شەڕی سارد: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
Tegel (لێدوان | بەشدارییەکان) ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 197.0.140.209 (لێدوان) بۆ دوایین دەستکاریی EmausBot |
|||
ھێڵی ٤: | ھێڵی ٤: | ||
سەرەڕای نەتوانینی زۆربەی لێکۆلەران و زانایانی بواری پەیوەندییە نێو دەوڵەتیەکان دا لە دیاری کردنی ماوەی دەست پێ کردنی ئەم جەنگە ، بەڵام لەگەڵ ئەوەش دا زۆربەیان کۆکن لەسەر ئەوەی کە ماوەی ٥ ئازاری ساڵی ١٩٤٦ بە سەرەتای سەر ھەڵدانی ئەم جەنگەیە ئەمەش لەبەر ڕۆشنایی وتارەکەی"چرچڵ" بۆ دامەزراندن و پێکھێنانی یەکێتی سەربازی "ئەنگلۆ ئەمریکی" بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی مەترسی پەرەسەندنی کۆمۆنیزم. |
سەرەڕای نەتوانینی زۆربەی لێکۆلەران و زانایانی بواری پەیوەندییە نێو دەوڵەتیەکان دا لە دیاری کردنی ماوەی دەست پێ کردنی ئەم جەنگە ، بەڵام لەگەڵ ئەوەش دا زۆربەیان کۆکن لەسەر ئەوەی کە ماوەی ٥ ئازاری ساڵی ١٩٤٦ بە سەرەتای سەر ھەڵدانی ئەم جەنگەیە ئەمەش لەبەر ڕۆشنایی وتارەکەی"چرچڵ" بۆ دامەزراندن و پێکھێنانی یەکێتی سەربازی "ئەنگلۆ ئەمریکی" بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی مەترسی پەرەسەندنی کۆمۆنیزم. |
||
== ھۆکارەکانی شەڕی سارد == |
|||
تیۆرو بیر بۆ چوونەکان سەبارەت بە ھۆکارەھاندەرەکانی شەڕی سارد و بنەڕەتی ئەم شەڕە ھەمەجۆرن ، ئەو بیر و بۆ چوونانەش دەیگێڕنەوە بۆ دوژمنایەتی کردنی یەکتری و دوو دڵی و نەبوونی متمانە بە یەکتری و بوونی ترسی لایەنەکان بەرامبەر بە یەکتری . سەرۆکی یەکێتی سۆڤیەت و سەرۆکی ئەمەریکا ھەستیان بە بوونی مەترسیەکی گەورە دەکرد بەرامبەر یە یەکتر، ھەروەھا دەستپێشخەرییەکی دوژمنکارانە لەلایەن ھەریەکە لە وڵاتانەوە بکرایە زۆر بە توندی بەر پەرچی دەدرایەوە لەلایەن لایەنی بەرامبەرەوە ، لەبەر ئەوە ناتوانرێت بە سادەیی سەیری شەڕی سارد بکرێت. |
|||
[[پۆل:شەڕی سارد]] |
|||
[[af:Koue Oorlog]] |
|||
[[an:Guerra Fría]] |
|||
[[ar:حرب باردة]] |
|||
[[arz:حرب باردة]] |
|||
[[ast:Guerra fría]] |
|||
[[az:Soyuq müharibə]] |
|||
[[bat-smg:Šaltuojė vaina]] |
|||
[[be:Халодная вайна]] |
|||
[[be-x-old:Халодная вайна]] |
|||
[[bg:Студена война]] |
|||
[[bn:স্নায়ুযুদ্ধ]] |
|||
[[br:Brezel Yen]] |
|||
[[bs:Hladni rat]] |
|||
[[ca:Guerra Freda]] |
|||
[[co:Guerra freta]] |
|||
[[cs:Studená válka]] |
|||
[[cv:Сивлек вăрçă]] |
|||
[[cy:Y Rhyfel Oer]] |
