ئەفریقای باشوور: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.1) (ڕۆبۆت: چاکسازیی ie:Sud Africa
ب r2.7.1) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی gn:Yvyafrika
ھێڵی ٧١: ھێڵی ٧١:
[[gd:Afraga a Deas]]
[[gd:Afraga a Deas]]
[[gl:Sudáfrica - Ningizimu Afrika]]
[[gl:Sudáfrica - Ningizimu Afrika]]
[[gn:Yvyafrika]]
[[gv:Yn Affrick Yiass]]
[[gv:Yn Affrick Yiass]]
[[hak:Nàm-fî]]
[[hak:Nàm-fî]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٥:١٣، ٦ی ئەیلوولی ٢٠١٢

کۆماری ئافریقای باشوور وڵاتێکە کەوتووەتە باشووریترین شوێنی ئافریقا کە ٢،٧٩٨ کیلۆمەتر کەنارەی ھەیە[١] لەسەر شازەریای ئەتڵەس و ھێند[٢]. لە باکوورەوە لەگەڵ نامبیا و بۆتسوانا و زیمباوە، و لەلای ڕۆژئاواوە لەگەڵ مۆزامبیک و سوازیلەند ھاوسێیە.

ئافریقای باشوور بە ھۆی جۆراجۆربوونی زمانەکان و فەرھەنگەکانی، لە دنیادا ناسراوە. لە دەستووری ئەو وڵاتەدا یازدە زمانی فەرمی دانراوە[٢]. دوو لەم زمانانە، بنچکەی ئەوڕووپیان ھەیە؛ ئافریکانس، زمانێکە کە لە زمانی ئەڵمانی وەرگیراوە و لە ئافریقای باشووردا زۆرینەی سپی پێستەکان بەم زمانە قسەدەکەن. ئەگەرچی زمانی ئینگلیسی دەورێکی زۆری ھەیە لە ژیانی گشتییدا، بەڵام لە بەکارھێناندا پەنجەمین زمانی زۆربەکارھێنراوی ئەو وڵاتەیە[٢].

ئافریقای باشوور لە ڕەگەزیشدا جۆراجۆرە. تا ڕادەی ٧٩.٥٪ دانیشتوانی ئەم وڵاتە لە ڕەگەزی ڕەشپێستی ئافریقایین[٣]؛ ژمارێکی زۆر ئەوڕووپی و ھێندی و پاشماوە بەڕەگەز تێکەڵن. نزیک چارەکێ لە دانیشتوانی ئەم وڵاتە بێکارن و بە ڕۆژی کەمتر لە ١.٢٥ دۆلار لەڕۆژێکدا دەژین[٤]. ئافریقای باشوور پڕجەماوەرترین وڵاتەی سەرانسەر جیھانە کە ژیانی ھاوسەریی دوو لە یەک جۆر بە فەرمی ڕێگە دەدات.

پەراوێزەکان