Image:Dermatitis.jpg|<!--Acute [[dermatitis]]--> |
|||
Image:Streptococcus pneumoniae meningitis, gross pathology 33 lores.jpg|<!--Acute infective مەنەنجیتیس--> |
|||
Image:Tonsillitis.jpg|<!--Acute هەو کردنی ئاڵوو--> |
|||
</gallery> |
|||
==سەرچاوە== |
|||
{{پەراوێز}} |
|||
*[[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8]] |
|||
[[پۆل:کۆئەندامی بەرگری]] |
[[پۆل:کۆئەندامی بەرگری]] |
||
[[پۆل:ھەوکردن]] |
[[پۆل:ھەوکردن]] |
||
وەک پێداچوونەوەی ٢٢:٠٧، ٢٢ی شوباتی ٢٠١٤
ھەوکردن بریتییە لە کاردانەوەی شانە لە بەرامبەر ھۆکارە زیانبەخشەکان(دەرەکی و ناوەکی).
ھەوکردن:
- ڕووداوێکی پارێزەرانەیە کە تێیدا لەش هەوڵ ئەدا هۆکارە زیانبەخشەکان لە شانەکان دوور بخاتەوە و دۆخی پێشووی(ئاسایی) بگەڕێنێتەوە(چاکبوونەوە).
- هەوکردن جۆرێک وەڵامدانەوەی شوێنەکی لەشە، کە دوابەدوای ڕووشان، بڕان، سووتان، یا هەر چەشنە ئازارێکی شانە، دەردەکەوێت و دەبێتە هۆی ماسین، سوور بوونەوە، گەرمی ، کزە و خورووی ئەو شوێنە.
- هەوکردن، کاردانەوەیەکی کارەندامناسییە بە دنە جۆراوجۆرەکان؛ وەک تەشەنا (چڵک) و برین، کە دەسبەجێ دێت و دەڕوا.
- هۆکارەکانی هەوکردن دەتوانێ وردەئۆرگانیزم (بەکتریا، ڤایرووس، کارگ ) بێ، یان کیمیایی (هەستۆکیزا و... هتد) و یان جەستەیی (گەرما ، تیشکی یۆنساز، تیشکی ژووربنەوش و ...).
- دەرمانە دژەهەوەکان، کار دەکەنە سەر ئەو ئەنزیمانەی دەبنە هۆی هەوکردن.
- یەکێک لە سەرەتایی ترین خێرەکانی هەوکردن، جیاکردنەوەی شوێنی زیان لە شانەکانی ترە. دیوارێ کە بە هۆی هەوکردنەوە، دەوری شانەی نەخۆش دەگرێ، ڕێگای دزەکردنی ژار و وردەئۆرگانیزمەکان تا ڕادەیەکی زۆر دەبەستێ. تیژی و تووشی هەوکردن بۆ هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە، بۆ وێنە بەکتریای ئەستافیلوکۆک، ژارێکی زۆر کوژەر بەرەڵا دەکا.[١]
ناوەکانی تر
داگرسان، ئاییسان، گڕۆ، گڕۆن[٢]
ھۆکارەکان
- ھۆکارە زیندەییەکان: ڤایرۆس، بەکتریا، و قەوزە.
- ھۆکارە فیزیکییەکان: سووتان، برین، و تیشک.
- ھۆکارە کیمیاییەکان: ترش، تفت، و ماددە ژەھراوییەکان.
- هەستۆکی
- مردنی خانە، و تەنی بێگانە
جۆرەکانی ھەوکردن
- ھەوکردنی تیژ (تووش): بریتییە لە ھەوکردنێکی خێرا و کورتخایەن. لە نیشانەکانی: ئازار، گەرما، سووربوونەوە، ئاوسان، ناکارایی.
- ھەوکردنی ژێرتیژ (کەمتووش): ھاوبەشە لەنێوان ھەوکردنی تیژ و درێژخایەن.
- ھەوکردنی درێژخایەن (کۆن): کە چەند ھەفتە یان مانگێک دەخایەنێت و زۆربەی جار لە ھەوکردنی تیژەوە پەرەدەسێنێت.
- ھەوکردنی دەنکۆڵەداری: جۆرێکی تایبەتە لە ھەوکردنی درێژخایەن. بریتییە لە کۆبوونەوەی دەنکۆڵەخانە لە شوێنی ھەوکردنەکە، وەک: نەخۆشی سیل و فەڕەنگی.
وێنەخانە
سەرچاوە
- [[١]]