بۆ ناوەڕۆک بازبدە

یسبیتی یستویس

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
یسبیتی یستویس
Ysbyty Ystwyth
گوند
ئێگلویس ڤاخ، یسبیتی یستویس. ئەمە کڵێسای ڕەسەنی شارەدێی یسبیتی یستویسە. لە کۆتایی سەدەی ١٩دا کڵێسایەکی نوێ شوێنی گرتەوە، کە ئەمەش لە نۆژەنکردنەوەی ڤیکتۆریایی پاراستی. لە بنەڕەتدا تایبەت بووە بە سانت جۆنی باپتیست: گوندەکە ناوی خۆی لە 'hospitium' (ysbyty)ی شوڕشگێڕانی سانت جۆنەوە وەرگرتووە.
ئێگلویس ڤاخ، یسبیتی یستویس. ئەمە کڵێسای ڕەسەنی شارەدێی یسبیتی یستویسە. لە کۆتایی سەدەی ١٩دا کڵێسایەکی نوێ شوێنی گرتەوە، کە ئەمەش لە نۆژەنکردنەوەی ڤیکتۆریایی پاراستی. لە بنەڕەتدا تایبەت بووە بە سانت جۆنی باپتیست: گوندەکە ناوی خۆی لە 'hospitium' (ysbyty)ی شوڕشگێڕانی سانت جۆنەوە وەرگرتووە.
شوێنی یسبیتی یستویس لە وێڵز
شوێنی یسبیتی یستویس لە وێڵز
وڵاتشانشینی یەکگرتوو
بەشی پێکھێنەروێڵز
شارستانی سەرەکیکەرەدیگیۆن

یسبیتی یستویس (بە وێڵزی: Ysbyty Ystwyth) گوند و شارەدێیەکی کۆنی مێژووییە کە دەکەوێتە شارستانی کەرەدیگیۆن، وێڵز. گوندەکە لەسەر بەرزایی نێوان ڕووباری یستویس و لقەکەی، ڕووباری دیلیو (Afon Diliw) ھەڵکەوتووە. یسبیتی یستویس خاوەنی میراتێکی دەوڵەمەندە کە مێژووی سەدەکانی ناوەڕاست و سەردەمی گەشەسەندنی پیشەسازیی کانزاکان لەخۆدەگرێت.[١]

ناوی "یسبیتی یستویس" بە ڕوونی ئاماژە بە مێژوو و جوگرافیای شوێنەکە دەکات:

  • Ysbyty: وشەیەکی وێڵزییە کە لە وشەی لاتینی hospitium وەرگیراوە و بە واتای "میوانخانە" یان "شوێنی حەوانەوە" (hospice) دێت. ئەمە ئاماژەیە بۆ بوونی میوانخانەیەکی شوڕشگێڕانی ھۆسپیتالەر (Knights Hospitaller) لە سەدەکانی ناوەڕاستدا.
  • Ystwyth: ناوی ئەو ڕووبارەیە کە گوندەکە لە نزیکییەوە ھەڵکەوتووە.

بەم شێوەیە، ناوەکە بە واتای "میوانخانەکەی سەر ڕووباری یستویس" دێت.

مێژوو

[دەستکاری]

سەدەکانی ناوەڕاست

[دەستکاری]

مێژووی گوندەکە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەکانی ناوەڕاست، کاتێک شوڕشگێڕانی سانت جۆنی قودس (کە بە ھۆسپیتالەرەکان ناسراون) میوانخانەیەکیان لەم شوێنەدا دامەزراند. ئەم میوانخانەیە وەک بەشێک لە کێڵگەیەکی کشتوکاڵی گەورەتر (grange) کاری دەکرد و خزمەتی ئەو سەردانکەرانەی دەکرد کە بەم ناوچەیەدا گەشتیان دەکرد بەرەو دێری ستراتا فلۆریدا (Strata Florida Abbey).

پیشەسازیی کانزاکان

[دەستکاری]

لە سەدەی ١٨ و ١٩دا، یسبیتی یستویس بووە یەکێک لە ناوەندە ھەرە گرنگەکانی پیشەسازیی دەر‌ھێنانی قوڕقوشم و زیو لە ناوەڕاستی وێڵز. کانزاکانی دەوروبەری گوندەکە، وەک کانزای برونگوچ (Bron-Goch mine)، بوونە ھۆی گەشەیەکی بەرچاوی دانیشتووان و گوندەکە بووە شوێنێکی قەرەباڵغی پیشەسازی. لەو سەردەمەدا چەندین خاوەنکار و ئەندازیاری بیانی، وەک بارۆن دی ڕۆستن (Baron de Rosten)، ڕوویان لە ناوچەکە کرد و باڵەخانە و خانووی گەورەیان دروست کرد.

بەڵام لەگەڵ دابەزینی نرخی کانزاکان لە کۆتایی سەدەی ١٩دا، پیشەسازییەکە داڕما و گوندەکە وردە وردە چۆڵ بوو. ئەمڕۆ، پاشماوەی باڵەخانەی کانزاکان و تۆپەڵە بەردی فڕێدراو لە دیمەنی سروشتیی ناوچەکەدا بە ڕوونی بەدی دەکرێن.

شوێنە دیارەکان

[دەستکاری]
  • ئێگلویس ڤاخ (Eglwys Fach): بە واتای "کڵێسا بچووکەکە" دێت. ئەمە کڵێسای ڕەسەنی گوندەکەیە کە لە سەدەکانی ناوەڕاستدا دروست کراوە و تایبەتە بە سانت جۆنی باپتیست. لە کۆتایی سەدەی ١٩دا، کڵێسایەکی نوێ لەسەر گردێک دروست کرا و ئەم کڵێسا کۆنە وازی لێ ھێنرا. ئەم وازلێھێنانە وای کرد کە کڵێسا کۆنەکە لە "نۆژەنکردنەوەی ڤیکتۆریایی" ڕزگاری بێت و بە شێوەیەکی ڕەسەن و دانسقە بمێنێتەوە. ئەمڕۆ وەک باڵەخانەیەکی پارێزراوی پلە دووی ئەستێرەدار (*Grade II) پۆلێن کراوە.
  • کۆید ی موین (Coed y Mwyn): بە واتای "دارستانی کانزاکە" دێت. ئەمە ناوچەیەکی پارێزراوە کە وەک ناوچەیەکی گرنگیی زانستیی تایبət (SSSI دیاری کراوە. خاکەکەی بەھۆی پاشماوەی کانزاکانەوە دەوڵەمەندە بە کانزای قوڕقوشم، کە بووەتە ھۆی گەشەکردنی جۆرە ڕووەکێکی دەگمەن کە دەتوانن لەم ژینگە ژەھراوییەدا بژین.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. «Ysbyty Ystwyth». لە ٢٨ی ئابی ٢٠٢٥ ھێنراوە.