توێکاری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
No edit summary |
No edit summary |
||
| ھێڵی ٥: | ھێڵی ٥: | ||
شڕۆڤەیەکی باشتر بۆ توێکاری: ناسینی بەشە جۆراوجۆرەکانی لەش و پێوەندی پێکهاتەیی ئەوان لەگەڵ یەکتریدا. |
شڕۆڤەیەکی باشتر بۆ توێکاری: ناسینی بەشە جۆراوجۆرەکانی لەش و پێوەندی پێکهاتەیی ئەوان لەگەڵ یەکتریدا. |
||
==پاژەکان== |
==پاژەکان== |
||
پاژکردنی جۆرەکانی توێکاری بە چەن شێواز ئەکرێ کە هەر کامێکیان لە روانگەیەکی تایبەتەوە ئاراستە ئەکرێ. بۆ نموونە ئەتوانین باسی جۆرەکانی توێکاری لە روانگەی (روانین)ەوە بکەین. لەم دابەشکاریەدا توێکاری ئەکرێتە دوو بەشی [[توێکاری ماکرۆسکۆپی]] و [[توێکاری میکرۆسکۆپی]]، ئەم ناولێنانە لەسەر بنەمای بەکار هێنانی ئامڕازە یاریدەدەرەکان بۆ [[لەشکاری]]. توێکاری میکرۆسکۆپی خۆی بەسەرە دو بەشی تر دا دابەش ئەکرێ [[تۆلناسی]]([[پزناسی]])<ref>(فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ٤٢٥)</ref> و [[شانەزانی]]<ref>(فرهەنگی پەزیشکی، ئینگلیزی-حعەرەبی-کوردی، د.ئەوڕەحمان عەبدوڵڵا، دەزگای ئاراس، هەولێر٢٠٠٩- لاپەڕەی١٥٨)</ref> (تەنراوناسی). |
پاژکردنی جۆرەکانی توێکاری بە چەن شێواز ئەکرێ کە هەر کامێکیان لە روانگەیەکی تایبەتەوە ئاراستە ئەکرێ. بۆ نموونە ئەتوانین باسی جۆرەکانی توێکاری لە روانگەی (روانین)ەوە بکەین. لەم دابەشکاریەدا توێکاری ئەکرێتە دوو بەشی [[توێکاری ماکرۆسکۆپی]] و [[توێکاری میکرۆسکۆپی]]، ئەم ناولێنانە لەسەر بنەمای بەکار هێنانی ئامڕازە یاریدەدەرەکان بۆ [[لەشکاری]]. توێکاری میکرۆسکۆپی خۆی بەسەرە دو بەشی تر دا دابەش ئەکرێ [[تۆلناسی]](یان [[ئاوڵەمەزانی]]<ref>(فرهەنگی پەزیشکی، ئینگلیزی-حعەرەبی-کوردی، د.ئەوڕەحمان عەبدوڵڵا، دەزگای ئاراس، هەولێر٢٠٠٩- لاپەڕەی ١٢٥)</ref>،[[پزناسی]]) <ref>(فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ٤٢٥)</ref> و [[شانەزانی]]<ref>(فرهەنگی پەزیشکی، ئینگلیزی-حعەرەبی-کوردی، د.ئەوڕەحمان عەبدوڵڵا، دەزگای ئاراس، هەولێر٢٠٠٩- لاپەڕەی١٥٨)</ref> (تەنراوناسی). |
||
شێوازێکی تر لە دابەشکاری لە توێکاریدا لەسەر بنەمای توخمە شیکاریەکانە. توخمە شیکاریەکان لەخۆگری ئەم بەشانەن: [[ئێسک]]ەکان، [[جومگە]]کان، [[ماسولکە]]کان و ئەندامانی ناو زگ ([[چەشگە]]، [[دەروون]]).کەواتە توێکاری بە چوار بەشی [[ئێسکناسی]]، [[جومگەناسی]]، [[ماسولکەناسی]]، [[چەشگەزانی]] دابەش ئەکرێ. مەبەست لە [[چەشگە]]، [[دەمارە ناوەندیەکان]] ([[مێشک و دەمارە شۆکیەکان]]) و دەمارەکانی ناو جەستە، [[دڵ]] و رەگە خوێنییەکان [[سوورەدەمار]] و [[شینەدەمار]](سیاڕەگ)، [[کۆئەندامی هەرسەک]]<ref>(کۆندامێک بریتی لە [[دەم]]، [[گەروو]]، [[گەدە]]، [[ریخۆڵە]]، [[جەرگ]] و [[زراو]] کە [[هەڵتاوین]]ی خۆراکی لە ئەستۆدایە-فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ٦٠٨)</ref>، [[کۆئەندامی هەناسەدان]]، [[کۆئەندامی زاوزێ]] (زاوزێ -میزی)، [[کۆئەندامی لیمفی]].<ref>pocket atlas of human anatomy : heinz feneis.thieme inc,new york,1985,p:VIII</ref> |
|||
<gallery> |
<gallery> |
||
Anterior view of human female and male, with labels.jpg| ئۆرگانەکانی جەستەی مرۆف |
Anterior view of human female and male, with labels.jpg| ئۆرگانەکانی جەستەی مرۆف |
||
وەک پێداچوونەوەی ١٠:١٩، ٩ی نیسانی ٢٠١٢
 | ئەم وتار یان بەشە لە پڕۆسەی فراوانکردن یان داڕشتنەوەیەکی سەرەکیدایە. ھەروەھا تۆیش دەتوانیت یارمەتیی بنیاتنانی بدەیت. ئەگەر ئەم وتار یان بەشە بۆ ماوەی چەند ڕۆژێک دەستکاری نەکرا، ئەوا تکایە ئەم داڕێژە لابە. ئەگەر تۆ ئەو دەستکاریکەرەی کە ئەم داڕێژەیەت زیاد کردووە و ھێشتاش بەچالاکی دەستکاریی دەکەیت، ئەوا تکایە دڵنیا ببەوە کە لەکاتی دەستکاریکردنە چالاکەکەدا، ئەم داڕێژە بە {{لە بەکارھێنان دایە}} دەگۆڕیت. بۆ چۆنییەتیی بەکارھێنانی پارامەترەکانی داڕێژە، کرتە لە بەستەرەکە بکە.
