ئەلفوبێی عەرەبی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب r2.7.2) (ڕۆبۆت: زێدەکردنی lez:Араб алфавит
+Infobox writing system
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
{{Infobox writing system
[[پەڕگە:Kufic alphabet.jpg|وێنۆک|ئەلفوبێی کوفی عەرەبی]]
|name=ئەلفوبێی عەرەبی
|type=[[ئەبجەد]]
|languages= [[زمانی عەرەبی|عەرەبی]]
|time= ٤٠٠ی زایینی تا ئێستا
|fam1=[[Proto-Sinaitic alphabet|Proto-Sinaitic]]
|fam2=[[Phoenician alphabet|Phoenician]]
|fam3=[[Aramaic alphabet|Aramaic]]
|fam4=[[Syriac alphabet|Syriac]]
|fam5=[[Nabataean alphabet|Nabataean]]
|unicode=[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0600.pdf U+0600 تا U+06FF]<br />
[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0750.pdf U+0750 تا U+077F]<br />
[http://www.unicode.org/charts/PDF/U08A0.pdf U+08A0 تا U+08FF]<br />
[http://www.unicode.org/charts/PDF/UFB50.pdf U+FB50 تا U+FDFF]<br />
[http://www.unicode.org/charts/PDF/UFE70.pdf U+FE70 تا U+FEFF]<br />
[http://www.unicode.org/charts/PDF/U1EE00.pdf U+1EE00 تا U+1EEFF]
|iso15924=Arab
|sample=Arabic albayancalligraphy.svg
|imagesize=200px
}}

ئەلفوبێی عەرەبی بەکاردێت بۆ نووسینی چەندین زمانی ئاسیای وئەفریقی، وەکو [[زمانی عەرەبی]] زمانی [[ئوردی]] و [[زمانی کوردی]]. ئەلفوبێی عەرەبی ئەلفوبێی بەپلەی دووەم دێت لە ڕووی بەکارھێنانەوە لەدوای [[ئەلفوبێی لاتینی]].
ئەلفوبێی عەرەبی بەکاردێت بۆ نووسینی چەندین زمانی ئاسیای وئەفریقی، وەکو [[زمانی عەرەبی]] زمانی [[ئوردی]] و [[زمانی کوردی]]. ئەلفوبێی عەرەبی ئەلفوبێی بەپلەی دووەم دێت لە ڕووی بەکارھێنانەوە لەدوای [[ئەلفوبێی لاتینی]].
[[پەڕگە:Kufic alphabet.jpg|ڕاست|وێنۆک|ئەلفوبێی کوفی عەرەبی]]

یەکەم بەکارھێنان بۆ ئەم ئەلفوبێیە بۆ نووسینی دەقە عەرەبیەکان بوو، لە ھەمووشیان بە ناوبانگتر [[قورئان]]ە، پەرتووکی پیرۆز لە لای [[موسڵمان]]ان، دوای ئەوە نووسینی چەند زمانێکی دیکە لە زۆرێک لە [[خێزانە زمان]]ەکان بە ئەلفوبێی عەرەبی دەستی پێکرد لەم زمانەنە: [[زمانی ئوردی|ئوردی]]، [[زمانی پشتو|پشتو]]، [[زمانی بلوچی|بلوچی]]، [[زمانی مێلایو|مێلایو]]، [[زمانی ھەوسا|ھەوسا]] (لە [[ڕۆژئاوای ئەفریقا]])، [[زمانی ماندیکی|ماندیکی]]، [[زمانی سەواحیلی|سەواحیلی]] لە ([[ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا]])، [[زمانی بیلتسی|بیلتسی]]، [[زمانی براھوی|براھوی]] [[زمانی چینجابی|پینجانی]] (لە [[پاکستان]])، [[زمانی کشمیری|کشمیری]] و [[زمانی سیندی|سیندی]] (لە [[ھیند]] و [[پاکستان]])، [[زمانی ئارووی|ئارووی]] (لە [[سریلانکا]])، [[زمانی ئاگووری|ئاگووری]] (لە [[چین]])، [[زمانی کازاخستانی|کازاخستانی]] (لە [[ئاسیای ناوەڕاست]])، [[زمانی ئۆزبەکی|ئۆزبەکی]] (لە [[ئاسیای ناوەڕاست]])، [[زمانی قیرگیزی|قیرگیزی]]، [[زمانی ئازەری|ئازەری]]، [[زمانی کوردی|کوردی]] (لە [[ئێران]] و[[عێراق]])، [[زمانی تورکی عوسمانی|تورکی عوسمانی]]، [[زمانی ئیسپانی|ئیسپانی]] (لە ڕۆژئاوای ئەوروپا)، [[زمانی فارسی|فارسی]]. ھەروەھا پیت وھێمای نوێ زیادکراوە بۆ ئەلفوبێی عەرەبی
یەکەم بەکارھێنان بۆ ئەم ئەلفوبێیە بۆ نووسینی دەقە عەرەبیەکان بوو، لە ھەمووشیان بە ناوبانگتر [[قورئان]]ە، پەرتووکی پیرۆز لە لای [[موسڵمان]]ان، دوای ئەوە نووسینی چەند زمانێکی دیکە لە زۆرێک لە [[خێزانە زمان]]ەکان بە ئەلفوبێی عەرەبی دەستی پێکرد لەم زمانەنە: [[زمانی ئوردی|ئوردی]]، [[زمانی پشتو|پشتو]]، [[زمانی بلوچی|بلوچی]]، [[زمانی مێلایو|مێلایو]]، [[زمانی ھەوسا|ھەوسا]] (لە [[ڕۆژئاوای ئەفریقا]])، [[زمانی ماندیکی|ماندیکی]]، [[زمانی سەواحیلی|سەواحیلی]] لە ([[ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا]])، [[زمانی بیلتسی|بیلتسی]]، [[زمانی براھوی|براھوی]] [[زمانی چینجابی|پینجانی]] (لە [[پاکستان]])، [[زمانی کشمیری|کشمیری]] و [[زمانی سیندی|سیندی]] (لە [[ھیند]] و [[پاکستان]])، [[زمانی ئارووی|ئارووی]] (لە [[سریلانکا]])، [[زمانی ئاگووری|ئاگووری]] (لە [[چین]])، [[زمانی کازاخستانی|کازاخستانی]] (لە [[ئاسیای ناوەڕاست]])، [[زمانی ئۆزبەکی|ئۆزبەکی]] (لە [[ئاسیای ناوەڕاست]])، [[زمانی قیرگیزی|قیرگیزی]]، [[زمانی ئازەری|ئازەری]]، [[زمانی کوردی|کوردی]] (لە [[ئێران]] و[[عێراق]])، [[زمانی تورکی عوسمانی|تورکی عوسمانی]]، [[زمانی ئیسپانی|ئیسپانی]] (لە ڕۆژئاوای ئەوروپا)، [[زمانی فارسی|فارسی]]. ھەروەھا پیت وھێمای نوێ زیادکراوە بۆ ئەلفوبێی عەرەبی