|||
[[da:Den kolde krig]] |
|||
[[de:Kalter Krieg]] |
|||
[[diq:Herbo Serdın]] |
|||
[[el:Ψυχρός πόλεμος]] |
|||
[[eml:Guèra fradda]] |
|||
[[en:Cold War]] |
|||
[[eo:Malvarma milito]] |
|||
[[es:Guerra Fría]] |
|||
[[et:Külm sõda]] |
|||
[[eu:Gerra Hotza]] |
|||
[[ext:Guerra Fria]] |
|||
[[fa:جنگ سرد]] |
|||
[[fi:Kylmä sota]] |
|||
[[fiu-vro:Külm sõda]] |
|||
[[fo:Kalda kríggið]] |
|||
[[fr:Guerre froide]] |
|||
[[fy:Kâlde Kriich]] |
|||
[[ga:Cogadh Fuar]] |
|||
[[gan:冷戰]] |
|||
[[gd:Cogadh Fuar]] |
|||
[[gl:Guerra fría]] |
|||
[[he:המלחמה הקרה]] |
|||
[[hi:शीतयुद्ध]] |
|||
[[hif:Cold War]] |
|||
[[hr:Hladni rat]] |
|||
[[hu:Hidegháború]] |
|||
[[hy:Սառը պատերազմ]] |
|||
[[ia:Guerra frigide]] |
|||
[[id:Perang Dingin]] |
|||
[[ilo:Nalamiis a Gubat]] |
|||
[[io:Kolda milito]] |
|||
[[is:Kalda stríðið]] |
|||
[[it:Guerra fredda]] |
|||
[[ja:冷戦]] |
|||
[[jv:Perang Dingin]] |
|||
[[ka:ცივი ომი]] |
|||
[[kaa:Salqın urıs]] |
|||
[[kk:Суық соғыс]] |
|||
[[km:សង្គ្រាមត្រជាក់]] |
|||
[[kn:ಶೀತಲ ಸಮರ]] |
|||
[[ko:냉전]] |
|||
[[krc:Сууукъ къазауат]] |
|||
[[ku:Şerê sar]] |
|||
[[la:Bellum frigidum]] |
|||
[[lad:Gerra Friya]] |
|||
[[lb:Kale Krich]] |
|||
[[lez:Къайи дяве]] |
|||
[[li:Kouwe Oorlog]] |
|||
[[lt:Šaltasis karas]] |
|||
[[lv:Aukstais karš]] |
|||
[[mk:Студена војна]] |
|||
[[ml:ശീതയുദ്ധം]] |
|||
[[mn:Хүйтэн дайн]] |
|||
[[mr:शीत युद्ध]] |
|||
[[ms:Perang Dingin]] |
|||
[[mwl:Guerra Frie]] |
|||
[[my:စစ်အေးတိုက်ပွဲ]] |
|||
[[mzn:سرد جنگ]] |
|||
[[nds:Koolt Krieg]] |
|||
[[new:शीत हताः]] |
|||
[[nl:Koude Oorlog]] |
|||
[[nn:Den kalde krigen]] |
|||
[[no:Den kalde krigen]] |
|||
[[nrm:Fraide Dgèrre]] |
|||
[[oc:Guèrra Freja]] |
|||
[[os:Уазал Хæст]] |
|||
[[pa:ਸ਼ੀਤ ਜੰਗ]] |
|||
[[pap:Guera Friu]] |
|||
[[pl:Zimna wojna]] |
|||
[[pms:Guèra frèida]] |
|||
[[pnb:ٹھنڈی لڑائی]] |
|||
[[pt:Guerra Fria]] |
|||
[[ro:Războiul Rece]] |
|||
[[ru:Холодная война]] |
|||
[[rue:Холодна война]] |
|||
[[scn:Guerra Fridda]] |
|||
[[sh:Hladni rat]] |
|||
[[simple:Cold War]] |
|||
[[sk:Studená vojna]] |
|||
[[sl:Hladna vojna]] |
|||
[[so:Dagaalkii qaboobaa]] |
|||
[[sr:Хладни рат]] |
|||
[[stq:Koolde Kriech]] |