ئەم وتار دوایین جار لەلایەن Baneh k (لێدوان | بەشدارییەکان) دەستکاری کراوە ١٢ ساڵ لەمەوبەر. (کاتگرەوەکە نوێ بکەوە) |
توێکاری (بە ئینگلیسی: Anatomy)، پەلێکە لە زانستی زینەوەرناسی (ژیناسی) کە کاری لێکدانەوەی جەستەی گیانەوەران و چۆنیەتی پێوەندی پاژگەلی جیاوزیان پێکەوە، کە بە لەشکۆڵی (بە ئینگلیسی: dissection) ئەنجام ئەدرێت [٢]. ژێرپەلەکانی ئەم زانستە دوو زانستی توێکاری گیانەوەری و توێکاری روەکییە.
شڕۆڤەیەکی باشتر بۆ توێکاری: ناسینی بەشە جۆراوجۆرەکانی لەش و پێوەندی پێکهاتەیی ئەوان لەگەڵ یەکتریدا.
پاژەکان
پاژکردنی جۆرەکانی توێکاری بە چەن شێواز ئەکرێ کە هەر کامێکیان لە روانگەیەکی تایبەتەوە ئاراستە ئەکرێ. بۆ نموونە ئەتوانین باسی جۆرەکانی توێکاری لە روانگەی (روانین)ەوە بکەین. لەم دابەشکاریەدا توێکاری ئەکرێتە دوو بەشی توێکاری ماکرۆسکۆپی و توێکاری میکرۆسکۆپی، ئەم ناولێنانە لەسەر بنەمای بەکار هێنانی ئامڕازە یاریدەدەرەکان بۆ لەشکاری. توێکاری میکرۆسکۆپی خۆی بەسەرە دو بەشی تر دا دابەش ئەکرێ تۆلناسی(یان ئاوڵەمەزانی[٣]،پزناسی) [٤] و شانەزانی[٥] (تەنراوناسی).
شێوازێکی تر لە دابەشکاری لە توێکاریدا لەسەر بنەمای توخمە شیکاریەکانە. توخمە شیکاریەکان لەخۆگری ئەم بەشانەن: ئێسکەکان، جومگەکان، ماسولکەکان و ئەندامانی ناو زگ (چەشگە، دەروون).کەواتە توێکاری بە چوار بەشی ئێسکناسی، جومگەناسی، ماسولکەناسی، چەشگەزانی دابەش ئەکرێ. مەبەست لە چەشگە، دەمارە ناوەندیەکان (مێشک و دەمارە شۆکیەکان) و دەمارەکانی ناو جەستە، دڵ و رەگە خوێنییەکان سوورەدەمار و شینەدەمار(سیاڕەگ)، کۆئەندامی هەرسەک[٦]، کۆئەندامی هەناسەدان، کۆئەندامی زاوزێ (زاوزێ -میزی)، کۆئەندامی لیمفی.[٧]
-
ئۆرگانەکانی جەستەی مرۆف -
دیاگرامی جەستەی ژن -
دیاگرامی جەستەی پیاو -
توێکاری جەستەی باڵندەیەک -
توێکاری ماسولکەکانی پشیلە
وتارە پێوەندیدارەکان
پەراوێزەکان
- ^ Rembrandt,From Wikipedia, the free encyclopedia
- ^ (فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ١٠٦٩)
- ^ (فرهەنگی پەزیشکی، ئینگلیزی-حعەرەبی-کوردی، د.ئەوڕەحمان عەبدوڵڵا، دەزگای ئاراس، هەولێر٢٠٠٩- لاپەڕەی ١٢٥)
- ^ (فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ٤٢٥)
- ^ (فرهەنگی پەزیشکی، ئینگلیزی-حعەرەبی-کوردی، د.ئەوڕەحمان عەبدوڵڵا، دەزگای ئاراس، هەولێر٢٠٠٩- لاپەڕەی١٥٨)
- ^ (کۆندامێک بریتی لە دەم، گەروو، گەدە، ریخۆڵە، جەرگ و زراو کە هەڵتاوینی خۆراکی لە ئەستۆدایە-فەرهەنگی فارسی-کوردی (میانی)، ماجد مەردۆخ رۆحانی- زانکۆی کوردستان-سنە١٣٨٨، لاپەڕەی ٦٠٨)
- ^ pocket atlas of human anatomy : heinz feneis.thieme inc,new york,1985,p:VIII