<br clear=all>
== کیبۆردی عەرەبی ==
== کیبۆردی عەرەبی ==
[[پەڕگە:KB Arabic.svg|وێنۆک|400px|خشتەی کیبۆردی عەرەبی]]
[[پەڕگە:KB Arabic.svg|ڕاست|وێنۆک|400px|خشتەی کیبۆردی عەرەبی]]















<br clear=all>
{{کورت}}
{{کۆڵکە}}


[[پۆل:ئەلفوبێی زمانەکان|عەرەبی]]
[[پۆل:ئەلفوبێی زمانەکان|عەرەبی]]

وەک پێداچوونەوەی ‏١٣:٠٨، ٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢

ئەلفوبێی عەرەبی
جۆرئەبجەد
زمانەکانعەرەبی
سەردەمی بەکارھێنان٤٠٠ی زایینی تا ئێستا
وەرگیراوە لە
Proto-Sinaitic
ISO 15924Arab, 160
ئاڕاستەڕاست بۆ چەپ
ناسناوی لە یوونیکۆدArabic
سنووری لە یوونیکۆدU+0600 تا U+06FF

U+0750 تا U+077F
U+08A0 تا U+08FF
U+FB50 تا U+FDFF
U+FE70 تا U+FEFF

U+1EE00 تا U+1EEFF
تێبینی: ئەم پەڕە ھێما فۆنەتیکییەکانی IPAی تێدایە.

ئەلفوبێی عەرەبی بەکاردێت بۆ نووسینی چەندین زمانی ئاسیای وئەفریقی، وەکو زمانی عەرەبی زمانی ئوردی و زمانی کوردی. ئەلفوبێی عەرەبی ئەلفوبێی بەپلەی دووەم دێت لە ڕووی بەکارھێنانەوە لەدوای ئەلفوبێی لاتینی.

ئەلفوبێی کوفی عەرەبی

یەکەم بەکارھێنان بۆ ئەم ئەلفوبێیە بۆ نووسینی دەقە عەرەبیەکان بوو، لە ھەمووشیان بە ناوبانگتر قورئانە، پەرتووکی پیرۆز لە لای موسڵمانان، دوای ئەوە نووسینی چەند زمانێکی دیکە لە زۆرێک لە خێزانە زمانەکان بە ئەلفوبێی عەرەبی دەستی پێکرد لەم زمانەنە: ئوردی، پشتو، بلوچی، مێلایو، ھەوسا (لە ڕۆژئاوای ئەفریقاماندیکی، سەواحیلی لە (ڕۆژھەڵاتی ئەفریقابیلتسی، براھوی پینجانی (لە پاکستانکشمیری و سیندی (لە ھیند و پاکستانئارووی (لە سریلانکائاگووری (لە چینکازاخستانی (لە ئاسیای ناوەڕاستئۆزبەکی (لە ئاسیای ناوەڕاستقیرگیزی، ئازەری، کوردی (لە ئێران وعێراقتورکی عوسمانی، ئیسپانی (لە ڕۆژئاوای ئەوروپا)، فارسی. ھەروەھا پیت وھێمای نوێ زیادکراوە بۆ ئەلفوبێی عەرەبی


کیبۆردی عەرەبی

خشتەی کیبۆردی عەرەبی