ئامێری تار: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب ڕۆبۆت: زێدەکردنی tg:Тор, nl:Tär
ب ڕۆبۆت: زێدەکردنی uz:Tor (cholgʻu asbobi)
ھێڵی ٣١: ھێڵی ٣١:
[[tg:Тор]]
[[tg:Тор]]
[[tr:Tar (çalgı)]]
[[tr:Tar (çalgı)]]
[[uz:Tor (cholgʻu asbobi)]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٥:١٣، ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٢

تار یەكێكی ترە لە خانەوادەی ئامێرە سیمدارەكان كە بە ڕیشەیەكی ئاسنین لێدەدرێت و جگە لە ئێران لەناوهەندێ‌ لە وڵاتانی ئازەربایجان و ئەرمەنستان و گورجستان هەروەها كوردستانی خۆشمان بەكاردەهێنرێت بە تایەبت لە موزیكی فۆلكلۆردا.پێشتر تاری ئێرانی پێنج سیمی هەبوو بەڵام غوڵام حسەین دەروێش یاخود دەروێش خان سیمی شەشەمی بۆ زیاد كرد كە تائێستاش بەكاردەهێنرێت.

كاسەی تار زیاتر لە وردەو توێكڵی داری تو دروست ئەكرێت و تا دارەكی كۆنتربێت دەگی سیمەكان خۆشتر دەبێت.پەردەكانیش لە ڕێخۆلەی مەڕ دەستەكەشی لە داری گوێزە.

شێوازی كاسەی تار لە دو دڵی پێكەو نوساو ئەچێت لە پشتەوەیش لە كەسێكی دانیشتو دەچێت. ئەم ئامێرە دەنگێكی عارفانەو گۆشەگیری هەیە و هەستی تەنیایی لە گەڵ خۆی دێنێت . لە ژەنینی ئەم ئامێرەدا ئێرانیەكان بە پلەی یەكەم دێن. تار لە ڕۆژگاری ئەمڕۆكەدا لە ناو ئۆرێكستراش بەكار دێت تامو چێژێكی تایبەت خۆی. لە ڕوی ئامێرەوە تارو سێتار لە گەڵ یەك نزیكن بەڵام شێوازی ژەنینیان جیاوازە . تار بە لە سەروە بۆ خوار لێ‌ دەدرێ‌ بەڵام سێتار لەسەر لە خوارەوە بۆ سەر.

شیكاری شێوازەكەی كاسەكەی لە دوبەش پێكدێت (گەورەو بچوك) بەشە بچوكەكەی پێی دەوترێ‌ "نەقارە" پێست ئەدەن بەسەریداجسرەكەشی لە سەرپێستی تارەكە دادەنرێ‌. دەستەی تار درێژەو نزیكەی45 تا 50سانتیمەتر دەبێت لە لێوارەكانی روی پێشەوەی دو ڕوكەشی ئێسقانیە بە دەوری دەستەكە چەندین پەردەیە.پەردەكان ژمارەیان 28 پەردەیە و كۆتایی سەر دەستەكەیشی شوێنی كلیلەكان بۆ بەستن و كۆكی سیمەكان كە لە هەر لایەكیان سێ‌ كلیل هەیە و ژمارەی سیمەكان شەش دانەیە و دوسیمی خوارەوەیان سپیە و یەك دەنگیان هەیە دوسیمی تری ڕەنگ زەردەو یەك هاودەنگن ، سیمێكی تری سپی دەنگ ناسك (جواب) و دواین سیمی زەردی كەدەنگی گڕە (قرار).

نەصبی تار (كۆك) بەم شێوازە ئەگەر سیمە سپیە هاودەنگەكان "دۆ" بێت سیمە زەردەكان "سۆڵ" و سیمە گڕەكان "دۆ" یان "ڕێ‌".

ژەنیارە پێشینەكانی تار • ێ‌قا حسینقلی • میرزاعبدالله • درویش خان • اسماعیل ساقی • علینقی وزیری • موسی معروفی • یحیی زرین پنجه • علی‌اکبر شهنازی • مرتچی نی‌داوود • عبدالحسین شهنازی • غلامحسین بیگجه‌خانی • لگف‌الله مجد • عگا جنگوک ژەنیارە بەناوبانگەكانی ئێستا • جلیل شهناز • فرهنگ شریف • هوشنگ ڤریف • محمدرچا لگفی • حسین علیزاده • داریوش گلایی • کیوان ساکت • داریوش پیرنیاکان • حمید متبسم • ارشد تهماسبی • مجید درخشانی