|||
[[sv:Kalla kriget]] |
|||
[[sw:Vita baridi]] |
|||
[[ta:பனிப்போர்]] |
|||
[[tg:Ҷанги Сард]] |
|||
[[th:สงครามเย็น]] |
|||
[[tk:Sowuk uruş]] |
|||
[[tl:Digmaang Malamig]] |
|||
[[tr:Soğuk Savaş]] |
|||
[[ug:سوغۇق ئۇرۇش]] |
|||
[[uk:Холодна війна]] |
|||
[[ur:سرد جنگ]] |
|||
[[uz:Sovuq urush]] |
|||
[[vec:Guera Freda]] |
|||
[[vi:Chiến tranh Lạnh]] |
|||
[[war:Matugnaw nga Gera]] |
|||
[[yi:קאלטער קריג]] |
|||
[[za:Lengx Can]] |
|||
[[zea:Kouwe Oorlog]] |
|||
[[zh:冷战]] |
|||
[[zh-min-nan:Léng-chiàn]] |
|||
[[zh-yue:冷戰]] |
[[zh-yue:冷戰]] |
وەک پێداچوونەوەی ١٨:٢٢، ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣
شەڕی سارد ڕێبازێکی دوژمنکارانە بوو کە ئەوەندە ئیمپریالیستەکان گرتیانە بەر لە پێش ھەموویانەوە ئەمەریکا بۆڕووبەڕوو بوونەوەی لە بەرامبەر یەکێتی سۆڤیەت و دەوڵەتە سۆسیالیستەکانی ئەوروپادا دوای کۆتایی ھاتنی جەنگی دووەمی جیھانی بە تایبەتی لە کۆتایی ساڵانی چلەکان دا . لە تایبەتمەندنیەکانی ئەم جەنگە پێشبڕکێ لە خۆ پڕ چەک کردن بە تایبەتی چەکی ناووکی ،وە دامەزراندنی بنکەی سەربازی بە دەوری یەکێتی سۆڤیەت دا ، بەگەڕ خستنی ھێز لە پەیوەندییە نێو دەوڵەتیەکان دا ، ھەروەھا ڕەتکردنەوەی ھەموو ھەوڵێک بۆ چارەسەر کردنی ناکۆکیە نێو دەوڵەتیەکان لە ڕێگای دانوستانەوە.
سەرەڕای نەتوانینی زۆربەی لێکۆلەران و زانایانی بواری پەیوەندییە نێو دەوڵەتیەکان دا لە دیاری کردنی ماوەی دەست پێ کردنی ئەم جەنگە ، بەڵام لەگەڵ ئەوەش دا زۆربەیان کۆکن لەسەر ئەوەی کە ماوەی ٥ ئازاری ساڵی ١٩٤٦ بە سەرەتای سەر ھەڵدانی ئەم جەنگەیە ئەمەش لەبەر ڕۆشنایی وتارەکەی"چرچڵ" بۆ دامەزراندن و پێکھێنانی یەکێتی سەربازی "ئەنگلۆ ئەمریکی" بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی مەترسی پەرەسەندنی کۆمۆنیزم.
ھۆکارەکانی شەڕی سارد
تیۆرو بیر بۆ چوونەکان سەبارەت بە ھۆکارەھاندەرەکانی شەڕی سارد و بنەڕەتی ئەم شەڕە ھەمەجۆرن ، ئەو بیر و بۆ چوونانەش دەیگێڕنەوە بۆ دوژمنایەتی کردنی یەکتری و دوو دڵی و نەبوونی متمانە بە یەکتری و بوونی ترسی لایەنەکان بەرامبەر بە یەکتری . سەرۆکی یەکێتی سۆڤیەت و سەرۆکی ئەمەریکا ھەستیان بە بوونی مەترسیەکی گەورە دەکرد بەرامبەر یە یەکتر، ھەروەھا دەستپێشخەرییەکی دوژمنکارانە لەلایەن ھەریەکە لە وڵاتانەوە بکرایە زۆر بە توندی بەر پەرچی دەدرایەوە لەلایەن لایەنی بەرامبەرەوە ، لەبەر ئەوە ناتوانرێت بە سادەیی سەیری شەڕی سارد بکرێت.